پرسشنامه سنجش میزان کارآفرینی از منظر نهج البلاغه (مَکمَن)
پرسشنامه سنجش میزان کارآفرینی از منظر نهج البلاغه (مَکمَن)
دانلود پرسشنامه سنجش میزان کارآفرینی از منظر نهج البلاغه (مَکمَن)، در قالب pdf و در 6 صفحه شامل 20 سئوال برگرفته از 41 آموزه کتاب ارزشمند نهج البلاغه به همراه راهنمای نحوه نمره گذاری و منبع مورد استفاده. شخصی که قصد دارد اقدام کارآفرینانه انجام دهد و ...
بررسی میزان فرسودگی بین مشاوران
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 32 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 33 |
بررسی میزان فرسودگی بین مشاوران
مقدمه
هدف هرانسانی اگر بالاتر از منافع شخصی بوده و تنها برای نجات خود نباشد وبه فکر کمک ودستگیری همنوع باشد که تکلیف وامر وجدانی وراه اولیاء الله وهادیان اهم بوده ، به انسان توانایی ومعنویت و استقامت فوق العاده می بخشد وبه حیات معنی و هدف می دهد ( بهاری – 1372 ، ص 198 )
اکثر مردم در طول زندگی دچار مشکلات و هیجانات ، تعارضها و تردید های می شوند که خود به تنهای قادر به رفع آنها نیستند بنابراین نیاز به مشورت با افراد متخصص وآگاهی دارند تا به کمک آنها اقدام به رفع موانع نمودند و از طریق شور و مشورت با این افراد به عمل مشکلات خود بپردازند روند مشاوره رابطه و مبنای ارتباطی را فراهم می کند که به واسطه آن امکانات و شناخت خود را کشف می کند در چنین شرایطی عناصری مانند دانش ، مهارت ، تجربه ، آرامش خاطر مشاور است که نتایج مثبت را ممکن می سازد و عدم یا ضعف در هر یک از عناصر مذکور نتیج منفی به بار آورده وسبب هرسودگی شغلی مشاور می شود ( ثنایی ، 1373 )
بنابراین موضوع آسودگی خاطر و آرامش فکری وسلامت جسانی مشاوران و تاثیر آن بر نحوه رفتارشان درمحیط کار و موثر واقع شدن آنها درافزایش یا کاهش نتایج بهینه مقوله ای است که اکثر متخصصان وروان شناسان بدان اشاره نموده وبر اهمیت آن اتفاق نظر داشته ومعتقدند که اگر مشاور از آرامش و رضایت خاطر برخوردارنباشد نمی تواند برای دیگران عامل اثر باشد
اگر مشاور به سبب کار مشاوره از لحظار هیجانی فرسوده شود احساس نا امیدی و درماندگی خواهد نمود و بتدریج از لحاظ عاطفی ، ذهنی و جسمی تحلیلفی رفته وخسته می شود و احساس می کند که رویه شدن با مراجع بسیار مشکل است رفته رفته اشتیاقش کم می شود و علائم خستگی جسمی ماننداختلات پوستی ، سردرد ، دل درد و عدم تعادل فشار خون و دردهایی مرموز کمر و گردن به سراغش خواهد آمد و در اثر ضعف جسمی مستعد ابتلا به بیمری های ویروسی و عفونتی مختلف خواهد شد و یبر وآن خستی روانی حادث خواهد شد و مجموعه این فرسودگی شغلی را به همراه خواهد آورد ( گلدارد – ترجمه حسینیان 1376 )
با توجه به این که مشاوره یک جایگاه حساس درجامعه و ر وند کارکردهای افراد دارد نیازمندی به وجود مشاوره و مشاوره فعال یک امر بارز است
مشاوران هم همدلانی برای دانش آموزان هستند هم راهنمایانی برای اولیا آنان تا با آشنا ساختن به نیازهای و خصوصیات فرزندانشان و همفکری و ارتباط با آنان در حل مشکلات دانش اموزان گام بردارند وبه همین جهت مناسب است نسبت به آنها توجه کافی مبذول گردد بنابراین هر نقطه نظر وحرکتی که سبب جلوگیری از فرسودگی شغلی و روانی آنها مشاوران شود اقدامی در پیشبرد جامعه بویژه جوانان و نوجوانان و استفاده بهینه از وجود این افراد می باشد
لذا این پژوهش قصد آن دارد تا به بررسی میزان فرسودگی شغلی در بین مشاوران ناحیه 4 شیراز بپردازد .
اهمیت وضرورت پژوهش
همه انسانها درزندگی روزمره در معرض انواع فشارهای روانی قرار دارند معلی که در کلاس درس به تعلیم وتعلم مشغول است دانش اموزی که ضمن یادگیری دروس ، خود را برای زندگی آینده وقبول مسئولیت و اشتغال آماده می کند وبالاخره قربانیان وقایع آسیب زا مثل : سیل ، زلزله ، وغیر همگی بارویدادهای استرس انگیزی روبه رو هستند که بهداشت روانی و جسمی آدمی را تهدید می کنند بنابراین نظریه که تجزیه جزء لاینفک زندگی بشر است لزوم آموزش افراد جامعه در سطح وسیع با هدف کاهش استرس و پیشگیری از آن مطرح می شود
وجود مشکلات عدیده شخصی ، خانوادگی ، اجتماعی ، شغلی ، مدرسه ای و غیره ایجاب می کند تا فعالیتهای حرفه تخصصی مشاوره برای تامین رفع این نیازها رشد وگسترش یابد اگرچه مشاوره حرفه ای جوانان است وارد رشد خود را ادامه می دهد اما تاثیر کلی آن بر جوامع به سرعت روبه افزایش است تعداغد زیادی از افراد جهت یاری خواستن از مشاوران در مورد رفع مشکلات زندگی خود از قلیل : مشکلات خانوادگی ، بی کاری ، اختلاف و مشکلات زناشویی ، عدم اعتماد به نفس ، ضعف در تصمیم گیری ها ، اختلاف جسمی روانی ، طلاق ، مشکلات تحصیلی ، مشکلات برقراری روابط انسانی و هزاران مشکل دیگر به مشاوران مراجعه می کنند اینجاست که نقش مشاور مشخص می وشد بنابراین حرفه مشاوره اکنون درحال سرزندگی وتوسعه و هب سرمی برد وروز به ورزجوامع مختلف بویزه در مدارس به آن احساس نیاز شده و اهمیت و ضرورت آن بیشتر نمایان می شود
حال با توجه به مقدمه فوق لزوم اهمیت مشاوره و نقش ار مشاور درجامعه مشخص و محرز می شود و با عنایت به این که صادر کشوری اسلامی زندگی می کنیم و دستورات قرآن کریم و اسلام را از جان ودل پذیرا هستمی باید ضرورت امر مشاوره که تا این حدود درمورد آن سفارش گردیده است توجه کنیم با اینکه مشاوره تنها مختص مدارس نیست و جامعه در زمینه های مختلف بدان نیاز دارد ولی بخوبی وروشن است که مشاوره بخصوص در مدارس نظام جدید متوسطه امری بسیار ضروری است واز وجود مشاوران در زمینه های مختلف از قبل امور تحصیلی ، شغلی ، تربیتی ، عاطفی و حتی خانوادگی استفاده می شود ورسالت ایشان بسیار سنگین و دقیق است بطوریکه چرخانیدن مدارس نظام جدید بدون وجود مشاوران مشکل است لذا با توجه به حساسیت کار مشاوران وبا در نظر گرفتن نتیجه کار که باید ؟ ثمر ونتیجه بخش باشد لازم است به آنها کارشان توجه شو دزیرا در صورتی به هدف هایی مستقر در نظام جدید و نتیجه بهینه رسالت این افراد دست می یابیم که آنها بتوانند با آرامش خاطر کار کنند و باید در حد امکان از فرسودگی شغلی ایشان در این حرفه پیشگیری به عمل آید ( خاکپور – 1376 )
بیان مسئله :
اگر مشاور فرسوده شود ممکن است در او نگرشی منفی نسبت به مراجعاتش ایجاد گردد بطوریکه در بعضی مواقع به بهانه مبیان مشکلات ، آنها را مورد ملامت قرار دهد و کم کم روابط مشاوره ای آزار دهنده گردیده وبه جای این که رابطه ی همدلانه و یاورانه ، شوق انگیز، صمیمی ، مسئولانه و خلاق حکمفرما باشد فضایی بسیار سرد و خسته کننده ساخته می تشود که در چنین جوی مشاور از کار خود راضی نخواهد بود ظهور چنین علائمی در مشاور روشن ترین نشانه فرسودگی شغلی خواهد بود و او غالبا خود را در کارها ناموفق می پندارد و عدم موفقیت وی در انجام کار برای مراجع و احساس ناتوانی، او را دچار سرخوردگی ، درماندگی ، دل سردی و خود ناباوری و نهایتا کاهش عزت نفس می گرداند
عدم رضایت شغلی به غیبت و کاهش کارآیی ، ترک خدمت ، بیمارهای روانی – جسمانی وکاهش عزت نفس می انجلامد با توجه به این مطالب این پژوهش به منظور بررسی میزان فرسودگی شغلی بین مشاوران ناحیه شیراز می باشد لذا با توجه به این که پژوهشهای معدودی در زمینه رابطه فرسودگی ورضایت شغلی در کشورمان انجام نشده است محقق برآن نشده تا رابطه فرسودگی و رضایت شغلی مشاوران دبیرستان های ناحیه شیرازرا بررسی نماید .
اهداف پژوهش :
هدف کلی : پژوهش شناخت میزان فرسودگی شغلی مشاوران مشغول به کار در نظام متوسطه ، ناحیه شیراز می باشد
هدف جزئی پژوهش :
1- شناخت ر ابطه بین فرسودگی شغلی و جنسیت
2- شناخت رابطه بین فرسودگی شغلی و وضعیت تاهل
3- شناخت رابطه بین میزان تحصیل مشاوران با فرسودگی شغلی
هدف کاربردی
با توجه به نتایج حاصله امید است مربوطه مورد توجه مسئولان محترم واقع گشته و بعد از بازنگری نتیجه پژوهش ، عنایت کامل را مبذول نمایند تا درپیشبرد اهداف مقدس مشاوره و جلوگیری از فرسودگی شغلی وتحلیلی رفتگی مشاوران منشاء اثر واقع گردد .
فرضیات تحقیق :
1- بین فرسودگی شغلی وجنسیت رابطه وجود دارد
2- بین فرسودگی شغلی و وضعیت تاهل رایطه وجود دارد
3- بین فرسودگی شغلی مشاوران با فرسودگی شغلی رابطه وجود دارد
تعاریف اصطلاحات و متغییرها
الف ) تعاریف نظری
مشاوران
به افرادی اطلاق می شود که درآموزشگاههای متوسطه به صورت رسمی به امر تردیس وراهنمای اشتغال دارند ( رحمتی 1376 )
مشاوره :
مشاوره رابطه ای تخصصی است که با طیب خاطر به وسیله فردی ایجاد می شود که به کمک روانی ، احساس نیاز می کند با فردی که برای تدارک آن کمک کارآزمود است ( اردبیلی 1350 )
رضایت شغلی
از عوامل متعدی حاصل می شود رضایت شغلی که نوعی احساس مثبت فرد نسبت به شغلش می باشد زائیده عواملی نظیر شرایط محیط کار ، نظام سازمانی شغل ، روابط حاکم بر محیط کار و تاثیر عوامل فرهنگی است لذا می توان نتیجه گرفتار رضایت شغلی احساس روانی است که از عوامل اجتماعی نیز متاثر می شود ( شفیع آبادی 1375 )
بررسی میزان تأثیر اردوهای تربیتی ـ آموزشی بر رشد شخصیت دانش آموزان
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 111 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 99 |
بررسی میزان تأثیر اردوهای تربیتی ـ آموزشی بر رشد شخصیت دانش آموزان
چکیده
پروژه فعالیتی است که از نظر آموزش و پرورش دارای ارزش می‌باشد و متوجه هدف معینی است. واحد کار مستلزم بررسی و جمع آوری اطلاعات و یافتن راه حل مطالعه و انجام کار عملی است.
