بررسی علل و انگیزه های گرایش جوانان به رشته های فنی و حرفه ای
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 73 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 74 |
بررسی علل و انگیزه های گرایش جوانان به رشته های فنی و حرفه ای
چکیده :
هدف این پژوهش بررسی عواملی بود که دانش آموزان را به سوی رشته های فنی و حرفه ای سوق می دهد تا با شناخت این عوامل و انگیزه ها را ه های تقویت آن را یافته وشوق و رغبت آنان را سوی این رشته ها بیشتر به وجود آورده باشد که با تربیت افراد متخصص در امور فنی و حر فه ای راه خود کفایی کشور سریع تر طی می شود.
برای این منظور تعدادی فرضیه تعیین شده و نتایجی نیز حاصل گردید که عبارت از : 1-بین نوع شغل والدین و گرایش فرزندانشان به رشته های هنرستانی رابطه وجود دارد؟
2- دانش آموزانی که در ترم اول ودوم سال گذشته در کلاس اول از پیشرفت تحصیلی بر خوردار بوده اند کمتر از دانش آموزان دیگر به شاخه فنی گرایش دارند .
3- بین تحصیلات پدر و مادر و گرایش فرزندان به رشته های هنرستانی رابطه وجود دارد .
4- گرایش دانش آموزان به ادامه تحصیل در هنر ستان بستگی به علاقه شخصی آنها دارد .
5- گرایش دانش آموزان به ادامه تحصیل در هنر ستان ها بستگی به مهارت و استعداد فنی دارد .
6- تشویق افراد خانواده و دوستان در انتخاب رشته های هنرستانی تاًثیر دارد .
7- عوامل اجرایی دوره راهنمایی و دبیر ستان در انتخاب رشته های هنر ستانی تاًثیر دارد .
8- بین امکان ورود به مقطع فوق دیپلم (دیپلم )و گرایش نو جوانان به رشته های هنرستان رابطه وجود دارد .
9- آسانی ورود به بازار کار در انتخاب رشته های هنر ستانی موًثر است
جامعه آماری عبارت از دانش آموزانن دختر هنر ستان حر فه ای ،که از این تعداد 120 نفر با استفاده از روش اندازه گیری تصادفی چند مر حله ای انتخاب شدند .
ابزار پژوهش را پرسشنامه ای که محقق ساخته ، تشکیل می داد. داده های به دست آمده با استفاده از روش آمار توصیفی مورد بررسی قرار گرفت نتایج نشان داد که :
- اکثریت اولیای دانش آموزان این رشته ها از خانواده های کارگر و کشاورز و تعدادی نیز از خانو ده های فر هنگی و کار مندی می باشد .
- پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در سطح پایین و متو سط قرار دارد .
- میزان تحصیلات پدر و مادر در سطح پایین می باشد و تعدادی نیز متوسط می باشند .
- علاقه و رغبت شخصی این محصلین تاءثیر زیادی در انتخاب رشته مورد علاقه شان داشته است .
- دانش آموزان فوق اکثراض دارای علاقه به کار های دستی بوده و در آنها مهارت و استعداد وجود دارد .
- تشویق اطرافیان در انتخاب رشته تاًثیر ضعیفی داشته است .
تقلید در انتجاب رشته نقش داشته است .
- آنان تصور می کنند ،که نسبت به رشته های نظری راحت تر می توانند وارد مقطع کاردانی شوند و این تصور در انتخاب آنان تاًثیر دا شته است .
به تصور آنان راحت تر می توانند جذب بازار کار شوند .
مقدمه:
بسیاری از جوانان و نو جوانان قادر به ادامه تحصیل نیستند و علاقه دارند که شغلی برای خود تعیین نموده و مستقلاًبه زندگی خود ادامه دهند و در این زمینه مدرسه می تواند با تهیه برنامه های حر فه ای و آماده کردن جوانان برای احراز مشاغلی که مورد نیاز جامعه است قدم های مو ثری برای ما در این زمینه بر دارد . وظیفه معلم و مدرسه این است که از طریق راهنمایی در انتخاب شغل و گذر اندن معیشت به شاگردان کمک کنند . هدف آموزش متوسطهبیشتر تربیت متخصص در حهت رفع نیاز مندی های جامعه خواهد بود ،به طوری که همه فارغ التحصیلان دوره متوسطه ، اعم از آنان که از رشته های نظری یا از رشته های فنی و حر فه ای فارغ التحصیل شده باشند ، بتوانند بلافاصله به نیروی انسانی فعال بپیوندند . زیرا هدف از این دوره صرفاً آماده کردن همه افراد برای ورود به دانشگاه نخواهد بود . جوان حداکثر درصد از فارغ التحصیلان دوره متو سطه می توانند به دانشگاه ها راه یابند ،این گروه خود را در سطحی بالاتر برای خدمت آماده می کنند وبه خاطر تعمق بیشتر در تخصصی که به دست می آورند در خود کفایی کشور سهیم می شوند .
زیرا خود کفایی هر جامعه ای از جهات مختلف به کار آیی فارغ التحصیلان متوسطه عمومی و فنی و حرفه ای آن کشور بستگی دارد .
