تاریخچة کارخانه قند
| دسته بندی | صنایع غذایی |
| بازدید ها | 4 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 497 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 292 |
تاریخچة کارخانه قند
عنوان صفحه
تاریخچه 1
مقدمه 3
دستورالعملهای عمومی 8
فصل اول
آزمایشهای عیارسنجی 12
فصول دوم
انتقال چغندر قند 18
فصل سوم
عصاره گیری 20
فصل چهارم
تصفیه شربت 66
فصل پنجم
اواپراسیون 90
فصل ششم
کریستالیزاسیون 121
فصل هفتم
کوره آهک 178
فصل هشتم
کوره بخار 204
فصل نهم
قندگیری از ملاس 217
فصل دهم
فاضلاب 235
خط تولید 260
قسمت خام 274
قسمت کریستالیزاسیون 290
قند گیری از ملاس 307
تاریخچة کارخانه قند:
مقدمات تاسیس کارخانه قند آبکوه در سال 1313 شروع و سفارش ساخت ماشین آلات و نصب و راه اندازی و به ظرفیت 350ton/day به شرکت اشکوراچکسلواکی داده شده و ساختمانها اعم از صنعتی و اداری و کوی کارکنان بوسیله شرکت تستاپ ساخته شده است.
ساخت زمین کارخانه در بدو تاسیس 27 هکتار بود که توسعه های بعد به 60 هکتار افزایش یافت و اولین بهره برداری کارخانه در سال 1315 با مصرف 12375 تن چغندر شروع و در دومین بهره برداری در سال 1316 با مصرف 22659 تن چغندر بوده است. چون موقعیت کارخانه برای چغندرکاری مناسب تشخیص داده شد امکان تولید چغندر پیش از ظرفیت 350 تن برای هر روز بهره برداری وجود داشته است.
طرح افزایش ظرفیت از 350 به 650 تن تهیه و توسط شرکت اشکورا در سال 1317 انجام شد. کارخانه در این ظرفیت دارای دیفوزیون نوع باطری و ساتراسیون بصورت مرحله ای بوده و چهار کوره بخار ذغال سنگی هر یک به ظرفیت 6 تن بخار در ساخت و 2 توربین بخار هر کدام به قدرت 560 kw با 3000 دور نیروی مورد نیاز بهره برداری را تامین می کرد.
در سال 1345 ظرفیت کارخانه از 650 تن به 1600 تن چغندر در شبانه روز افزایش یافت. در این توسعه قسمت خام کارخانه قدیم جمع آوری و فقط قسمت تبخیر آن حفظ شده است.
کلیه ماشین آلات بجز دیفیوزیون RT انگلیسی و شرکت کریک مسئول نصب و راه اندازی آن بوده است. در سال 1349 آستان قدس سهام کارخانه را از سازمان گسترش خریداری نمود. شرکت قند رضوی توسط شرکت اوکماس ظرفیت کارخانه را از 1600 تن به 2500 تن چغندر در شبانه روز افزایش داده است و شرکت اوکماس با نصب 4 مخزن ذخیره و شربت غلیظ به حجم 16800 m3 و نصب یک دستگاه بدنه تغلیظ شربت ذخیره و یک دستگاه بدنه تبخیر و یک دستگاه کوره بخار و پرس و تفاله و با استفاده از ضریب اطمینان اکثر دستگاههای موجود در کارخانه و افزایش دور اقدام به افزایش ظرفیت کارخانه به 2500 تن چغندر تا مرحله شربت غلیظ در شبانه روز نموده است. در بهره برداری سال 84 تعداد کارکنان دائم به 126 نفر و کارگران موقت 588 نفر بوده اند.
مقدمه
سابقه تاریخی: ریشه لغوی شکر به کلمه ساکارا مربوط می شود که در زبان سانسکریت به گیاه نیشکر و شیره شیرین آن اطلاق می شده است. شکر غالبا از دو گیاه نیشکر (cane) و چغندر قند (sugar beet) بدست می آید ولی سابقه کشت نیشکر بسیار طولانی بوده و به چند هزار سال قبل از میلاد در جزایر جنوب شرق آسیا و بنگال هند برمی گردد در حالی که سابقه کشت چغندر طولانی نیست.