فراگردهای این پروژه که در واحدهای آموزشی صورت گرفته است میتواند در جهت تبحر و تثبیت مطالعات تحقیقاتی دانشجویان‌آتی موثر واقع شود.
اردوهای تربیتی در میان فعالیتهای گوناگون تربیتی از اهمیت و اعتبار ویژه‌ای برخوردار است. اردو یکی از بهترین و مناسب ترین شرایطی است که می‌توان طی آن به تعلیم و تربیت کودکان، نوجوانان و جوانان پرداخت. به جرأت باید گفت سازندگی اردو تا حدی است که چه بسا نتوان با روزها و ماهها کار معمولی در خانه و مدرسه به نتایج مطلوب آن رسید.
تشکیل اردوگاهها واختصاص بودجه‌ای قابل توجه به آن، آموزش مربیان ویژه و اجرای برنامه ریزی دقیق و حساب شده از مواردی است که هم اکنون اغلب کشورهای جهان با درک آثار کار اردویی توجه خاصی بدان مبذول می‌دارند و یکی از ارکان تربیتی خود را بر محور اردو قرار داده اند و به عنوان کاری پرارزش و پراعتبار، آینده ساز و بسیار مهم تلقی می‌شود.
بنابراین با توجه به اهمیت اردوهای تربیتی و پیشرفت‌های پیچیده صنعتی و شهری و مسائل روزافزون فساد اخلاقی و جوامع شهری و تهاجمات فرهنگی بیگانگان از اهم وظایف آموزش و پرورش و دستگاهها و مراکز فرهنگی و تربیتی اهتمام فراوان نسبت به برگزاری اردوهای تربیتی در سطح مدارس کشور می‌باشد. اگر علاقمند به فرهنگ خودی هستیم و به آب و خاک کشورمان عشق می ورزیم وهنوز به آرمانها مقدس اسلام پایبند هستیم باید در جستجوی این کار مهم برآئیم.
فصل اول : کلیات
مقدمه
قل سیرو فی الارض فانظروا کیف بداٌ الخلق عنکبوت -آیه 191
بگو در زمین گردش کنید و ببینید که خداوند چگونه خلقت را به وجود آورده است.
بدون شک در هر عصر و زمانی مقتضیات خاصی را ایجاب می‌کند. زمانی بود که سفر کجاوه و درشکه و اسب غرورآمیز و افتخار انگیز بود. ولی امروزه آنها جای خود را به قطارها و جت‌های سریع السیر داده اند. در اروپای قرون وسطی، محتوای کتابهای درسی را کلیسای کاتولیک تعیین می‌کرد و منطق، منطق ارسطویی بود و هر نوع بدعت و نوآوری محکوم می‌شد. جز آنچه که در کتابهای پیشینیان آمده بود مورد قبول قرار نمیگرفت. مردم برای حل مسائل و مشکلات خود تنها به نوشته‌های فلاسفه گذشته مراجعه می‌کردند و چنانچه در این نوشته‌ها راه حلی پیدا نمی‌شد مسائل را غیر قابل حل می‌دانستند.
ولی امروزه متخصصان تعلیم و تربیت معتقدند که آموزش مطلوب موقعی صورت می‌گیرد که اولا ٌ : متناسب با رشد شاگردان باشد. ثانیاٌ شاگردان در اجرای آن نقش فعالی داشته باشند و این امکان پذیر نیست جز در سایه تحقیق مستمر و پیگیر در هر شرایط و زمان. در جامعه امروز همه ملتها با هر نظام سیاسی و اجتماعی پیشرفته و یا در حال پیشرفت، به مسأله تربیت توجه دارند و آموزش و پرورش نسبت به دیگر فعالیتهای اجتماعی در مقیاس جهانی از اولویت خاصی بهره مند است. این توجه شدید بی دلیل نیست و بر منطقی قوی بنیاد شده است. دنیای امروز، تربیت فرزند را از نیازهای اولیه بشریت می‌شناسد. در زمان قدیم که زندگی انسان به صورت بدوی و ساده بود آنچه از پدر و مادر و محیط خود به خود به نسل جوان منتقل می‌شد به قدر کافی سازنده بود و فرزند شرایط زندگی را از طبیعت و تحت تأثیر محیط فرا می‌گرفت. در ان زمان به کوشش عمدی و گسترده برای تربیت فرزندان چندان نیازی نبود. ضرورت تربیت عمدی از زمانی جلب توجه کرد که صورت پیشرفته و پیچیده زندگی و کسب آمادگی برای مقابله با مسائل تازه و روزمره ایجاب می‌کرد و این آمادگی خود به خود و بدون تلاش فراهم نیامد.
به مرور زمان و هر قدر زندگی صورت کامل تر و پیچیده تری به خود گرفت نیاز به تربیت عمدی با شدت بیشتر احساس شد و کوشش پیگیر خانواده و جامعه را در تربیت اجتناب ناپذیر ساخت.
نظر به اینکه از راه تعلیم و تربیت می‌توان موجبات رشد فردی و رفاه جمعی را فراهم نمود، می‌توان گفت تعلیم و تربیت در زندگی انسان نقش مهمی‌دارد و بطور کلی پرورش استعدادهای فردی، تحکیم پایه‌های زندگی جمعی، گسترش آرمان‌های دمکراتیک و ایجاد تفاهم میان افراد انسانی در سایه تعلیم و تربیت صورت می‌گیرد.
در بیان اهمیت تعلیم و تربیت همین بس که گوهر آدمی منوط بدان است. مراقبت‌هایی که تحت عنوان تعلیم و تربیت به آدمی ارزانی داشته می‌شود. شرط لازم برای نیل او به مرحله کمال انسانی است.
پس از انقلاب اسلامی‌توجهی خاص از جانب دست اندرکاران تعلیم و تربیت نسبت به برگزاری اردو و بالا بردن کیفیت آن مبذول شده و از این رهگذر تجربیات بسی ارزشمند بدست آمده است. پرواضح است که در یک کار رشد یابنده به تجربیات جدیدی دست می یابیم که بعضاٌ مخالف مراحل اولیه کار است و همین امر دلالت بر مسیر تکاملی و بالندة آن حرکت دارد. آن چه در اینجا به عنوان یک پیشنهاد براری برگزاری اردوهای دانش آموزی مطرح می‌گردد در حقیقت تجربه‌ای است برآمده از فعالیتهای بسیاری از دوست داران مسائل تربیتی و علیرغم اینکه در پاره‌ای از موارد به نقد و مخالفت با روشهای فعلی اردو می‌نشیند در کل خود را مدیون آنها می‌داند. ولی در عین حال پیشنهادها و طرح‌های ارائه شده در این مجموعه، خود وجوداختلاف با روشهای فعلی را به نوعی بازگو می‌کند و از این رهگذر نقاط ضعف اردوهای کنونی نیز آشکار می‌شود.
امروزه اردوهای تربیتی میتواند به عنوان یک ابزار مؤثر در پرورش و رشد و شکوفائی نسل آینده ساز جامعه اسلامی ایران محسوب شود.
بنابراین یکی از برنامه‌های مهم و قابل توجه که در رشد و شکوفائی شخصیت فردی و اجتماعی دانش آموزان و غنی ساختن اوقات فراغت آنان نقش بسزایی دارد، اردو و فعالیتهای اردویی است و این زمانی میتواند یک اردوی مؤثر باشد که با برنامه‌ریزی صحیح و زمان بندی لازم و اهداف مشخص همراه باشد.
وقتی اردو میتواند موجب تقویت روحیة دانش آموزان و تربیت اجتماعی آنان شود که توسط مربیان مجرب و اردو رفته و دوره دیده انجام گیرد که اگر بدون برنامه و بدون هدف و انگیزه باشد و از مربیان مجرب استفاده نگردد میتواند نقش بسیار زیادی برای تضعیف روحیة دانش آموزان داشته باشد و نه تنها مفید نیست بلکه مضر هم می‌باشد.
پس اگر اردو با هدف و برنامه‌ریزی مشخصی صورت گیرد میتواند استعدادهای نهفته و بالقوة دانش آموزان را به استعدادهای بالفعل تبدیل کرده و گامهای مؤثر در راستای حفظ ارزشهای مقدس و الای اسلام بردارد.
یک اردوی خوب و مفید باید از اهداف خاصی برخوردار باشد. قبل و بعد و حین اردو با برنامه همراه باشد و بتواند قوة مسئولیت را در دانش آموزان تقویت کند و موجب تربیت اجتماعی گردد.
تعریف عملیاتی مفاهیم در متغیرها
بررسی : جمع آوری اطلاعات موجود از نظر و دیدگاههای مربیان و معلمین ( اولیای مدرسه ) مقطع ابتدائی
میزان تأثیر : منظور میزان تغییرات حاصله که به صورت نگارش مثبت یا منفی ظاهر می‌شود و منجر به پویائی و کاهش معضلات آموزشی و تربیتی می‌گردد.
اردو : محل تجمع افراد برای تمرین و تفریح است و در نظام فرهنگی اردو به معنای تجمع افراد در مکانی جهت کسب دانایی و توانایی و سازگاری اجتماعی است.
تربیتی : فراهم کردن عوامل و زمینه‌های مناسب برای به فعالیت رساندن و شکوفا نمودن استعدادهای انسان در جهت مطلوب.
رشد شخصیت : تکامل در پیشرفت همه جانبه ابعاد وجودی فرد اعم از رشد عقلانی و قوای ذهنی و جسمی
معلمین مربوطه : معلمینی که حداقل 24 ساعت در هفته در دبستان حضور داشته باشند.
دیدگاه : عقاید و نظرات و نگرش‌های معلمین و مربیان ( اولیای مدرسه ) در مورد اردوهای تربیتی – آموزشی.
عنوان تحقیق
با توجه به اینکه در اردوها بسیاری از مسائل تربیتی و آموزشی وجود دارند که بر شخصیت دانش آموزان به طور حتم تأثیر خواهد گذاشت، لذا محقق برآن است تا نظرات و دیدگاه معلمین را نسبت به این مهم به رشته تحریر درآورد. لذا موضوع تحقیق عبارت است از :
بررسی میزان تأثیر اردوهای تربیتی – آموزشی
بر رشد شخصیت دانش آموزان پس مقطع ابتدایی منطقه تبادکان از دیدگاه معلمین مربوطه در سال تحصیلی 78-77
اهداف تحقیق
بررسی و شناخت علل و عوامل اردوهای تربیتی – آموزشی در رشد اجتماعی دانش آموزان از دیدگاه معلمین مربوطه
آشنائی با نظرات معلمین نسبت به نقش اردوهای تربیتی – آموزشی بر رشد اخلاقی دانش آموزان تحقیق و مطالعه دیدگاههای معلمین مربوطه نسبت به نقش اردوهای تربیتی - آموزشی در کاهش انحرافات دانش آموزان
آگاهی از نظرات معلمین نسبت به تأثیر اردوهای تربیتی – آموزشی بر رشد قوای ذهنی و جسمی‌دانش آموزان
بررسی میزان تفاوت و نگرش معلمین و مربیان نسبت به نقش و اهمیت اردوهای تربیتی – آموزشی
سئوالات تحقیق
1- آیا برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی با توجه به اهمیت نیازهای رشد شخصیت دانش آموزان دورة ابتدائی تهیه می‌شود ؟
2- برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به نیازهای رشد عاطفی دانش آموزان توجه کافی می‌شود ؟
3- آیا در برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به نیازهای رشد عاطفی دانش آموزان توجه کافی می‌شود ؟
4- آیا در برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به رشد توانائی ذهنی دانش آموزان توجه می‌شود ؟
5- در برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی –آموزشی تا چه حد به اهمیت رشد قوای جسمانی دانش آموزان توجه کافی می‌شود ؟
6- آیا در برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به رشد مفاهیم آموزشی و ایجاد علاقه نسبت به تحصیل در نظر گرفته می‌شود ؟
اهمیت وارزش موضوع تحقیق
الهوا و العبوا فانی اکره ان یری فی دینکم غلظه حضرت رسول اکرم (ص)
رفتار خود را با نرمی و بازی همراه کنید
زیرا دوست ندارم که در راه و روش شما درشتی و خشونت دیده شود.