بیان مسئله:
ضرورت پیوند عمیق میان علم و عمل جهت ترقی و پیشرفت در تمام زینه ها یک امر نا گسستنی است . که باید آن را مورد توجه جدی قرار داد . تا نسل جوان با رغبت وافر قادر به حل بسیاری از معضلات اجتماعی و اقتصادی باشد و ارزش های انقلاب را در مصاف با جملات ودر عمل از دشمنان محفوظ نگه دارد و از طرف دیگر به مقابله با آنها بپردازد .
این کار میسر نخواهد بود الا این که آموزش و پرو ربا برنامه ریزی صحیح ،و ایجاد همکاری سایر موسسا ت ،نهاد ها ، و مراکز تولیدی و آموزش با این نهاد راستین ،آستین همت بالا زند و علاوه بر تامین شغل برای افراد ،برای بر طرف کردن نیاز مند ی های جامعه افراد کار امد و متخصص و ماهر تربیت کند . آگاهی از سوال انتخاب شاخه های فنی آگاهانه و نا آگا هانه بدون انتخاب می تواند جامعه ای را در برنامه ریزی های آموزشی و حرفه ای کمک نماید . در این راستا سؤالات پژوهش حاضر عبارت است از :
1- چه علل و عواملی وجود دارد که دانش آموزان به شاخه های فنی هنرستان های فنی و حر فه ای گرایش پیدا می کنند ؟
2- آیا گرایش دانش آموزان به رشته های فنی و هنر ستا ن های فنی و حر فه ای از روی هدف معین و به طور آگاهانه صورت می گیرد ؟
اهمیت و ضرورت تحقیق :
برای این که در جامعه ای به ترقی و پیشرفت برسد ،باید به دانش کاربردی کشور اهمیت دهد . در علوم و فنون و هنرهای گوناگون در پیوند با آرمان ها و با ورها و ارزش ها و هنجار های «مقبول » و «حقانیت یا فته های » اجتماعی ،جای خود را در کلیت ها باز یافته اند و از طریق «نهاد آموزش و پرورش » نگهداری شد و باروری پیدا کرده اند و در حر کت های تاریخی به نسل های دیگر انتقال یافته اند (قزوینی ،1374 )
در طول سال های گذشته به دلیل عدم برنامه ریزی صحیح که منطبق بر روانشناسی صنعتی باشد ،از طرف حکامان سر سپرده رژیم گذشته در ارتباط با صنعتی کردن جامعه ،طرح ریزی صحیحی نشده بود ،در حالی که پیشرفت علم و صنعت(تکنولوژی )حداقل از بعد قرن نوز دهم همچنان در بسیاری از کشور ها برای جبران عقب ماندگی های جامعه خود ،قدم های آهنین خود را برداشتند،به طوری که این امر وسیله ای شد در دست قدرت های بزرگ برای چپاول و غارت ثروتهای طبیعی ،ملت های مظلوم ،وهم چنین کشتن نبوغ و استعداد های در خشان ،ملتهای جهان سوم ایران عزیز ما که از این امر مستثنی نبود،دیدیم که سیاست استعمار یشان چگونه در تمامی عر صه های زندگی همانند تارهای عنکبوت بر گرد این ملت تنیده و افسار همه امور را تحت تسلط خود در آورده بو دند ،گر چه بعد از انقلاب شکوهمند جمهوری اسلامی بسیاری از سیاست های غارت گرانه استکبار از سر ملت ما کوتاه شد ه بود ولی حداقل در بخش عیناً مشاهده شده که در بسیاری از استاد کاران و تحصیل کرده هایمان در کار خانه های کشور خودمان زیر دست و خدمه تکنولوژی غرب هستند .
قابل ذکر است که آموزش فنی و حر فه ای در نظام فعلی دارای ضعف هایی بوده است که توانایی جذب نوجوانان به هنر ستان ها را نداشته و حتی بعد از تحصیلات هنرستانی بسیاری از فارغ التحصیلان به راحتی نمی توانسته اند خود را با بازار کار رونق دهنده و یا با ماشین آلات جدید کار خانه ها وکار گاه ها کار کنند . . این به دلیل فرسوده و قدیمی بودن ماشین آلاتی است که در هنرستان ها موجود است .
البته در نظام جدید به این مهم توجه شده و استفاده از کار گاه های مختلف و یا ایجاد هنر ستان های جوار کار خانه ها تا حدود زیادی این معضل حل گشته است. نظام آموزش متوسط با کسب اطلاع از عواملی که شوق جوانان را در جهت گرایش به فنی و حرفه ای و کار و دانش بر می انگیزد . از جوانان مستعد در هنرستان ها و د بیرستان ها استفاده کرده و بهترین جوانان را جذب مکان های فوق نماید .
این پژوهش تلاشی است ،در جهت همین هدف و به منظور دستیابی به علل و عوامل بر انگیزاننده ای که ممکن است در دسترس جوانان نباشد و یا ما بدان توجه نداشته باشیم . اگر ما می خواهیم کشوری مستقل و آباد داشته باشیم ، احتیاج به تولید انواع کالای مورد نیاز و خدمات داریم .کالاها و خدماتی که بتوانند نیاز های هزار گونه این جامع متحول و پر تلاش را تاءمین نموده و حتی به خارج از کشور صادر کند .