از دیدگاه نظام تربیتی اسلام، انسان به اراده خداوند خلیفه خدا در روی زمین قرار داده شده است.
پس باید خدایگونه شود و به اخلاق الهی آراسته گردد و مظهر اسماء الحسنی شود. او در حرکت از خودی خود و رسیدن به لقاء الله در مسیر و حرکتی دائمی است و در این راه از تمامی موهبات خداوندی که بدو عطا شده است اعم از اعضاء و جوراح و نیروهای نهانی خویش استفاده می‌نماید. چون معلومات و مهارت‌های مختلف انسان جنبه اکتسابی دارد. لذا برای به فعلیت درآوردن استعدادها و قوای خویش اعم از ظاهر و باطن لازم است به آموزش و تمرین بپردازد و اهمیت اردوهای تربیتی – آموزشی برای رسیدن به کمال لایق انسانی در همینجا آشکار می‌شود.
بطور کلی اهم اهداف اردوهای تربیتی – آموزشی در سه بخش خلاصه می‌شود :
1- ساختن شخصیت انسانها و تربیت و تزکیه آنها
2- بهداشت و سالم سازی افراد
3- آمادگی فرد و جامعه برای مقابله با تجاوزگران به حریم حق و اسلام و همچنین احقاق حقوق
براین اساس اردوهای تربیتی – آموزشی به عنوان یک روش عملی میتواند تحقق بخش اهداف تربیتی اسلام باشد. یعنی پرورش و تزکیه افراد از طریق علم و نه صرفاٌ خواندن و شنیدن و گفتن. به واسطه گردش و یا برخورداری از فرصت‌های فراوانی که در حین فعالیتهای مختلف اردویی بوجود می آید، بهترین موقعیت برای ارائه نکات تربیتی و شناخت ویژگیهای روحی و اخلاقی افراد و القاء ارزشهای الهی بدست می آید. اهمیت این امر در دوران تربیت پذیری ( کودکی، نوجوانی، جوانی ) بیشتر است. لذا این مسائل مهم به عنوان محور و اساس فعالیتهای تربیتی و پرورشی محتاج دقت و توجه فراوان می‌باشد.
« اردو نمی‌بریم برای اینکه بچه را را با تجملات مأنوس کنیم و همه مشکلات و مسئولیتها را از روی دوش آنها برداریم. بلکه اردو می‌بریم تا عملاٌ‌به بچه‌ها نظم در زندگی فردی و اجتماعی روزمره، همکاری، خدمت، مسئولیت پذیری، وقت شناسی و استفاده از کمترین امکانات برای مبارزه با مشکلات را آموزش دهیم. اردو می‌بریم تا عملاٌ دقت، ظرافت، پاکیزگی، خلاقیت، ادب و متانت، خوش روئی، احترام متقابل و قدرت انتقاد و بررسی بچه‌ها آموزش دهیم. اردو می‌بریم تا توان جسمی و روحی بچه‌ها را تقویت کنیم و خلاصه اردو می‌بریم که آینده سازان جامعه اسلامی‌را آماده کنیم برای ساختن فردایی خوب و مطمئن. » [1]
بنابراین با توجه به نقش و اهمیتی که اردوهای تربیتی – آموزشی در تعلیم و تربیت جدید دارد براستی چرا برگزاری اردوهای تربیتی – آموزشی مورد استقبال مربیان قرار نمی‌گیرد ؟ چه عواملی را می‌توان به عنوان موانع اصلی در این راه برشمرد ؟چرا مدیران و معلمین عنایت خاصی به این امر مهم ندارند ؟ و چه عواملی باعث شده است که اردوهای تربیتی – آموزشی بعنوان یک آموزش رسمی‌شناخته نشده است ؟ چرا اردوها برای جامعه ما ناشناخته باقی مانده یا حداقل اهمیت آن کمرنگ جلوه کرده است ؟ و بالاخره چرا تحقیقات کمی‌در این باره شده است و هزاران چرا. ..
تحقیق حاضر در پی پاسخگویی به سئوالات فوق می‌باشد و از آنجایی که برنامه‌ریزی بدون پشتوانه اطلاعاتی و پژوهشی امروزه امکان پذیر نیست. لذا بررسیهای پژوهشی در این رابطه میتواند ما را درپیشبرد اهداف کمک موثر نماید و جواب سئوالات را برایمان روشن سازد و همچنین راه‌حلهای مناسبی را ارائه نماید.
اهمیت تحقیق : با توجه به موضوع، با توجه به زمینه‌ها و با توجه به سئوالات اساسی و با توجه به تجربیات باید اظهار کرد، برای اینکه تعلیم وتربیت از چارچوب محدود مدرسه خارج شود و کارکردهای اجتماعی آن در پهنه توسعه اقتصادی و سیاسی، اجتماعی، فرهنگی جامعه روشن گردد و دانش آموزان با محیط زندگی خود سازگار گردند. باید فعالیتهای اردویی سرلوحه روشهای نوین آموزش و پرورش قرار گیرد.
چنین تحولی مستلزم اتخاذ تغییر در محتویات برنامه‌های آموزش و پرورش است. برای اینکه ما آموزش و پرورش پویا و فعال و سازنده داشته باشیم باید برگزاری اردوهای تربیتی - آموزشی را درکنار فعالیتهای دیگر آموزشی قرار دهیم و معلمین مربوطه از آمادگی لازم و آموزش کافی در این زمینه برخوردار باشند. نهاد آموزش و پرورش برای برگزاری فعالیتهای اردویی دانش آموزان باید ملزم به ارائه مجوز و پرداخت هزینه‌های موجود باشد تا راه برای اردو رفتن دانش آموزان باز باشد و دانش آموزان بتوانند همگی با امید و نشاط به آینده در آن شرکت کنند و معلمین از بار مسئولیت اردو بردن دانش آموزان شانه خالی نکنند.
هدف اصلی آموزشهای جدید تنها پرداختن به ذهنیات و حافظه دانش آموزان نیست بلکه پرورش انسان سالم و با شخصیت مطلوب و خلاق ملاک این امر مهم است. در این پژوهش شناسایی راههای تثبت کارکردهای اردوهای تربیتی – آموزشی به عنوان مکمل و تکمیل کننده در نظام آموزش و پرورش است.
روش تحقیق
چون محقق سعی دارد نظرات و دیدگاههای معلمین را نسبت به برگزاری اردوها و تأثیر آن بر رشد شخصیتی دانش آموزان جویا شود، لذا مناسب به نظر می‌رسد که از تحقیق توصیفی استفاده شود.
روش جمع آوری اطاعات
برای جمع آوری اطلاعات پرسشنامه‌ای تهیه گردیده است که دارای 28 سئوال بسته و 1 سئوال باز می‌باشد که این پرسشنامه‌ها در اختیار معلمان منطقه تبادکان قرار گرفته تا نظرات آنان در خصوص اردوها و تأثیرات آنها بر رشد شخصیت دانش آموزان بررسی شود.
جمعیت و نمونه آماری
جمعیت آماری در این پژوهش، کلیه دبستان‌های پسرانه منطقه تبادکان می‌باشد که شامل 120 آموزشگاه بوده و از بین آنها تعداد 60 دبستان به طور خوشه‌ای ساده انتخاب و از هر دبستان تعداد 1 معلم به طور خوشه‌ای به مرحله انتخاب رسیده است.
سابقه تحقیق
آنچه که در خصوص برگزاری اردوها و رشد شخصیتی دانش آموزان در کتابها و منابع آمده است و یا توسط پژوهشگران دیگر مورد بررسی قرار گرفته است تحت عنوان سابقه تحقیق در فصل دوم مفصل بیان شده است. در این قسمت تاریخچه و سیر تحول اردوها و فلسفه اردو و انواع اردوهای تربیتی – آموزشی و اهداف و اصول برنامه‌ریزی و مدیریت اردو و همچنین خصوصیات و ویژگیهای کودکان دبستانی و پرورش خلاقیت و تعریف شخصیت و فایده و شناخت اصول و مراحل رشد و چهار مرحله رشد شناختی کودک از دیدگاه پیاژه و بالاخره رشد و تکامل شخصیت مطلوب آمده است و در قسمت مطالعه علمی چند نمونه از کارهای تحقیقی که تا کنون توسط پژوهشگران انجام گرفته است به شرح ذیل می‌باشد.
1- بررسی نظرات دانش آموزان و مربیان در خصوص اردوهای دانش آموزی در سال تحصیلی 74-1373 شهرستان فریمان در مقطع ابتدایی توسط آقای جواد خوشه بست دانشجوی دورة کارشناسی
2- ارزشیابی برنامه‌های اردویی دانش آموزان ( پیشتازان – دانش آموزان ممتاز علمی و اخلاقی ) پسر مقطع متوسطه از دیدگاه دانش آموزان و مربیان آموزش و پرورش استان خراسان در سال تحصیلی 74-1373 توسط آقای مجید یعقوبی دانشجوی دورة کارشناسی به راهنمایی استاد آقای حمید اصغری پور.
3- بررسی و مقایسه نظرات دانش آموزان و مربیان در بارة اردوهای دانش آموزی منطقه کلات در سال 1373 توسط دانشجویان حسین هاشمی‌در بندر و حسین وحیدی انجام گرفته است.
4- اردوی تربیتی: چگونه و با کدام برنامه ( شامل تمام جزئیات و دستورالعملهای اردویی در طی دو اردو که در شهرستان نوشهر انجام گرفته است. ) توسط آقای قاسم کریمی و خانم پروانه سبزه پرورد که در زمستان 1374 به چاپ رسیده است.
5- جزوات اصول بهداشت محیط، ویژة آموزش اردویی مربیان، که توسط معاونت پرورشی آموزش و پرورش خراسان، کارشناسی کانون‌های فرهنگی و تربیتی و امور اردوگاهها تکثیر شده است.
6- جزوه اردوهای یک روزه که توسط اداره کل اردوها و اماکن تربیتی در سال 1374 در آموزش و پرورش ناحیه 5 مشهد تکثیر شده است.
7- جزوات آموزشی مربیان تربیتی ویژه آموزشهای اردویی دومین دوره آموزش اردویی مربیان، شامل معرفی چند بازی « کاغذ و تا » توسط کارشناسی فعالیتهای گروهی واحد دانش آموزی 1371
8- جزوات مدیریت اردویی – سرپرستی در کوه، توسط آقای ابوالقاسم آریان پور تهیه و تنظیم شده و به وسیله انجمن کوهنوردی آموزشگاههای سبزوار درتابستان 76 تکثیر گردیده است.
9- آمار، گزارش و خاطره یک نگارنده از نحوه برگزاری اردوهای کانون اصلاح و تربیت زندانهای کشور در روزنامه رسالت
10-گزارش یک خبرنگار از اردوهای کانون اصلاح و تربیت کودکان و نوجوانان و نامه یک جوان به مسئولین اردوها در تاریخ سه شنبه 17 شهریور 1371 در روزنامه رسالت به چاپ رسیده است.
محدودیت‌های تحقیق
اصولاٌ هر تحقیق و پژوهشی دارای محدودیتها و کاستی‌هایی می‌باشد که محقق باید آنها را مد نظر داشته باشد. مثلاٌ وقتی که در تحقیقی روش جمع آوری اطلاعات مصاحبه است چنانچه محقق قبل از انجام مصاحبه مشکلات را پیش‌بینی نکند ممکن است در هنگام مصاحبه رابطه که عامل مهم در مصاحبه است برقرار نشود.
الف ) محدودیت‌های قابل کنترل
هر تحقیق بنا به شرایط و موقعیت و موضوع مورد بررسی، محدودیت‌هایی دارد. از آن لحاظ که موضوع تحقیق پیرامون اردوهای تربیتی – آموزشی است بیشتر در این زمینه پژوهش شده و اردوهای دیگر را مد نظر قرار نداده است و به لحاظ وقت کم و محدودیت زمانی دانشجو که به عنوان واحد کار مقدماتی برای یک ترم محسوب می‌شود بنابراین محقق تنها به نظر سنجی پرداخته است و از روشهای دیگر مثل مصاحبه و مشاهده و پارامترهای دیگر در تحقیق استفاده نکرده است و نتایج حاصله منتج از روش توصیی است که از معلمین و مربیان منطقه تبادکان با توجه به شرایط و سلیقه آنان نظر خواهی شده است.
در این پژوهش محقق فقط مدارس پسرانه تبادکان را مورد بررسی و کنکاش قرار داده و با توجه به عنوان موضوع دنبال آن است که آیا اردوهای تربیتی میتواند بر رشد شخصیت دانش آموزان تأثیر بگذارد و یا خیر ؟
و بالاخره اینکه این تحقیق در سال تحصیلی 78-1377 انجام گرفته است و ممکن است با گذشت زمان از لحاظ کم و کیف نتایج حاصله دستخوش تغییرات شود.
ب ) محودیت‌های غیر قابل کنترل
با توجه به نقش واهمیت، اردوها در جامعه ما مهم تلقی نشده است و هنوز جایگاه آن در مراکز آموزشی و مردم باز نشده است لذا در این زمینه تحقیقات و منابع کمی وجود دارد و برخی از محدودیت‌های غیر قابل کنترل در این پژوهش عبارتند از :
1- عدم دسترسی و فقدان منابع اطلاعاتی معتب ردر خصوص موضوع تحقیق.
2- دخالت سلیقه معلمان و مربیان در پاسخگویی به سئوالات پرسشنامه.
3- تأثیر مکان و زمان و شرایط پاسخگویی به سئوالات پرسشنامه.
4- وجود وقت بسیار کم و مشکلات درسی محقق در این پژوهش.
فصل دوم : پیشینه تحقیق
مقدمه
درادبیات تحقیق هدف آشنایی نظری و اطلاعات عملی در بارة تعریف و اهداف موضوع موردپژوهش است. خوانندگان محترم اطلاعات تازه‌ای پیرامون مضامین علمی موضوع کسب می‌نمایند. لذا محقق در مقدمه این بخش به بیان خلاصه‌ای از نتایج و بررسیهای کتب و منابع مختلف در مورداهمیت علمی موضوع تحقیق پرداخته است.
آموزش در فضای آزاد به مفهوم گسترده اش تمام فعالیتهایی را در بر می‌گیرد که به طور مستقیم به امر آموزش و درک محیط طبیعی و استعانت عاقلانه از آن می‌پردازد. آموزش در این برنامه از طریق اجرای اردوها در فضای آزاد و در آزمایشگاه طبیعت صورت می‌گیرد.
با این وجود، آموزش در فضای آزاد به طور اخص تنها از یک جنبه تخصصی مربوط به آموزش و پرورش بررسی خواهد شد بدین معنی که این برنامه بخشی است که تکمیل کننده کل برنامه درسی است یعنی آموزش در فضای آزاد موجب پیشرفت و ترقی تمام رشته‌های درسی از پیش دبستانی تا دورة دانشگاه خواهد بود.
اهمیت و ضرورت شناخت انسان
گر چه نتوانی بدنی چیستی جهد کن چندان که دانی کیستی
« گفته می‌شود که علیرغم مطالعات و تحقیقات وسیعی که در قرون 19 و 20 توسط فلاسفه و متفکران تعلیم و تربیت و روان شناسان و حتی بعضی ازنویسندگان و هنرمندان در موردانسان صورت گرفته و حاصل نظریه‌های آنان در کتابهای متعددی درج و منتشر شده است. ولی انسان امروز از هر روزی مجهول تر و متزلزل تر است و احتیاج به تربیت دارد. » [2]
بررسی میزان پیش فعالی کودکان مادران شاغل و غیر شاغل مدارس
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 103 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 111 |
بررسی میزان پیش فعالی کودکان مادران شاغل و غیر شاغل مدارس
فصل اول
مقدمه
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت تحقیق
فرضیه ها
تعاریف متغیرها
مقدمه
کاملا عادیست که کودکان جنب وجوش داشته باشند و از بازی کردن لذت می برند . گاهی مادران به درمانگاه یا روان شناس مراجعه کرده و اظهار می کنند که فرزندشان بخصوص پسرشان بسیار
بی قرار ، زیاد فعال ، حواس پرت ، بی ثبات و تکانشی است . معلمان معمولا چنین دانش آموزانی را خوب می شناسند .
افرادی که به نحوی با بیماران روانی ، عقب ماندگان ذهنی ، معتادین به مواد مخدر ، الکل سروکار دارند به این امر اعتقاد دارند . مشکلات روانی مختص به یک قشر یاگروه خاصی نبوده و تمام طبقات جامعه را شامل می شود . کارگر ، کارمند ، معلم ، دانشجو ، دانش آموز و غیره . . . . . را
نمی شناسد و به عبارت دیگر امکان ابتلا به ناراحتی های روانی برای همه افراد وجود دارد و در این میان دانش آموزان از ارزش بالاتری برخوردار می باشند زیراکه امیدهای آینده این جامعه می باشند و یکی از بیماری های روانی که آنها را تهدید می کند اختلال کمبود توجه / بیش فعالی می باشد که یکی از متداولترین اختلال های دوران کودکی می باشد که میزان مراجعه به مراکز درمانی به علت آن بیش از سایر اختلال های دیگر می باشد . ( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 تهران ، انتشارات رشد ، صفحه 11 ) .
درمورد این اختلال هنوز دانش کافی بدست نیامده است و پرسش های زیادی در مورد این اختلال وجود دارد که پاسخی برای آنها یافت نشده است . برای همین پژوهش های زیادی در این مورد انجام گرفته است تا علل آن مشخص شود . مثلا همین تحقیق که در مورد بررسی رابطه این اختلال با اشتغال مادران در خارج از خانه می باشد که احتمالا بین آنها نیز رابطه معناداری وجود دارد که در بین مدارس ابتدایی به عمل آمده است .
واما اشتغال مادران در خارج از خانه به خانواده که یکی از ارکان آن فرزندان می باشند تأثیر به سزایی دارد . اشتغال زنان که بیش از هرچیز به سبب نیاز اقتصادی پدید آمده است، پس از بروز جنگ های دراز مدت در مغرب زمین و کمبود نیروی انسانی ، دامنة وسیعی پیدا کرد و با به کارگرفتن زنان در واحدهای تولیدی ، زمینه اجتماعی اشتغال آنان در عرصه های گوناگون ، فراهم آمد . ( مهرداد نورائی ، مجله علوم روان شناختی ، دوره سوم ، زمستان 1383 ، شماره 12 ، صفحه 363 ) .
از مطالعات به عمل آمده ، برمی آید که اشتغال زنان به ویژه زنان دارای همسر و فرزند به وظایف و مناسبات درون خانواده تأثیر قابل ملاحظه ای می گذارد و این تأثیر به نوبه خود در روابط و کارکردهای زندگی اجتماعی ( بیرون از کانون خانوادگی ) آنان منعکس می گردد . هر چند اشتغال زنان به مرور زمان ، تا حدود زیادی ، در جامعه پذیرفته شده است ، ولی قول فرهنگی لازم جهت برقراری هماهنگی میان این اشتغال و تقسیم وظایف و مسؤولیت ها در موزة خانواده ، کاملا تعفق نیافته است .
( مهرداد نورائی ، مجله علوم روان شناختی ، دوره سوم ، زمستان 1383 ، شماره 12 ، صفحه 363 ) . ( مجلة علوم روان شناختی ، 1382 ) .
بیان مسئله
نتیجه ی پژوهش های انجام شده در مرکزهای پژوهشی و دانشگاهی در سراسر جهان ، شناخت و آگاهی بسیار جدیدی از ویژگی ها و سبب شناسی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی به دست داده اند . این آگاهی از واپسین سال های دهه ی 80 میلادی ( پژوهش وندر میروسرجنت ، 1988 ) . و به ویژه یک دهه بعد ، یعنی زمانی که بار کلی در سال 1997 مقاله ای در مورد این اختلال نوشت ، نمود پیدا کرد ، بر این اساس ، دانشمندان آنچه را که درباره ی سبب شناسی این اختلال می دانستند بازنگری کردند و به نظر می رسد الگوی جدیدی در این زمینه در حال شکل گیری و گسترش است . در این الگوی جدید ، تأکید بر تکانشگری ناشی از نارسایی بازداری است که به شکل ( نارسایی در کنترل حرکتی ) ظاهر می شود .
( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، تهران ، انتشارات رشد ، صفحه 12 ) .
در این پژوهش سعی شده که رابطه کمبود توجه یا بیش فعالی کودکان مدارس ابتدایی با اشتغال مادران در خارج از خانه مورد بررسی قرار بگیرد تا معلوم شود که آیا بین اشتغال مادران در خارج از خانه با این اختلال رابطه ای وجود دارد یا خیر .
افرادی که دارای بیش فعالی می باشند در زندگی روزمره دچار مشکلاتی می باشند که در بعضی موارد می تواند کار آنها را مختل کند .
بار دیگر اهمیت توجه به اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی را به پژوهشگران ، دانشجویان و مسئولان بهداشت و درمان جامعه یادآور می شویم . پرسش های زیادی در مورد این اختلال وجود دارد که هنوز پاسخ مناسبی برای آنها یافت نشده است . در جامعه ایران ، این پرسش ها که به شیوع ، ویژگی ها و ارزیابی این اختلال و نیز چگونگی تعامل کودکان مبتلا با والدین ، معلمان و دوستان و انواع کمبودها مربوطند ، همچنان بدون پاسخ مانده اند و با توجه به شیوع زیاد این اختلال ، ضروری است تا این اختلال و دانش آموزان دارای این اختلال را از یاد نبریم .
اهمیت و ضرورت تحقیق
اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی یکی از متداولترین اختلال های دوران کودکی است که میزان مراجعه افراد به مراکز درمانی به علت آن ، بیش از سایر اختلال های دیگر می باشد . امروزه ، این اختلال به دلیل های گوناگونی مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران قرار گرفته است . نخست آنکه این اختلال که اولین یا دومین اختلال فراوان در دوران کودکی و نوجوانی است برای بسیاری از دانش آموزان مشکل های قابل توجهی ایجاد می کند . و برعملکرد شناختی ، اجتماعی ، هیجانی ، خانوادگی آنان و سپس در بزرگسالی ، بر عملکرد شغلی و زناشویی آنها تأثیر می گذارد . ( تذکر 1 )
( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، تهران ، انتشارات رشد ، صفحه 11 ) .
تذکر دوم ، سبب شناسی و درمان این اختلال هنوز به طورکامل مشخص نشده است .
تذکر سوم ، به نظر می رسد شناخت بهتر اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ، به شناخت بهتر بسیاری دیگر از اختلال های کمبود هم چون اختلال سلوک ، اختلال نافرمانی ستیزشی و ناتوانی یادگیری کمک می کند .
( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، انتشارات رشد ، صفحه 11 ) .
لذا پژوهشگر قصد دارد پیرامون این موضوع ، تحقیقی را صورت دهد تا از این طریق مسائل و مشکلات دانش آموزان مدارس ابتدایی و همچنین آشنایی بهتر با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی و تأثیر اشتغال زنان در این زمینه مشخص شده و دیدگاه بهتر و روشن تری را روی افراد گذاشته شود .
اهداف تحقیق
هدف کلی از این پژوهش بررسی رابطه بین اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی کودکان مدارس ابتدایی با اشتغال مادران در خارج از خانه می باشد .
اهداف جزئی
1- مشخص نمودن افراد دارای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در بین دانش آموزان مدارس ابتدایی .
2- مشخص نمودن وضعیت اشتغال مادران آنها .
3- توصیف نمرات دانش آموزان مدارس ابتدایی شهرستان خمین و مقایسه نمرات افراد دارای مادران شاغل و غیرشاغل و همچنین ایجاد انگیزه بیشتر جهت پژوهش هایی از این نمونه .