برای تولید کالاهای خوب و خدمات مالی نیاز به انسان هایی با کیفیت بالا داریم . این انسان ها باید در آموزش و پرورش تر بیت شوند . آموزش و پرورشی که به تحصیلات فنی و حرفه ای توجه دارد . باید بداند . که چگونه می تواند این نیروها و جوانان را جذب کرده ، آموزش دهد و وارد بازار کار نماید .
هدف تحقیق :
هدف از این تحقیق بررسی علل و انگیزه هایی است که جوانان را به رشته های فنی و حرفه ای سوق می دهد .پس از شناخت این عوامل در جهت توسعه و تقویت این انگیزه ها برآئیم ، به جهت این که هزینه ها و نیروی زیادی از سر مایه های کشور صرف تحصیلات این گونه از دانش آموزان می شود .
شناخت برخی از ویژگی های فردی ، هنر جویان که گاهی با مشکلاتی در مدرسه ، یا محیط کار تواءم است ، ضروری است مثل :نداشتن انگیزه تحصیلی ، در رشته ای که تحصیل می کند ، انگیز ه های جسمی و روانی ،تفاوت هایی فردی ، نقایص و محدودیت های آمو زشی از نظر نور ، رنگ ، رطوبت ، و وسایل کار و نظایر آن نیاز مندی های آموزشی یکایک یاد گیرنده ها نقایص و اشکا لات سر پرستی و از جمله عواملی هستند که باید مورد دقت و شناسایی قرار گیرد و موجب بی رغبتی هنر جویان گردد.
فرضیه های تحقیق :
بین نوع شغل والدین و گرایش فرزندانشان به رشته های هنرستان رابطه وجود دارد ؟
1- بین تحصیلات پدر و مادر و گرایش فرزندان به رشته های هنر ستانی رابطه وجود دارد .
2- گرایش دانش آموزان به ادامه تحصیل در هنرستان ها بستگی به علاقه شخصی آنها دارد .
3- گرایش دا نش آموزان به ادامه تحصیل در هنرستان ها بستگی به مهارت و استعداد فنی دارد .
4- تشویق افراد خانواده و دو ستان در انتخاب رشته های فنی و حرفه ای موءثراست .
5- عوامل اجرایی دوره راهنمایی و دبیرستان در انتخاب رشته های هنرستانی تاءثیر دارد.
6- بین امکان ورود به مقطع فوق دیپلم و گرایش نو جوانان به رشته های هنر ستانی رابطه وجود دارد .
7- آسانی ورود به بازار کار در انتخاب رشته های هنرستانی موءثر است.
تعارف عملیاتی متغیر های تحقیق :
1- گرایش به رشته : گرایش در لغت به معنی رغبت و تمایل می باشد،گرایش به رشته یعنی ،تصمیم به انتخاب رشته خاص .(عمید 1374 )
2- علاقه شخصی :میلی که دانش آموز را از درون مجبور به انتخاب می کند .
3- شهرت فنی :انجام دادن کار با سرعت و دقت .
4- استعداد فنی :ْآمادگی جسمی و ذهنی و روانی برای انجام دادن امور فنی .
5- پیشرفت تحصیلی :معدل بالای 15 دروس .
6- تشویق دانش آموزان :به معنای وادار کردن و ایجاد رغبت کردن دانش آموز .
7- مشاوران : کارمندانی که در مدارس متوسطه به عنوان مشاور یا دبیر راهنما مشغول به خدمت هستند .
8- اولیا ء دبیرستان : منظور کسانی هستند که در تعلیم و تربیت محصلین نقش مستقیم دارند.
9- رشته های هنرستانی :رشته تحصیلی که به نوعی تحصیل حرفه و فن قلمداد می گردد.
10 - شغل: به معنی به کار واداشتن کسی است و آنچه مایه مشغولیت می باشد .(صافی ،1374 )
11-کار :فعل و عمل و کردار است و آن چه از شخصی صادر می گرددو خود را به خود مشغول می دارد .
حرفه : به معنی صناعت و ساختن ماهراته است .
مهارت :به مجموع توان های تجربی و تحصیلی که جهت تصدی و انجام وظایف هر شغل لازم است .(شفیع آبادی ،1371 )
ادبیات تحقیق :
نگاهی به نظرات علمای تعلیم و تربیت
با بررسی نظرات تعداد کثیری از علمای تعلیم و تربیت به این باور می رسیم که این دانشمندان اکثرا ًمعتقد بودند که تعلیم و تربیت واقعی از راه علم نتیجه واقعی نخواهد داد .علمای تعلیم و تربیت مقدم به این مسئله توجه کمتری داشته اند و بیشترین توجه آنها به ذهنیات و مسائل معنوی بوده است .شاید به دلیل این بوده است که احساس نیاز به موضوع نمی شده و یا علم تعلیمی و تربیت هنوز قدم های اولیه خود را بر می داشته است .ولی متاٌ خرین به این نتیجه عالی دست یافته اند که به کودکان و نوجوانان از طریق عمل و تجربه تعلیم دهند ، و آنان را تربیت کنند.لذا دریافت این موضوع باعث شده که آنان در خصوص فوق نظراتی را ارائه و این نظرات به صورت نوشته ها و کتاب ها وقتی به صورت فلسفه های تعلیم و تربیت ظاهر شده و جوامع به اطا عت از اجرای آن نظرات تشویق شده اند.
دیوئی عقیده دارد که ،دانش تجربه است و تجربه واقعی در عمل نهفته است .یک شئ برای چیست ؟ به کاربرد آن کدام است ؟ آیا یک معدن زغال سنگ یک مخزن فیزیکی است یا عملکرد ی دارد ؟اگر چنین است آن عملکرد چیست ؟این سواءل ها به تجربه انسان معنی می بخشد ، ولی بدون تجربه قبلی به آنها نمی توان پاسخ داد، عمل پیشاپیش دانش حرکت می کند .
عمل پیش از تجربه یعنی دانش ، که مبنای تجربی نداشته باشد ،وجود خارجی ندارد .
هر چه می دانیم ،از فعالیت های ما ناشی شده است ،کوشش های ما برای بقاءبه دست آوردن غذا ،مسکن و لباس ، موجب دانش اندوزی ما می شود .روشی که دیوئی برای دانش اندوزی زندگی توصیه می کند ،روشی تجربی است از نظر رژکرسن استانیز آلمانی (1932 -1854 )هدف آموزشی وپرورش دستیابی به ارزش های شهر وند است .وی معتقد بود که کودک بر اثر فرایندی که از یک رشد درونی بزرگ می شود ،آن چه کسب می کند، زمانی که با نوعی فعالیت شخصی جذب نشود .به طور واقعی جزء وجودی او نمی شود . به گفته او اگر هدف غائی را تعلیم و تربیت و تشکیل شخصیت بدانیم ، بهترین سازمان تربیتی آن خواهد بود .
که فرصت های لازم را برای رشد شخصیت فراهم کند و با ید دانست که شخصیت تنها از راه عمل رشد می کند . تاًکید او بر عمل باعث شد .که او را بنیانگذار مدرسه فعالیت بدانند .او مدرسه خود را جایگاهی برای آزاد ساختن انرژی خلاق و بالقوه می دانست و اصل فعالیت را به مقیاس وسیع در مدارس دولتی مونیخ معرفی کرد.
او البته فعالیت دوار صنعتی و دستی را آغاز کرد . لیکن بعداً مفهوم را گسترش داد و جنبه های ذهنی و اخلاقی رفتار نیز به آن افزود .(صفوی ،1375 ) شاگردان مؤسسه ما کار نکو به صورت گروه های دائمی در آمد ، و هر یک فرماندهی برای خود داشتند . تعداد اعضای هر گروه بین 7 تا 15 نفر بوده اند .عضویت در هر گروه به نوع کار بستگی داشت . به عنوان مثال ، تمام کسانی که در کار مراقبت از دام شرکت داشتند ،عضو یک گروه بودند . به همان ترتیب گروههایی برای آهنگری ، باغبانی و تجاری و نجاری ، تشکیل شد ، که فعالیت آنان در مجموع شامل برنامه منظمی برای کار مولد و آموزش رسمی بود ، که در عین حال با خواسته های جامعه مزبور ارتباط داشت .شاگردان برای خود کشاورزی ، خیاطی ، آهنگری نجاری و کارگاه های صنعتی ، سبک داشتند که از این طریق احساس موفقیت در امر تولید نصیبشان می شد .(صفوی ،1375 )هدف تعلیم و تربیت از دید گاه ماکارنکو :ماکارانکو ویژگی ها و وظایف زیر را برای انسان مورد نظر خود مشخص می کرد .(ما می خواهیم کارگر روسی با فرهنگ تربیت کنیم.)
باید تربیتی اتخاذ کنیم که وی بتواند از تعلیم و تربیت به ویژه آموزش متوسط بر خوردار شود .می باید به او آموزش فنی و حرفه ای بدهیم .(صفوی ،1375 )
ادموند مولنیس (1907 -1825 )که یک جامعه شناس فرانسوی بود .با الهام ارزدی و با دلی اقدام به تاءسیس یک مدرسه نمود.در این مدرسه هر کس باید کار عملی انجام می داد . زراعت در باغچه مدرسه ، فرصت هایی برای فراگیر ی کشاورزی ابتدایی فراهم می ساخت .