4- زمینه ی را فراهم کنیم برای اجرای تحقیقات آینده و در نهایت به عنوان یک فاکتور بهداشتی در جهت پیش گیری یا به حداقل رساندن اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در جوامع و گروه های بخصوص در بین دانش آموزان .
فرضیه
بین اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی و اشتغال مادران در خارج از خانه رابطه معناداری وجود دارد .
میزان اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در بین کودکان دارای مادران غیر شاغل بیشتر از کودکان دارای مادران شاغل است .
تعاریف مفهومی و عملیاتی
الف ) تعریف مفهومی
اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ( ADHD ) : بیش فعالی عبارت است از اختلال رشدی در توجه ، کنترل تکانش ، بی قراری و هدایت رفتار که به طور طبیعی ایجاد می شود و ناشی از اختلال های عصب شناختی بزرگ حسی ، حرکتی یا هیجانی نیست .
( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، تهران ، انتشارات رشد ، صفحه 20 ) .
زنان شاغل : به پرسنل شاغل زنان ، که طبق قانون کار یا به صورت استخدام کشوری یا پیمانی روزانه بین 6 تا 8 ساعت یا بیشتر از این زمان را در ادارات دولتی یا غیر دولتی اعم از آموزش و پرورش ، بیمارستان یا درمانگاه و غیره . . . . . و یا به صورت شاغل آزاد در مغازه یا آرایشگاه و غیره . . . . . وقت خود را صرف به مردم بکار می گیرند .
ب ) تعریف عملیاتی
اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی : اختلالی است که در این تحقیق به وسیله مقیاس درجه بندی کانرز برای والدین و معلمان تشخیص داده می شود . اگرچه آزمون های
متعددی برای ارزیابی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ساخته شده است ولی شاید هیچ کدام به اندازه دو مقایسی که توسط کیت کانرز برای والدین و معلمان ساخته شده مورد استفاده قرار نگرفته است .
( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، تهران ، انتشارات رشد ، صفحه 75 ) .
فصل دوم
الف ) مبانی نظری
ب ) تحقیقات انجام شده ( پیشینه ی تحقیق )
تعاریف بیش فعالی
اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی به شکل های مختلف و با نام های متفاوتی تعریف شده و تقریبا هیچ گاه توافقی در این زمینه وجود نداشته است . برخی از مؤلفان ، تعریف های ویژه ی خود را ارائه
می کنند . و برخی دیگر از افراد یا برخی از انجمن ها ، معیارهای خاصی را برای تعریف این اختلال به صورت بالینی ، خود در نظرمی گیرند . والدین و مربیان کودکان اغلب اصطلاح بیش فعال را جهت توصیف کودکانی به کارمی برند که سرزنده ، خستگی ناپذیر ، بسیار فعال و پرجنب وجوش هستند . این اختلال معمولا با ویژگی هایی چون بیش فعالی ، تکانشگری ، بی توجهی ، پرتحرک ، بی قرار ، پریشان و مانند اینها توصیف شده و اغلب این نگرش وجود داشته است که آن را ناشی از عوامل زیستی ، آسیب مغزی یادداشت بدانند . در این میان ، درمانگران به تعریفی عملیاتی احتیاج دارند تا در کارهایشان به آن مراجعه کنند . زیرا بدون در اختیار داشتن تعریف عملیاتی مجبور می شوند براساس مفاهیم نه چندان مشخصی هم چون آسیب مغزی ، مشکل های عاطفی ، محرومیت های محیطی و توصیف های مقوله ای گوناگون کارکنند . معمولا تعریف های متعددی که ارایه شده هرکدام برجنبه ای تأکید داشته اند . برای مثال ، وری [1] ( 1968 ) . در تعریف خود ، بر فعالیت حرکتی بیش از حد تأکید می کند : ( فعالیت حرکتی روزانه ، که به طور معناداری بیشتر ازحد عادی است ) . گاهی براساس نیاز فردی که تعریفی از این اختلال عرضه می کند ، تعریف های متفاوتی از آن به عمل آمده است . برای مثال ، کنت [2] ( 1994 ) . در واژه نامه ی ورزشی خود این اختلال را : ( فعالیت حرکتی بیش از حد ) تعریف می کند . بارکلی [3] ( 1982 ) می نویسد اگرچه برسد نشانه ها و ویژگی های بیش فعالی معمولا اتفاق نظر وجود دارد ، ولی هنوز برسر تعریف آن ، چنین توفقی حاصل نشده است . برای مثال ، بسیاری از دانشمندان معتقدند که بیش فعالی فراگیر در تکانشگری بیش فعالی و بی توجهی است . بارکلی ( 1982 ) تعریف زیر را پیشنهاد می کند :
( بیش فعالی عبارتست از اختلال رشدی در توجه ، کنترل تکانش ، بی قراری و هدایت رفتار که بطور طبیعی ایجاد می شود و ناشی از اختلال های عصب شناختی بزرگ ، حسی ، حرکتی یا هیجانی نیست ) .
( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، انتشارات رشد ، صفحه 19 – 20 ) .
تیلور به این تعاریف اشاره کرده است
1- پرجنب وجوش عبارت است از فعالیت بدنی زیاد . کودک پرجنب وجوش بیش از کودک معمولی تحرک دارد . حرکاتش ناگهانی است و به دشواری می تواند مدتی سرجایش بنشیند . این کودکان با وجود آنکه پرتحرکند . ولی به هنگامی که توجهشان به چیزی جلب می شود می توانند حواسشان را متمرکز کنند . به طورکلی این گونه کودکان پرتوان و پرانرژی اند ، اما گاهی این فعالیت زیاد از اضطراب و عصبانیت ناشی می شود . معمولا این گونه کودکان را نافرمان می دانند چون وقتی به آنان می گویند سرجایشان بنشینند گوش نمی کنند . این رفتار از لحاظ کودکان مشکلی به حساب نمی آید هرچند که ممکن است والدین را خسته کند .
2- بی قراری یا اختلال در میزان دقت و توجه درکودکی دیده می شود که به دلیل داشتن آستانه دقت کوتاه مدت بیش از حد تحرک دارد و نامنظم و آشفته است .
3- تحرک یا فعالیت بیش از حد نشانة روانی درکودکانی است که بی قرارند و نمی توانند حواسشان را برچیزی متمرکز کنند .
( جوداگلاس ، اصلاح رفتارکودکان ، ترجمه سیاووش جمالو ، 1376 ، تهران ، ویرایش ، صفحه 214 – 213 ) .
همان گونه که اشاره کردیم تعریف مشخصی از بیش فعالی وجود ندارد که مورد پذیرش همگانی صاحب نظران باشد . بسیاری از پژوهشگران و درمانگران ترجیح می دهند تعریف و معیار تشخیصی وآماری اختلال های روانی [4] ( 1994 ) . را مورد استفاده قرار می دهند که از پذیرش بسیاری برخوردار است .
نظریه ها و دیدگاهها
در پیشینة پژوهشی مربوط به سبب شناسی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی دو الگو یا نظریه اصلی
در این باره وجود دارد .
1- نظریه ی ساز وکار برانگیختگی
در این نظریه ادعا می شود که اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ناشی از نابهنجاری هایی در ساز وکارهای برانگیختگی مغز در افراد دارای این اختلال است . در این نظریه سعی می شود چگونگی پاسخ دهی مغز مطالعه می شود و مشخص شود که چه مشکلی در دستگاه عصبی این کودکان وجود دارد که در پاسخ دهی آنها به محرک های بیرونی و درونی ، مشکل ایجاد می کند .
( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، انتشارات رشد ، صفحه 58 ) . در رویکرد برانگیختگی ، ساز وکارهای برانگیختگی از دو جنبه مورد پژوهش قرار می گیرند . جنبه اول ، بیش برانگیختگی و جنبه دوم کم برانگیختگی است ، و می توان رفتار کودکان با اختلال نارسایی
توجه / بیش فعالی را از هرکدام از این دو جنبه بررسی کرد . رویکرد بیش برانگیختگی بیانگر آن است که این اختلال درکودکان ناشی از این وضعیت است که فزون شلوغی داده ها ، امکان تصفیه و انتخاب محرک ها را نمی دهد . در مقابل دیدگاه کم برانگیختگی معتقد است که میزان برانگیختگی پایین و ناکافی بودن میزان فعالیت ساز وکارهای کنترل بازداری باعث به وجود آمدن حواس پرتی و در نتیجه اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی می شود . مطالعه دقیق در سال های اخیر این یافته های شگفت آور را نشان می دهد که زمانی که کودکان دارای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ، در معرض تحریک پذیری بالایی ، مثل موسیقی ، قرارمی گیرند ، عملکرد بهتری در ریاضیات از خود نشان می دهند . این پژوهشگران معتقدند که تأثیر تسهیل گر تحریک پذیری شنیداری ، باعث عملکرد بهتر آنها در ریاضیات می شود . این یافته نشان می دهد که نظریه ی کم برانگیختگی می تواند به درک بهتری در سبب شناسی این اختلال کمک کند . ( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، انتشارات رشد ، صفحه 58 – 59 ) .
مقایسه میزان هیجانخواهی دانشجویان متأهل و مجرد
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 48 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 40 |
مقایسه میزان هیجانخواهی دانشجویان متأهل و مجرد
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول 1
مقدمه 2
بیان مساله 3
اهداف تحقیق 5
فرضیه 6
تعریف عملیاتی 7
فصل دوم 8
پیشینه تحقیق 9
فصل سوم 30
جامعه تحقیق 31
نمونه تحقیق 31
روش نمونه گیری 31
روش جمع آوری اطلاعات 31
ابزار تحقیق 32
فصل چهارم 37
تجزیه و تحلیل داده ها 38
فصل پنجم 41
نتیجه گیری 42
محدودیتها 43
پیشنهادها 44
منابع و ماخذ 45
فصل اول
مقدمه
بیان مسأله
اهداف تحقیق
فرضیه
تعریف عملیاتی
مقدمه :
افراد آدمی از همان آغاز کوشیده اند تا حالتهای آشفته هیجانی یا انفعالی را درک کنند و به آنها پاسخ های شایسته بدهند؛ بقراط حکیم در عهد باستان معتقد بود که چهار مزاج و خوی عاطفی خاص وجود دارد که هر کدام بر اثر غلبه های ماده سیال دم اخوان، سودا، صفرا، بلغم حالت ویژه ای را در بدن پدید می آورد ارسطو نخستین کسی بود که میان مؤلفه های فیزیولوژیکی و روانی هیجان عنوانهای ماده یا انگاره را مطرح نمود. در قرن هفده و هجده فیلسوفان غالباً تصور می کردند هیجان یا عاطفه امری غریزی و غیرعقلانی است و جنبه های حیوانی نوع بشر را تشکیل می دهد. در برابر آن خرد یا عقل عقلانی و جنبه های خاص وجود دارد که جلو انجام گسیختگی های هیجان را می گیرد و انسان را به سوی رفتار عاقلانه رهنمون می سازد.
هیجان خواهی یکی از ویژگی های شخصیت است که براساس خلق و خو، انگیختگی و سطح بهینه تحریک قرار دارد. طبق نظر مارولین زاکرمن (1978 ، 1979) ساختار هیجان خواهی به مقدار انگیختگی که دستگاه عصبی مرکزی شخص مغز و نخاع شوکی از منابع بیرونی تحریک نیاز دارد مربوط است. طبق نظر زاکرمن هیجان خواهی صفتی است که ویژگی آن نیاز به هیجان و تجربه های متنوع و پیچیده و میل اقدام به خطرهای جهانی و بدنی به خاطر خود این تجربه هاست. (زاکرمن 1979، ص 10 ).