کارهای پیشرفته تر کشاورزی در مدارس کشاورزی مجاور آموخته می شد .کارگاه های نجاری و آهنگری کاملاً مجهز بودند. مکانی برای تعمیر دوچرخه در نظر گرفته شده بود .که پسران در آن دوچرخه را تعمیر می کردند .تعدادی استودیو برای کارهای هنری تربیت یافته بود . در مدرسه روس ها هدف کارهای عملی تنها به خاطر دلایل آموزشی آن نبود ،بلکه ملاحظات اجتماعی نیز در نظر گرفته می شد. (صفوی ، 1375 )
پتالوزی و فرویل نیز ، برکشاورزی به عنوان یک ماده ی درسی تاءکید می کردند ، البته باغبانی نه به روش کتابی ، بلکه در عمل و آن چنان که مرسوم بود . پتالوزی می گفت : یادگیری باید بر اساس عمل انجام گیرد و پیشنهاد می کرد ، که بازی به عنوان یک ماده ی درسی در برنامه های کلاسی گنجانده شود . (فرجاد ،1373)
بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (بخش صنعت) با نیازهای بازار کار
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 84 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 136 |
بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (بخش صنعت) با نیازهای بازار کار
فهرست مطالب
|
عنوان |
صفحه |
|
فصل اول: کلیات تحقیق |
|
|
مقدمه |
2 |
|
بیان مسئله |
5 |
|
اهمیت و ضرورت پژوهش |
6 |
|
اهداف تحقیق |
7 |
|
سؤالات تحقیق |
8 |
|
تعاریف عملیاتی واژه ها |
11 |
|
فصل دوم: مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق |
|
|
مقدمه |
13 |
|
مفهوم رشد و توسعة اقتصادی |
14 |
|
عوامل توسعه اقتصادی |
15 |
|
نقش منابع انسانی در توسعة اقتصادی |
15 |
|
آموزش |
18 |
|
تعریف آموزش و پرورش |
20 |
|
مفهوم برنامه ریزی آموزشی |
23 |
|
جایگاه نیازسنجی در برنامه ریزی آموزشی |
24 |
|
نیازسنجی آموزشی |
27 |
|
مفهوم نیاز |
29 |
|
منابع نیازهای آموزشی |
30 |
|
انواع نیازسنجی |
32 |
|
کار |
34 |
|
عرضة نیروی کار |
37 |
|
بازار کار |
38 |
|
نیاز بازار کار |
39 |
|
مسایل موجود در ارتباط نظام آموزشی و بازار کار |
44 |
|
ضرورت تحکیم پیوند نظام آموزشی و بازار کار |
48 |
|
تعاریف آموزش فنی و حرفه ای |
49 |
|
رویکردهای عمده در آموزش فنی و حرفه ای |
51 |
|
نارسائی هاومسائل آموزش فنی وحرفه ای در ارتباط با بازار کار |
57 |
|
آموزش فنی و حرفه ای در ایران |
59 |
|
سیر تحول آموزش فنی و حرفه ای در ایران
|
59
|
|
تحولات گذشته تحلیل مشکلات و چشم انداز آینده آموزش فنی و حرفه‌ای در برنامه سوم توسعه… مشکلات و تنگناها نقاط ضعف مشکلات تنگناها چالشهای آینده بخش فنی و حرفه‌ای سیاست‌های استراتژیک بخش آموزش فنی و حرفه ای سیاست های اجرای آموزش فنی و حرفه ای راهکارهای اجرایی |
63 64 65 68 69 70 72 |
|
تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات چیست؟ |
78 |
|
مشخصه های تکنولوژی ارتباطات |
81 |
|
ویژگیهای تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات |
89 |
|
دلایل استفاده از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات |
82 |
|
تکنولوژی اطلاعات وارتباطات چه تغییری درآموزش ایجادمی‌کند |
82 |
|
روش های اجرایی برای بکارگیری تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات چه تغییراتی برای به کارگیری تکنولوژی اطلاعات و ارتباط (ICT ) در آموزشهای آکادمیک لازم است |
83
84 |
|
پیشینة پژوهش |
85 |
|
فصل سوم: روش اجرای تحقیق |
|
|
مقدمه |
93 |
|
جامعة آماری |
94 |
|
نمونة آماری |
95 |
|
روش تحقیق |
96 |
|
ابزار جمع آوری اطلاعات |
96 |
|
اعتبار و پایائی پرسشنامه |
97 |
|
روش تجزیه و تحلیل داده ها |
99 |
|
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده |
101 |
|
آزمون مربوط به سؤال اول تحقیق |
102 |
|
آزمون مربوط به سؤال دوم تحقیق |
104 |
|
آزمون مربوط به سؤال سوم تحقیق |
106 |
|
آزمون مربوط به سؤال چهارم تحقیق |
108 |
|
آزمون مربوط به سؤال پنجم تحقیق |
110 |
|
آزمون مربوط به سؤال ششم تحقیق |
111 |
|
آزمون مربوط به سؤال هفتم تحقیق |
112 |
|
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری |
115 |
|
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال اول و دوم تحقیق |
116 |
|
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال سوم و چهارم تحقیق |
120 |
|
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال پنجم تحقیق |
122 |
|
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال ششم تحقیق |
123 |
|
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال هفتم تحقیق |
124 |
|
محدودیتها و تنگناهای پژوهش |
126 |
|
پیشنهادات برای پژوهشهای آتی |
127 |
|
منابع و مأخذ |
128 |
|
- پیوستها |
|
فهرست جداول
|
عنوان |
صفحه |
|
جدول 1-2: عملکرد آموزشهای کوتاه مدت فنی و حرفه ای 74-1367 |
63 |
|
جدول 4-1: مربوط به آزمون سؤال تحقیق اول |
103 |
|
جدول 4-2: مربوط به آزمون سؤال تحقیق اول |
103 |
|
جدول 4-3: مربوط به آزمون سؤال تحقیق اول |
103 |
|
جدول 4-4: مربوط به آزمون سؤال تحقیق دوم |
105 |
|
جدول 4-5: مربوط به آزمون سؤال تحقیق دوم |
105 |
|
جدول 4-6: مربوط به آزمون سؤال تحقیق دوم |
105 |
|
جدول 4-7: مربوط به آزمون سؤال تحقیق سوم |
107 |
|
جدول 4-8: مربوط به آزمون سؤال تحقیق سوم |
107 |
|
جدول 4-9: مربوط به آزمون سؤال تحقیق سوم |
107 |
|
جدول 4-10: مربوط به آزمون سؤال تحقیق چهارم |
109 |
|
جدول 4-11: مربوط به آزمون سؤال تحقیق چهارم |
109 |
|
جدول 4-12: مربوط به آزمون سؤال تحقیق چهارم |
109 |
|
جدول 4-13: مربوط به آزمون سؤال تحقیق پنجم |
110 |
|
جدول 4-14: مربوط به آزمون سؤال تحقیق پنجم |
111 |
|
جدول 4-15: مربوط به آزمون سؤال تحقیق ششم |
112 |
|
جدول 4-16: مربوط به آزمون سؤال تحقیق ششم |
112 |
|
جدول 4-17: مربوط به آزمون سؤال تحقیق هفتم |
113 |
|
جدول 4-18: مربوط به آزمون سؤال تحقیق هفتم |
114 |
|
جدول 4-19: مربوط به آزمون سؤال تحقیق هفتم |
114 |
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه
تاریخ رشد و توسعه اقتصادی، با هماهنگی و ترکیب دانش فنی و به کارگیری منابع و نیز وابستگی روزافزون به کاربرد تکنولوژی همراه بوده است.
استفاده از تکنولوژی و دانش فنی در سازمانها، شرکتها و جوامع همواره متفاوت بوده و تا حدود زیادی بستگی به جدیت و مهارتهای خلاق منابع انسانی و عوامل فرهنگی و اجتماعی داشته است. (سبحان الهی، مدیریت و توسعه)
عملکرد یک سازمان وقتی می تواند مطلوب و مناسب باشد که نیروهایی ذیصلاح و با کیفیت در آن وجود داشته باشند و سازمان بتواند از آن در مناسب ترین شغل استفاده کند.
در واقع نیروی پیش برندة ماشین و تکنولوژی انسانها هستند. امروزه برای ادامة حیات در بازار رقابت فقط استفاده از تکنولوژی و دانش فنی کافی نیست، چرا که سرعت رشد به اندازه ای است که فرصت یادگیری را بسیار کوتاهتر و درنتیجه، استفادة به موقع و به روز از تکنولوژی را برای رقابت پیچیده تر کرده است. لذا تولید دانش فنی و تکنولوژی برای رقابت، از عوامل اساسی برای ادامة حیات هر سازمان، شرکت و جامعه محسوب می شود.
این کار فقط با منابع انسانی مستعد و با کیفیت و در اختیار داشتن ابزار مناسب و لازم عملی است. لذا ثروت اساسی یک سازمان، نیروی انسانی با دانش و مهارت (یعنی سرمایه های فکری) آن سازمان است.
علی رغم نقش کلیدی آموزش فنی و حرفه ای در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور که مورد اذعان و حتی تاکید اغلب سیاستمداران و صاحبنظران است. این آموزش های پرهزینه از لحاظ پاسخ گوئی به انتظارات جامعه و سؤال اصلی نظام آموزشی (= چه آموزشی با چه کیفیتی و به چه میزان؟?) در موقعیت قابل دفاع قرار ندارد. زیرا هرساله خسارت های بسیار زیادی از این بابت به کشور وارد می آید ولی این روند رو به رشد تداوم دارد، که این وضعیت ریشه در نگرش نادرست به آموزش فنی و حرفه ای دارد. علت بروز معضل آموزش فنی و حرفه ای این است که به هر صورت، تعاملی بودن این آموزش ها به دست فراموشی سپرده شده است. مجریان آموزش فنی و حرفه ای، آن را پدیده ای صرفاً آموزشی می بینند. تصمیمات آموزشی تنها توسط مقامات آموزشی و اغلب بدون اطلاع کافی از نیازهای شغلی و نظر طرف های ذینفع اتخاذ می شود. (ملکی، 1381، صفحة 186)
آموزش به حکم انجام تکلیف، عادت، امکانات موجود و یا روحیه توسعه طلبی تحقق می یابد و بر همین اساس نیز به سؤالات اصلی نظام آموزش فنی و حرفه ای پاسخ داده می شود. اما آموزش فنی و حرفه ای دارای دو وجه توأمان آموزشی و شغلی است که میان آنها به صورت بالقوه تعامل برقرار است. لذا مزیت قابلیت استفاده از اطلاعات بازخوردی و مکانیسم خوداصلاحی می تواند در عمل وجود داشته باشد. در آموزش فنی و حرفه ای نظامند زمینه مشارکت در تصمیم گیری و انجام هزینه فراهم است.