فرد هیجان خواه تحریک بیرونی دائمی مغز را ترجیح می دهد، از کارهای عادی خسته می شود و مرتباً در جستجوی راهی برای افزایش انگیختگی از طریق تجربه های هیجان انگیز است و فرد کم هیجان خواه هجوم مداوم تحریک مغزی کمتری را ترجیح می دهد و کارهای عادی را نسبتاً خوب تحمل می کند. ساختار هیجان خواهی از مجموعه های مؤلفه های به هم پیوسته است که زاکرمن آنها را به هر نمونه از هر مقیاس، مقیاس هیجانخواهی (sss) نشان می دهد. (سید محمدی، یحیی، ص 235).
به نظر می رسد که هیجان خواهی افراد با حضور متغیرهای دیگر متفاوت باشد به این معنا که سنین متفاوت وضعیت تأهل یا تجرد، وضعیت شغل خاص، جنسیت و از این قبیل در میزان هیجان طلبی افراد مؤثر است.
بیان مسأله :
تنوع جویی در احساسات و تجارب از نیازهای آدمی است، چنانکه بعضی ها حتی خط هم می کنند تا به چنین تجربه هایی دست یابند. برای اندازه گیری نیاز زاکرمن (1979) آزمونی ترتیب داد به نام مقیاس هیجان خواهی (sss) که شامل سؤالهایی برای ارزیابی تمایل فرد برای دست زدن بع فعالیتهای مخاطره انگیز یا ماجراجویانه، جستجوی تجارب حسی تازه، لذت بردن از هیجان، تحریکات اجتماعی و اجتناب از کسل شدن.
به نظر می رسد هیجان خواهی صفتی است که در موقعیتهای گوناگونی از همسانی برخوردار است. افرادی که در یکی از قلمروهای زندگی از تجربه های تازه لذت می برند در قلمروهای دیگر به عنوان آدمهای ماجراجو توصیف می شوند، نمره بالا در این مقیاس با تعدادی از خصوصیات رفتاری ارتباط دارد. مثل پرداختن به ورزشهای و یا سرگرمیهایی خطرناک مثل چتربازی، موتورسواری، و ... و تنوع خواهی در تجارب جنسی و مواد مخدر و نترس بودن در بعضی موقعیتهای خطرناک و هراس آور مثل رانندگی، سرعت بالا از آنها سؤال می شود. هیجان بیشتر سرعتهای بالاتر را گزارش می دهند.
افراد طالب هیجان بیشتر طالبان هیجان کمتر را افرادی کسل کنند. می دانند و برعکس افراد طالب هیجان کمتر افراد گروه اول یا هیجان بیشتر را افرادی می دانند که به فعالیتهای بی ثمر و ماجراجویانه ای دست می زنند و این نگرش ها می توانند در انتخاب همسر و شریک زندگی اهمیت زیادی داشته باشد. همگونی زن و مرد از لحاظ این خصلت، خصلت می تواند میزان سازگاری در زناشویی را پیش بینی کند. (فیشر زاکرمن، و نیب 1981 ).
اگر زن یا شوهر نمره بالایی در این مقیاس هیجان خواهی داشته باشد و نمره پایین، احتمال عدم توافق زناشویی افراد افزایش می یابد. این مطلب وقتی صحت دارد که نمره زن در مقیاس هیجان خواهی بسیار بالا باشد. که در این صورت همسر را فردی کسل کننده، و محدود کننده بداند و این امر شاید به دلیل اینکه در خارج از محیط زناشویی برای مرد بیش از زن فرصتی برای ارضای هیجان خواهی وجود دارد و شاید هم به دلیل انتظارات فرهنگی چنین شرایط متفاوتی برای زن و مرد مهیا می گردد. (جناب مهدی محی الدین، صص 67 – 66 ، چاپ دوم)
بنابراین مسأله اصلی تحقیق حاضر این است : آیا میزان هیجان خواهی دانشجویان مجرد و متأهل متفاوت است؟
اهداف تحقیق :
هدف کلی تحقیق حاضر تعیین تفاوت میزان هیجان خواهی دانشجویان متأهل و مجرد است.
اهداف جزئی :
- تعیین تفاوت میزان هیجان خواهی دانشجویان متأهل مرد و زن
- تعیین تفاوت میزان هیجان خواهی دانشجویان دختر و پسر مجرد
پژوهش و کنونی از اهمیت خاصی برخوردار است که می توان به شرح زیر توصیف کرد :
الف ) همانطور که روبین میل می گوید : « ما عوامل مؤثر در موفقیت ازدواج را دقیقاً نمی شناسیم» تحقیقات مربوط به پیشگویی موفقیت زناشویی و متغیرهای کنش متقابل زناشویی برای پیشگیری علائم و ویژگیهای که در حال حاضر خوشبختی و سازگاری زناشویی را اندازه گیری می کند و به معرفی چند ویژگی کلی می پردازند. اعم این ویژگیها چنین است :
1 ) شباهت؛
2 ) پختگی ؛
3 ) متناسب بودن سن زن و مرد ؛
4 ) زمینه تربیتی و اجتماعی ؛
5 ) سلامتی جسمی و روانی و ... (اردلان، 1354، ص 192 )
تحقیقاتی که در زمینه شباهت انجام گرفته است شامل وضعیت اقتصادی و اجتماعی یکسان و شباهت در علائق و خواستها شباهت در عقاید مذهبی، هم نژاد بودن و ... می باشد. هیجان خواهی می تواند یکی دیگر از این عوامل باشد. به عبارتی شباهت در میزان هیجان خواهی زن و شوهر می تواند یکی از عوامل ارتقاء شادکامی به شمار آید. لذا بررسی این عوامل می تواند با پیگیری پژوهش کنونی درباره نقش هیجان خواهی در اختلاف زناشویی گامی در جهت شناسایی بهتر عوامل مؤثر در بروز این اختلافات زناشویی و مدنظر داشتن این ویژگی در فرایند درمان زناشویی بردارد.
ب ) به دنبال تحقیق هدف طرح شده در بند الف یافتن یک تائید تجربی برای وجود رابطه میان هیجان خواهی و ناسازگاریهای زناشویی می توان از این مسأله شباهت در میزان هیجان خواهی در مشاوره قبل از ازدواج استفاده نمود.
فرضیه :
1 ) میزان هیجان خواهی دانشجویان متأهل و مجرد متفوت است ؛
2 ) میزان هیجان خواهی دانشجویان متأهل مرد و زن متفاوت است ؛
3 ) میزان هیجان خواهی دانشجویان دختر و پسر مجرد متفاوت است.
تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها :
هیجان خواهی صفتی است که به این شکل توصیف می شود.
«جستجوی هیجانها و تجربه های متنوع، تازه، پیچیده، پرشور و میل به ریسک کردن بدنی، اجتماعی قانونی و مالی به خاطر خود این تجربه ها» (زاکرمن، 1994 ، ص 274 ) (سید محمدی، یحیی، 1382 ). که در این پژوهش به وسیله مقیاس هیجان خواهی (sss) زاکرمن تغییر و ارزیابی می شود.
زنان در این پژوهش به زنان ازدواج کرده اطلاق می شود و شوهران به هسمران گروه قبلی اطلاق می شود.
تعریف عملیاتی :
هیجان خواهی منظور از هیجان خواهی در این تحقیق نمره ای است که آزمودنیها در به شناسه هیجان خواهی زاکرمن کسب می کنند.
فصل دوم
پیشینه تحقیق :
مطالعه انگیزش را می توان حداقل تا یونانیان باستان مانند سقوط، افلاطون و ارسطو ردیابی کرد. افلاطون شاگرد سقراط معتقد بود که انگیزش از روح ذهنی یا روان سه جزیی سرچشمه می گیرد که به صورت سلسله مراتبی ترتیب یافته است که در ابتدایی ترین سطح که به اشتها و امیال بدن مثل گرسنگی و میل جنسی کمک می کرد و در سطح دوم جنبه رقابتی قرار داشت که به معیارهای اجتماعی مثل احساس افتخار یا بیشتر مهم کمک می کرد و بالاترین سطح جنبه محاسباتی قرار داشت که به قابلیتهای تصمیم گیری روح رفتارهای گوناگونی برابر می انگیخت.
صدها سال بعد روح سه جزیی یونانی به دوگانه نگری کاهش یافت : هوس های بدن و تعقل ذهنی توماس آکیناس اعلام نمود که بدن تکانه های انگیزش غیرمنطقی و مبتنی بر لذت ایجاد می کند. در حالی که ذهن انگیزه های منطقی و مبتنی بر اراده را فراهم می آورد.
در دوران پس از رنسانس، رنه دکارت، فیلسوف فرانسوی، جنبه های نافعال و فعال انگیزش را هم متمایز کرد و آن را به این کونابه نگری ذهن، بدن افزود. بدن عامل ماشینی و از لحاظ انگیزش نافعال بود در حالی که اراده عامل غیرمادی و از لحاظ انگیزش فعال بود. (سید محمدی یحیی، ص 30 ).
سطح متوسط انگیختگی با تجربه لذت برابر است (برلین ، 1967) تحریک کم، کسالت و بی حوصلگی به بار می آورد.
میزان برخورداری از ویژگیهای سازمان یادگیرنده
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 335 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 144 |
میزان برخورداری از ویژگیهای سازمان یادگیرنده
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق............................................................................ 1
تعریف و بیان مسأله.................................................................................. 2
اهمیت مسأله.............................................................................................. 5
هدف تحقیق................................................................................................ 9
سوالات تحقیق............................................................................................ 9
تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق............................................................. 10
فصل دوم: ادبیات تحقیق........................................................................ 14
بخش اول: پیشینه نظری تحقیق.......................................................... 18
سیر تحولات نظریه‌های سازمان ومدیریت.............................................. 18
سابقه سازمان یادگیرنده......................................................................... 21
تئوری یادگیری سازمانی........................................................................ 24
تعاریفی از یادگیری سازمانی.................................................................. 25
سازمان یادگیرنده................................................................................... 28
یادگیری سازمانی و سازمان یادگیرنده.................................................. 34
عنوان صفحه
نقش مکاتب فکری در سازمان یادگیرنده و یادگیری سازمانی............... 37
اصول سازمانهای فراگیر از نظر «پیترسنج»......................................... 40
تفاوت سازمانهای یادگیرنده با سازمانهای سنتی................................. 54
بررسی و مقایسه نظریه پیترسنج با نظریه صاحبنظران دیگر................ 58
چگونه یک سازمان یادگیرنده با سازمانهای دیگر متفاوت است؟......... 60
اجزای سازنده سازمان یادگیرنده........................................................... 66
سازمان یادگیرنده در آینده..................................................................... 69
راهبردهای ایجاد و گسترش سازمان یادگیرنده..................................... 70
راهکارهای اجرایی سازمانهای یادگیرنده............................................. 75
مزایای ایجاد سازمان یادگیرنده.............................................................. 76
تغیرات ساختاری لازم براساس سازمان یادگیرنده در درون سازمان موجود (مدارس) 78
مدارس یادگیرنده.................................................................................... 80
ویژگیهای مدرسه یادگیرنده.................................................................. 89
مقایسه مدارس دولتی و غیرانتفاعی........................................................ 96
بخش دوم: بررسی پیشینه تحقیق........................................................ 99
نتیجه‌گیری............................................................................................. 114
عنوان صفحه
فصل سوم: روش تحقیق...................................................................... 118
روش تحقیق......................................................................................... 119
جامعه آماری......................................................................................... 120
نمونه و روش نمونه‌گیری..................................................................... 120
روش جمع‌آوری اطلاعات .................................................................... 121
روش تجزیه و تحلیل داده‌ها................................................................. 122
فصل چهارم: تجزیه وتحلیل یافته‌ها.................................................... 123
اطلاعات توصیفی گروه نمونه.............................................................. 124
جمع‌بندی............................................................................................... 131
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات................................................. 132
بحث و نتیجه‌گیری................................................................................. 133
محدودیت‌های پژوهشی......................................................................... 134
فهرست منابع......................................................................................... 137
ضمائم................................................................................................... 142
چکیده:
امروزه مفهوم نوینی که با پیچیده شدن محیط سازمانها مطرح می‌شود، مفهوم «سازمان یادگیرنده» می‌باشد. هر چقدر عدم اطمینان محیطی (پیچیدگی وتغییرات محیطی) بالا باشد، سازمانها نیاز بیشتری به دانستن و آگاهی گسترده از عوامل محیطی دارند تا بتوانند خود را با تغییرات و تحولات محیطی تطبیق دهند. سازمان یادگیرنده را نوعی از سازمان به شمار می‌آورند که هدف اصلی آن یادگیری است و آموزش و یادگیری در آن نهادینه شده است..