رشته های آموزشی، مواد آموزشی، تعداد آموزش گیرنده، محل اشتغال و … از نتیجه تعامل و عوامل طرف های آموزشی (دستگاهای مجری آموزش) و طرف های شغلی (دستگاههای بهره بردار از محصول آموزش، کارآموزان، اولیا، کارفرمایان و …) تعیین می شود.
لذا نواقص و اشکالات آموزش به تدریج در طول زمان رفع می شود و ناهماهنگی دانش و توانمندیهای آموزش دیدگان فنی و حرفه ای از لحاظ کمی و کیفی و از نظر مکانی یا زمانی با خواسته متقاضیان کم تر رخ خواهد داد. به این دلایل تعاملی دیدن آموزش فنی و حرفه ای و فراهم کردن امکان تحقق هرچه بیشتر آن، اساسی ترین قدم برای اصلاح این آموزش ها خواهد بود.
بیان مسئله:
چنین به نظر می رسد که هنرجویان فنی و حرفه ای به جایگاه و پایگاه شغلی قابل ملاحظه ای که نمود موجهی در بازار کار کشور داتشه باشد، دست نیافته‌اند. و به رغم هزینه های سرشاری که صرف تجهیز این نیروها شده، در بازار کار ایران بها و اهمیت مناسبی بدان داده نشده است، در حالی که، از طریق تجهیز و تربیت این گونه نیروها می توان سریع تر به پیشرفت های اقتصادی و اجتماعی مورد نظر رسید. چون آموزش های فنی و حرفه ای، در قیاس با آموزش های عالی از مزیت و قابلیتهایی به شرح زیر برخوردار است:
الف) هزینه بری اقتصادی کمتر فرآیند تجهیزات
ب) بازدهی سریع تر اقتصادی
ج) پاسخ دهی و ارضاء سریع تر نیازها و احتیاجات فوری و آنی بازار کار به مهارت ها و حرفه ها
د) انعطاف پذیری و قابلیت انطباق با تغییرات تکنولوژی
هـ) تنها منبع تکمیل کننده حلقه ارتباطی بین نیروی انسانی سطوح بالا و سطوح پائین جامعه شغلی
و) بالا بودن زمینه های خوداتکایی شغلی و کارآفرینی و در نتیجه وابستگی کمتر به نظام های مزد و حقوق بگیری و …
شاید به خاطر همین ویژگی های ارزنده است که امروزه در بسیاری از جوامع در حال رشد به خصوص آن ها که دچار تنگناهای مالی و سرمایه ای شدیدتری، هستند، ایجاد انگیزه هایی که مشوق روی آوری و گرایش منابع انسانی به آموزش های فنی و حرفه ای شود، به کانونی ترین دلمشغولی های سیاست های توأم آموزش و اشتغال و مطمئن ترین راه غلبه بر بحران های ناشی از کمبود کادرهای ماهر و پدیده شکل گیری مازاد نیروی کار تبدیل شده است. (متوسلی، صفحه 24)
آنچه این تحقیق به دنبال آن است، بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک) با نیازهای بازار کار می باشد. در این تحقیق دیدگاه مدیران تولید، فنی و آموزش کارخانه ها و مؤسسات تولیدی، به دلیل مشاهدة عینی و عملی دانش و مهارت فارغ التحصیلان این رشته ها و همچنین مطلع بودن از میزان دانش و مهارت مورد نیاز در صنایع، با توجه به تغییرات تکنولوژی، مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است.
اهمیت و ضرورت پژوهش
در مسیر انتقال نوین و متغیر تکنولوژی و صنعت در هزاره سوم که بنیانهای فلسفی، علمی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جوامع دچار دگرگونیهای عمیق خواهد شد و جوامع بشری عملاً ویژگی های دورة پست مدرنیسم را در خود تجلی می دهند، جوامع با چالش های متعددی مواجه خواهند شد.
نظام آموزشی می تواند در انطباق، هماهنگی و اعتدال مجدد جوامع با شرایط جدید نقش مهمی را ایفا نماید. در این رهگذر یکی از مقولات مهم، رسالت بسیار اساسی نظام آموزشی، فراهم کردن شرایطی است که در آن نیروهای تحصیلکرده بتوانند از مهارتها، توانائیها و قابلیت های کلیدی متناسب با نیازها و شرایط دنیای صنعت و بازار مشاغل فردا برخوردار شوند. (عزیزی، 1381)
بنابراین باید با تحقیق و پژوهش در مورد دانش ها و مهارتهای مورد نیاز بازار کار، برنامه های آموزش فنی و حرفه ای به سوی همگام شدن با پیشرفت های تکنولوژی سوق داده شود، تا با تربیت نیروی انسانی کارآمد که یکی از مؤلفه های مهم توسعه می باشد، میزان رشد و توسعة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور را تسهیل و تسریع نمائیم.
اهداف تحقیق:
اهداف این تحقیق شامل:
1- بررسی میزان دانش و مهارت فارغ التحصیلان رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک، هنرستانهای رسمی.
2- بررسی میزان مطلع بودن مدیران صنایع مؤسسات تولیدی الکترونیک از برنامه های آموزشی هنرستانهای فنی و حرفه ای رسمی.
3- بررسی میزان تطابق مهارتهای آموزشی فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک) با پیشرفتهای فناوری
4- بررسی نقش، فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در کمک کردن به انطباق بیشتر دانش و مهارت تخصصی این فارغ التحصیلان با نیازهای بازار کار.
این تحقیق در تبیین و ارائه راهکارهای مناسب، جهت تربیت و آموزش نیروهای ماهری که مطابقت بیشتری با نیازهای بازار کار و پیشرفت فناوری روز داشته باشند، تأثیرگذار خواهد بود.
سؤالات تحقیق:
1- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش)، فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای رسمی رشتة الکترونیک، تا چه اندازه از دانش کافی جهت اشتغال در مراکز صنعتی مرتبط، برخوردار هستند؟
2- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش)، فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای رسمی رشته الکتروتکنیک، تا چه اندازه از دانش کافی جهت اشتغال در مراکز صنعتی مرتبط برخوردار هستند؟
3- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش)، فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای رسمی رشتة الکترونیک، تا چه اندازه از مهارت جهت اشتغال در مراکز صنعتی مرتبط برخوردار هستند؟
4- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش)، فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای رسمی رشتة الکتروتکنیک، تا چه اندازه از مهارت کافی جهت اشتغال در مراکز صنعتی مرتبط برخوردار هستند؟
5- تا چه اندازه مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش) مناطق 9 و 10 شهر تهران (مؤسسات و کارخانه های مرتبط با رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک) نسبت به برنامه های آموزشی مراکز آموزش فنی و حرفه ای رسمی شناخت دارند؟
6- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش)، کارخانه ها و مؤسسات مرتبط مناطق. 9 و 10 شهر تهران، تا چه اندازه مهارتهای آموزشی فارغ التحصیلان مراکز آموزشی فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک)، با پیشرفتهای فناوری قابل انطباق است؟
7- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش) شهر تهران، مهارت داشتن فارغ التحصیلان هنرستانهای فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک) در فناوری های اطلاعات و ارتباطات (ICT) تا چه اندازه می تواند به انطباق بیشتر دانش و مهارت تخصصی آنها با نیازهای بازار کار، تأثیر داشته باشد؟
تعاریف عملیاتی:
آموزش فنی و حرفه ای:
آن نوع فعالیت هائی است که می تواند فرد را برای احراز شغل، حرفه، کسب و کاری آماده کند و یا کارائی و توانائی فرد را در انجام امور تقویت نماید. (ناصر حق جو، فصلنامة هماهنگ).
بازار کار:
شامل تمام مؤسسات، کارگاهها و کارخانه هائی که از 100 نفر بیشتر پرسنل داشته و به نحوی با رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک مرتبط باشند و در بخش صنعت کشور اعم از دولتی و خصوصی به ویژه در مناطق 9 و 10 شهر تهران فعالیت می نمایند.
نیاز:
نیاز در ساده ترین شکل آن، فلاصله بین آنچه هست و آنچه که باید باشد، است. یا فاصله میان نتایج جاری و نتایج مورد نظر مطلوب (راجر کافمن و جری هرمن)
پیشرفتهای فناوری:
منظور پیشرفت هائی است که در دستگاهها و ابزارآلات جدید صورت می گیرد، که لازمة استفاده از آنها، داشتن دانش و مهارت ویژه است.
مدیران صنایع: شامل مدیران آموزش، مدیران تولید و مدیران فنی مؤسسات و کارخانه های مرتبط با رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک مناطق 9 و 10 شهر تهران.
فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)[1]
ICT تکنولوژی های بسیار جدیدی را بخدمت گرفته است که فرایند آموزش، صنعت، مدیریت، تولید و … را به چالش می خواند و دسترسی سهل و ساده را به زنجیره ای از اطلاعات ارزشمند فراهم می سازد (جاریانی، 1381)
فصل دوم
مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق
مقدمه:
همانگونه که شاهد هستیم یکی از هدفهای غایی نظام آموزشی کارآمد، رسیدن به رشد و توسعة اقتصادی است. بنابراین با ارائه مطالبی در بارة رشد و توسعة اقتصادی و همچنین ذکر عوامل توسعة اقتصادی و بیان نقش منابع انسانی در توسعه اقتصادی در این فصل به روشن شدن رابطة این امور با نظام آموزشی پرداخته ایم. سپس با توجه به اینکه یک نظام آموزشی کارآمد در سایة برنامه ریزی آموزشی صحیح شکل می گیرد، مطالبی در مورد برنامه ریزی آموزشی و ذکر مراحل آن به خصوص نیازسنجی که اولین قدم و زیربنای برنامه ریزی آموزشی است، آورده شده است. و بعد از آن به ذکر مطالبی در مورد کار، عرضة نیروی کار، بازار کار، نیاز بازار کار و … پرداخته ایم.
همچنین لازم به ذکر است چون یکی از سؤالات تحقیق در مورد نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارتقاء سطح کیفی آموزش فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای می باشد، بنابراین مطالبی نیز در این مورد آورده شده است.