«سازمان یادگیرنده» در طول زمان می‌آموزد، تغییر می‌کند و عملکردش را متحول می‌سازد. «سازمان یادگیرنده» سازمانی است که عملکردهایش از طریق آگاه شدن و درک بهتر بهبود می‌یابد و اصلاح می‌شود (الوانی، 1378-ص3)
برای ایجاد و توسعه سازمانهای یادگیرنده لازم است گامهای اولیه را از مدارس و ایجاد عادت به تفکر خلاق و یادگیری دائمی در تربیت شوندگان آغاز کنیم. کسب اطلاعات درست یادگیری در سنین خردسالی و در سالهای نخستین مدرسه شکل می‌گیرد و در طول حیات ادامه می‌یابد. مهارت‌های شناختی درست لازمه پیشرفت تحصیلی و ایجاد رغبت و انگیزه برای یادگیری می‌باشد. یادگیری تنها به سالهایی که در مدرسه می‌گذرد اختصاص ندارد ایجاد فرهنگ یادگیری و تبدیل مدارس به سازمانهای یادگیری مستلزم نگاهی دیگر به آموزش وبرنامه‌ریزی آن است. (مشایخ، 1380- ص135-164)
در تحقیق حاضر، حجم نمونه تحقیق 94نفر شامل 75 دبیر و 19 مدیر بوده که البته این افراد از 7 دبیرستان یعنی 2 دولتی و 5 غیرانتفاعی با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای از جامعه 25 مدرسه‌ای انتخاب شده است. با استفاده از روش تحقیق توصیفی و به کاربردن پرسشنامه‌ای که حاوی 30 سوال 5 گزینه‌ای بود، دیدگاه دبیران ومدیران دبیرستانهای دخترانه منطقه 2 شهرتهران، نسبت به یادگیرنده بودن سازمانشان (مدرسه) سنجیده شد. اطلاعات حاصله با بهره‌گیری از آمار توصیفی (فراوانی،درصد، جداول، نمودارها) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و از تجزیه وتحلیل دیدگاه دبیران و مدیران، رشته تحصیلی، مدرک تحصیلی، سابقه خدمت و ... نتایج زیر به دست آمد.
1- مدارس غیرانتفاعی منطقه 2 شهر تهران بیش از مدارس دولتی این منطقه از ویژگیها و اصول یک سازمان یادگیرنده برخوردارند.
2- اصول و ویژگیهای سازمان یادگیرنده در گروه دبیران بیش از گروه مدیران است.
3- با بالا رفتن سابقه خدمت و مدرک تحصیلی افراد به سمت ویژگیها واصول سازمان یادگیرنده می‌روند.
4- با توجه به رشته تحصیلی بیشترین افراد نمونه از رشته علوم انسانی هستند که این نشان دهنده بالاتر بودن این ویژگیها در این گروه است.
«مقدمه»
سازمان یادگیرنده سازمانی است که با ارتقای دائمی ویادگیری فردی، گروهی ودر نتیجه یادگیری سازمانی کارکنان، موجبات تکامل وبالندگی و پویایی افراد و سازمان را در تعادل با محیط متغیر فراهم می‌سازد. در یادگیری سازمانی ترتیبی اتخاذ می‌شود که با ایجاد ارتباط بین آگاهی‌ها و دانش فردی اعضای سازمان که از تجربیات کاری و سایر مجاری کسب دانش فرا گرفته شده «نوعی دانش جمعی و سازمانی حاصل آید. (الوانی، 1383-ص21)
سازمان یادگیرنده مفهوم نوینی است که همراه با پیچیده شدن محیط سازمانها مطرح شده است. هر چقدر عدم اطمینان محیطی ناشی از پچیدگی و تغییرات آن بالاتر باشد سازمانها برای تطبیق خود با تحولات محیطی نیاز شدیدتری به دانش و آگاهی گسترده از عوامل محیطی پیدا می‌کنند.
مفهوم سازمان یادگیرنده با توجه به پیچیدگی روزافزون محیط سازمانی و افزایش عدم اطمینان در محیط، مفهوم بسیار معتبری است توانایی سازگاری سازمان با محیط متغیر به یادگیری بستگی دارد. برای رقابت با سازمانهای دیگر،یک سازمان باید بهتر از آنها یاد بگیرد و دانش خود را سریعتر و گسترده‌تر از آنها در سراسر سازمان به کار بندد. امروزه، سازمانها و کارکنان آنها، باید پیوسته خود را با شرایط و موقعیتهای جدید سازگار سازند تا بتوانند در دراز مدت دوام بیاورند. این، واقعیت سازمانهای جدید است (علاقه‌بند، 1385)
فصل اول
کلیات تحقیق
تعریف و بیان مسئله:
از مباحث جدید مدیریت این است که سازمان باید به طور دائم در حال یادگیری باشد. (بهرام‌زاده، 1379، ص 52) هیچ سازمانی را نخواهیم یافت که بدون آموختن و یادگیری بتواند لحظه‌ای دوام داشته باشد. سازمانها باید یاد بگیرند که چگونه بیاموزند و از تمامی شیوه‌های یادگیری به بهترین وجه بهره گیرند. دنیا در حال تغییر و تحولی بس شتابان است و هیچ نیرویی قادرنیست مانع این تغییر و تحول گردد. سازمانها باید بیاموزند و در راه آموختن از هر شیوه و ابزاری که میتواند به آنها یاد دهد بهره گیرند.(شفاعی، 1380، ص 58) در یک دنیای نامطمئن جایی که همه ما به تعیین می‌دانیم که هیچ چیز مطمئن نیست، به سازمان‌هایی نیاز داریم که به طور مستمر خودشان را از نو بسازند، خود را از نوکشف کنند و به خودشان مجدداً نیرو بخشند. اینها سازمانهای یادگیرنده‌اند یعنی سازمان‌هایی که عادت به یادگیری دارند.مفهوم اصلی سازمان یادگیرنده یعنی سازمانی که به طور مستمر ظرفیت خود را برای ایجاد آینده دلخواه خویش بالا می‌برد. (موسوی، 1379-ص76) صاحبنظران اینامر ویژگی‌هایی را برای سازمان یادگیرنده برشمرده‌اند که راهنمای خوبی برای مدیران سازمان خواهد بود تا وضعیت سازمان خود را با ویژگی مذکور مقایسه کنند و شرایط لازم جهت برخورداری از آن ویژگیها را برای سازمان فراهم آورند. پیترسنج با کتاب پنج فرمان خود مشهورترین نویسنده‌ای است که در ارتباط با سازمان یادگیرنده مطرح است،وی عناصر یا اجزای تشکیل دهنده سازمان یادگیرنده را چنین مطرح کرده است:
1- تفکر سیستمی (system thinking): روشی از تفکر است که در آن برتری کل بر جزء تصدیق می‌شود و هر جزء در رابطه با کل اجزاء به عنوان یک سیستم نگریسته می‌شود.(هر کس یاد می‌گیرد و می‌داند که کل سازمان چگونه کار می‌کند.)
2- تسلط فردی (personal mastery): هر فرد باید در یک زمینه و یا زمینه‌های گوناگون مرتبط به هم مشخص شود کنجکاو یا افراد برای یادگیری مداوم، روحیه یادگیری از این اصل نشأت می‌گیرد. (هر کس نسبت به خود آگاه می‌شود وبا دیگران با گشودگی رفتار می‌کند.)
3- مدلهای ذهنی (Mental model): مدلهای ذهنی مفروضات اساسی وحک شده در ذهن انسان بوده و تعیین کننده چگونگی تفکر و عمل هر فرد هستند. بنابراین باید مثبت باشند. (هر کس روش قدیمی تفکر را کنار می‌گذارد.)
4- نگاه مشترک به آینده (دیدگاه توام با بصیرت مشترک) (shared vision): بینش، دانستن تصور ذهنی روشن است.بینش به مفهوم دور نماست و جهت‌گیری آتی سازمان را به تصویر می‌کشد ومنبع انرژی برای یادگیری است.(هر کس برنامه سازمان را می‌فهمد و با آن موافق است)
5- یادگیری سیستمی (Team Learning): یادگیری تیمی فرآیند یکسو کردن وتوسعه توانایی تیم برای رسیدن به اهداف است. یادگیری تیمی عاملی حیاتی است زیرا تیم‌ها واحدهای یادگیری بنیادی در سازمان‌هایی نوین هستند. (همه با هم کار می‌کنند تا برنامه سازمان عملی شود.)
سازمان آموزش و پرورش و مدارس که زیر سیستم این سازمان به شمار می‌آیند باید حتماً یادگیرنده باشند تا بقا ودوام یابند. با بررسی این ایدة سازمان یادگیرنده در سازمانهای آموزشی و پژوهشی به این اصل پی می‌بریم که آیا واقعاً اینها زنده‌اند یا اینکه نقش یک موجود زنده یادگیرنده را بازی می‌کنند واز همه مهم‌تر باید به دنبال راهکارهایی برای بهبود سازمانهای موجود خود باشیم و آنها را به سوی سازمانهای یادگیرنده هدایت کنیم. از آنجا که در سالهای اخیر با پیدایش مدارس غیرانتفاعی بسیاری از افراد تصور می‌کنند که این مدارس با دریافت هزینه‌های هنگفت می‌توانند نیازهای آموزشی دانش‌آموزان را برآورده کنند یا اینکه دبیران و پرسنل خود را به لحاظ آموزشی به روز نگه‌دارند، تحقیق حاضر درصدد است بررسی کند که مدارس مقطع متوسطه عمومی منطقه 2 شهر تهران اعم از (دولتی و غیرانتفاعی) تا چه از حد از ویژگیهای سازمانی که پیش از این ذکر شد برخوردارند؟
لذا جالب است بدانیم آیا مدارس ما می‌توانند جزء سازمان یادگیرنده قلمداد شوند و برخی ابعاد و ویژگیها را دارا هستند یا خیر؟
«اهمیت مسئله»:
امروزه با توجه به تغییرات سریع محیطی، شرایط ناپایدار،پیشرفت سریع علم و دانش و فرآیند پیچیده‌ی ارتباطات، مقداری اثربخشی مدارس به گونه‌ای که بتوان برای مسائل، پاسخ مناسب و به هنگام داشته باشند،مورد بحث بسیاری از کارشناسان و طراحان نظام آموزشی است. همانگونه که دنیای ما به نحو فرآیندهای پیچیده‌تر می‌شود، به همان اندازه نیز محیط درونی و بیرونی مدارس به نحو تصاعدی پیچیده‌تر می‌شود از یک طرف بسیاری از خواسته‌ها و انتظارات جامعه از مدارس وفرهنگ پاسخگویی در دنیای مرتبط امروز، در مقایسه با گذشته تفاوت کرده است. جلب رضایت اولیای دانش‌آموزان به سادگی قبل از طریق اعتماد آنها به اینکه مدارس وظیفه‌اش را خوب می‌داند و خوب هم انجام می‌دهد.امکانپذیر نیست. از طرف دیگر وضعیت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی وتکنولوژیکی جامعه ما نیز بسیار متحول و متفاوت از گذشته شده است. امروزه فن‌آوری ارتباطات واطلاعات در جامعه‌ی ما رو به گسترش است که تاثیر آن در همه‌ی سازمانها و از جمله مدارس به نحو چشمگیری مشهود می‌باشد. به این تریتب در ادامه فعالیت و بقای خود باشرایط متغیر محیطی سازگار شوند تا بتوانند با اثر بخشی فعالیت کرده و در دراز مدت دوام بیاورند. (علاقه‌بند، 1385)
در چنین شرایطی نظام تعلیم و تربیت کشور نیازمند مدارسی است که واجد شرایط و مهارتهایی باشند که در گذشته نزدیک چندان ضروری به نظر نمی‌رسید. وجود چنین شرایط و مهارتهایی مدارس به به سمت سازمانهای یادگیرنده سوق می‌دهد کمه درآن یادگیری همه اعضایش اعم از کادر مدیریتی، آموزشی، اداری، پشتیبابی و شاگردان تسهیل می‌کند، و خود را به طورمستمر دگرگون می‌سازد.در مدارس وسازمانهای آموزشی، کارورزان و کارگزاران آموزش و پرورش می‌توانند از طریق نوسازی خویشتن مدارس خود را به سازمانهای یادگیرنده مبدل سازند.
«جایگاه سازمان یادگیرنده در آموزش و پرورش»:
سازمان یادگیرنده در اصل نوعی خاص از سازمان است که حاصل یادگیری سازمانی است که البته یادگیری سازمانی یک بعد از سازمان یادگیرنده است و سازمان یادگیرنده نسبت به یادگیری سازمانی مفهومی وسیع‌تر دارد. «استربای و اسمیت» در سال 1997 بیان کردند که آن سازمانی باید سازمان یادگیرنده نامیده شود که فرآیند یادگیری در آن دائمی باشد. (شفائی، 1380، ص35). از آنجا که سازمان آموزش و پرورش با مفهوم آموزش هویت پیدا می‌کند می‌توان دریافت که امر آموزش و به تبع آن یادگیری با این سازمان عجین شده است. این سازمان و زیرسیستم‌های آن بدون آموزش و یادگیری معنی و مفهوم و کلاً هویت خود را از دست خواهند داد. آموزش و پرورش و سایر زیرسیستم‌های آن باید یک سازمان یادگیرنده باشند یعنی باید ابزارهای جدید برای یادگیری را به کار گرفته و از ابزارهای نسل پیشین بهره ببرند. (موسوی، علی 1379، ص 133) تا اینکه در دنیای رقابتی امکان توفیق یابند و بتوانند ماموریت‌های خود را محقق سازند.
صاحبنظران مختلف از سازمان یادگیرنده تعاریف متعددی ارایه کرده‌اند:
- سازمان یادگیرنده جایی است که الگوهای جدید تفکر رشد می‌یابند، اندیشه‌های جمعی و گروهی ترویج می‌شوند و افراد چگونگی آموختن را به اتفاق هم می‌آموزند. (الوانی، 1377، ص326).
- سازمان یادگیرنده سازمانی است که در آن یادگیری نیاز همیشگی کلیه کارکنان تلقی می‌شود و در آن ضمن تاکید بر «آموختن چگونه آموختن» و جذب و توزی دانش نو، به خلق و تولید اطلاعات ودانش جدید و مورد نیاز پرداخته می‌شود و تمامی این دانش‌ها در رفتارها و عملکردها متجلی می گردد تا از این راه ضمن نهادینه سازی آموزش و یادگیری در کلیه سطوح سازمانی، زمین لازم را برای اصلاح مستمر ساتارها و فرآیندها و در نتیجه افزایش کارایی و اثر بخشی سازمان فراهم آورد. (قهرمانی، 1380، ص82).
- پیترسنج سازمان یادگیرنده را مکانی می‌داند که افراد در آن مستمراً ظرفیت‌های یادگیری خود را توسعه می‌دهند تا به نتایج دلخواه خود برسند. وی سازمان یادگیرنده را الگوی زنده و جامع از یک آرمانشهر (مدینه فاضله) می‌بیند که افراد آن به یادگیری جمعی اشتیاق فراوان دارند و یاد می‌گیرند که چگونه با یکدیگر تعامل بهتری داشته باشند. (پگز، 1381، 121).
- سازمان یادگیرنده سازمانی است که در ایجاد، کسب و انتقال دانش و اصلاح رفتار خود در واکنش به دانش و بصیرت‌های جدید مهارت دارد. (گارونین،1993).
«هدف تحقیق»:
مقایسه دبیرستانهای دخترانه دولتی و غیر انتفاعی منطقه 2 تهران از نظر میزان برخورداری از ویژگیهای سازمان یادگیرنده.
«سوالات تحقیق»
1- آیا بین دبیرستانهای دخترانه دولتی وغیرانتفاعی منطقه 2 تهران از نظر میزان برخورداری از اصول و ویژگیهای سازمان یادگیرنده تفاوتی وجود دارد؟
2- آیا بین دبیران ومدیران این مدارس از نظر میزان برخورداری از اصول و ویژگیهای سازمان یادگیرنده تفاوتی وجود دارد؟
3- آیا با بالا رفتن سابقه خدمت ومدرک تحصیلی افراد در میزان برخورداری آنها از اصول و.ویژگیهای سازمان یادگیرنده تفاوتی حاصل می‌شود؟
4- ـآیا رشته تحصیلی (اعم از علوم انسانی، علوم پایه، فنی مهندسی و...) افراد در میزان برخوردرای آنها از اصول وویژگی‌های سازمان یادگیرنده تاثیری دارد؟
«تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق»
1- مدرسه دولتی: مدارسی که به موجب قانون به وسیله دولت ایجاد و ارایه می‌شوند. (معینی، 1382، ص15)
2- مدرسه غیر انتفاعی: مدارسی که از طریق مشارکت مردم مطابق اهداف، ضوابط، برنامه‌ها و دستورالعملهای عمومی وزارت آموزش و پرورش تحت نظارت آن وزارتخانه تاسیس و اداره می‌شوند. (معینی، 1382، ص15).
3- سازمان یادگیرنده: سازمانی که به طور مستمر از طریق خلق و پرورش قابلیتهای مورد نیاز جهت دست‌یابی به موقعیتهای آتی توسعه می‌یابد. (سنج، 1990، ص 186).
4- تفکر سیستمی: یکی از شاخص‌های 5 گانه سازمان یادگیرنده است و ازطریق مقوله‌های زیر بررسی خواهد شد:
1. تشخیص و در ارتباط قرار دادن (موردتوسط دبیران ومدیران، 2. توجه به فرآیندها، 3. دوری از نگرش تک بعدی، 4. توجه به جنبه‌های مختلف در برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری، 5. انجام کارها توسط مدیران ودبیران همانند اعضاء یک ارکستر.
5- تسلط فردی: یکی از شاخص‌های 5 گانه سازمان یادگیرنده است واز طریق مقوله‌های زیر بررسی خواهد شد:
1.احساس مسئولیت مدیران و دبیران، 2. تسلط بر کارها 3. توانا بودن مدیران ودبیران 4. عمق‌نگری در زمینه حرفه‌ای و شغلی 5. اشتیاق به یادگیری 6. کاربرد اطلاعات در مهارت‌های مرتبط با کار توسط مدیران و دبیران
6- مدلهای ذهنی پویا: یکی از شاخص‌های 5گانه سازمان یادگیرنده است واز طریق مقوله‌های زیر بررسی خواهد شد:
1. بیان آزادانه افرکا توسط مدیران و دبیران، 2. دوری از مدل ذهنی خشک ومتعصبانه، 3. تامل وپرسش در برار مشکلات، 4. دوری از تعصب در تحقیقات.
7- نگاه مشترک به آینده: یکی از شاخص‌های 5گانه سازمان یادگیرنده است واز طریق مقوله‌های زیر بررسی خواهد شد:
1. وجود آرمان مشترک در مدرسه، 2. ایجاد آرمان مشترک توسط مدیران ودبیران در مدرسه، 3. مرتبط بودن آرمان مشترک گروه در مدرسه با آرمان شخصی افراد، 4. تحقق یافتن آرزوهای افراد در مدسه، 5. مشورت با مدیران و دبیران در شکل‌گیری آرمان مشترک مدرسه،
6. همسوئی اهداف کارکنان و اهداف مدرسه.
8- یادگیری تیمی: یکی از شاخص‌های 5گانه سازمان یادگیرنده است و از طریق مقوله‌های زیر بررسی خواهد شد:
1. خوب عمل کردن دبیران در کارهای محوله، 2. حس مشارکت بین دبیران و مدیران، 3. انتقادپذیری مدیران، 4. تمایل به بحث در مورد اشتباهات توسط مدیران ودبیران، 5. رقابت سالم در میان دبیران، 6. امکان پیشرفت دبیران در میان گروه.
9- یادگیری سازمانی: فرآیندی است که سازمانها ایجاد و سازماندهی می‌کنند تا دانش مربوط به فعالیت‌هایشان و کارایی سازمان را از طریق بهبود به کارگیری مهارت‌های گسترده فردی کارشان توسعه بخشند.(داکسون، 1993).
10- تفاوت بین دو مفهوم یادگیری سازمانی و سازمان یادگیرنده: باید بین 2 مفهوم «یادگیری سازمانی» و «سازمان یادگیرنده» تفاوت قایل شد. اولی یک فراگرد و دومی یک ساختار است.سازمان یادگیرنده، سازمانی است که یادگیری را تجربه و عمل می‌کند. برعکس یادگیری سازمانی، یک رفتار سازمانی شاخص است که در سازمان یادگیرنده عملاً بروز می‌کند. سازمان یادگیرنده یک موجودیت است در حالیکه یادگیری سازمانی یک فراگرد یا مجموعه‌ای از اعمال واکنش‌ها محسوب می‌شود. (علاقه‌بند، 1385).
فصل دوم
ادبیات تحقیق
سازمانهای آینده به دلیل ماهیت عمری که در آن به سر می‌بریم، تفاوت‌های بسیار زیادی با سازمانهای گذشته دارند. عصر حاضر را می‌توان با 2 مشخصه‌ی اصلی آن، یعنی شتاب فراوان تغییرات وا فزایش عدم قطعیت تعریف نمود، به تبع این ویژگیهای محیطی،اداره‌ی سازمانهای امروز بسیار پیچیده شده وراه‌حل‌های دیروز ضرورتاً به کار حل مسائل امروز نمی‌آیند. به قول تافلر: «در شرایط امروز هیچ چیز خطرناک‌تر از دل‌بستن به کامیابی‌های دیروز نیست» در سازمانهای امروز وظایف پیچیده و فکری، جایگزین وظایف ساده و فیزیکی قبل شده است. کارکنان تحصیل کرده ومتخصص در جای کارگران بدون سواد و بی‌مهارت گذشته قرار گرفته‌اند. برای شناخت، فهم مسائل و ویژگیهای سازمانها، اطالع از روند تغییرات در سازمانهای امروزی وتوسعه‌ی افق دید به سازمانهای فردا،ضرورتی اجتناب ناپذیر برای مدیران است.در بررسی نظر محققین و مطالعاتی که پیرامون تغییرات سازمانها و مدیریت آنها با توجه به تحولات سریع جهانی پرداخته‌اند،دو نکته را در می‌یابیم یکی آنکه سازمانها مثل گذشته قابل پیش‌بینی نیستند و امروزه نام‌های دیگری متناسب با عصر حاضر به خود گرفته‌اند سازمان‌هایی با عنوانهای سازمانهای یادگیرنده، فراجو، فراگیر، پیشگام، اعتماد آفرین، دانایی محور، بدون مدیر، تندآموز، یادگیری محور، دانش مدار، سازمان فردا ، ... و بدنبال آن مدیریت دانش مطرح شده است و طراحان آنها به بیان ویژگیهای این سازمانها و مدیریت در آنها پرداخته‌اند اما آنچه مشترک بین مباحث مطرح شده این سازمانها بوده و ویژگی اساسی همه این سازمانها می‌باشد تاکید بر امر یادگیری و یادگیرنده بودن در سازمان است و بی‌اغراق هم طراحان و تخصصین سازمانهای مطرح شده، یادگیری در سازمان را اساس و بنیان سازمانهای عصر تحولات پیچیده می‌شمرند و باید اعتراف کرد که سازمانهای کامیاب آینده با هر نامی که باشند باید سازمانی یادگیرنده باشند و یعنی باید یادگیری در این سازمانها اصل اساسی معرفی شود که نهایت منجر به پیدایش سازمان مطلوب گردد.