در ایران، در قرن اول هجری تولید شکر از نیشکر در خوزستان معمول بوده و کارگاه های متعدد شکر سازی در آن منطقه وجود داشته است. نیشکر در اواخر قرن اول هجری از ایران به مصر و از آنجا به طرابلس و در نیمه اول قرن دوم به اسپانیا و سایر مناطقی که در آن زمان زیر سلطه مسلمین بود، منتقل می شود. مهاجرت صنعت گران ایرانی به خصوص تولیدکنندگان خوزستانی شکر به مناطق مذکور موجب توسعه تولید شکر از نیشکر در آن نواحی گردید، به طوری که پس از مدتی شکر سفید مصری رقیبی برای شکر و قند پارس شد. در اواخر قرن چهارم هجری ( دهم میلادی) نیشکر از اسپانیا به جزایر سیسیل ایتالیا راه یافت.
در سال 1570 میلادی اولین کارگاه تصفیه شکر خام حاصل از نیشکر در اروپا تاسیس شد. در سال 1747 اندریاس مارگراف (Andreas Marggraf) شیمیدان آلمانی به وجود شکر در چغندر قند پی برد. وی پس از قطعه قطعه کردن و خشک کردن چغندر قند از آن پودر تهیه کرده و پودر را در الکل جوشاند و پس از صاف کردن، در طی چند روز در محلول صاف شده بلورهای شکر بدست آورد در سال 1803 اولین کارخانه تولید شکر از چغندر قند در شهر کونرن (Cunern) در کشور اروپایی پروس در آن زمان شروع به کارکرد. در سال 1811 بنژامین دلسرت (Benjamin Delssert) نخستین کله قند ساخت کارخانه قند سازی خود در فرانسه به ناپلئون اول ارائه داد.
ایران علی رغم سابقه تاریخی درخشان در تولید قند و شکر سال های سال در این زمینه دچار رکورد شد . در سال 1274 هجری شمسی با راه اندازی اولین کارخانه تولید قند و شکر از چغندر قند در منطقه کهریزک تحرک مجددی در این راستا به وجود آمد، این کارخانه با همکاری یک شرکت بلژیکی تأسیس شد و موجب متداول شدن کشت چغندر قند گردید. اما متاسفانه کارخانه مذکور در سال 1278 هجری شمسی به علت سیاستهای دولت روسیه که قسمت قند صادراتی خود به ایران را کاهش داده بود تعطیل شد. احتمال دارد که در آن زمان بروز شایعات عوام فریبانه در میان مردم در مورد مصرف قند نیز در این رویداد موثر بوده است. گرچه در سال 1309 هجری شمسی کارخانه کهریزک بازسازی و مجددا راه اندازی شد ولی ادامه کار آن دیری نپایید. از حدود سال 1811 به تدریج کارخانه های قند در مناطق مختلف ایران تأسیس شدند به طوری که هم اکنون حدود 34 کارخانه از چغندر قند و 5 کارخانه از نیشکر کار تولید قند و شکر را انجام می دهند.
عمده ترین کشورهای تولید کننده شکر در دنیا در سال 99-1998 برزیل، هندوستان، چین، آمریکا، تایلند، استرالیا، فرانسه، آلمان و کوبا بوده اند، در این سال حدود 129 میلیون تن قند و شکر تولید شده که حدود 71.5 درصد آن از نیشکر و 28.5 درصد از چغندر قند بدست آمده است. در سال های اخیر به تدریج از میزان تولید شکر از چغندر قند کاسته شده و به مقدار تولید شکر از نیشکر افزوده می شود. آمار نشان می دهد که حدود 27 میلیون هکتار زمین زراعی در 120 کشور ، نیشکر و چغندر قند مصرفی صنایع قند و شکر را در جهان تأمین می کنند، از این 120 کشور در 38 کشور چغندر قند و در 73 کشور کشت نیشکر ودر 9 کشور از جمله ایران هم کشت چغندر قند و هم کشت نیشکر معمول است چغندر قند و نیشکر مصرفی حدود 2586 کارخانه قند و شکر با تلاش بیش از 28 میلیون کشاورز تامین می شود از کارخانه های مذکور 886 کارخانه از چغندر قند و حدود 1700 کارخانه از نیشکر به عنوان مواد اولیه استفاده می کنند. در این کارخانه ها بیش از دو میلیون نفر نیروی انسانی مشغول به کار هستند و فروش سالانه به محصولات کارخانه ای مورد اشاره به بیش از 70 میلیارد دلار می رسد. حدود 138 کشور از جمله ایران جزء وارد کنندگان شکر محسوب می شوند. متوسط مصرف سرانه قند و شکر در جهان حدود 20 کیلوگرم می باشد.
در ایران در سال 1378 هجری شمسی سطح زیر کشت چغندر قند حدود 186 هزار هکتار و سطح زیر کشت نیشکر حدود 26 هزار هکتار بوده است ، متوسط تولید در هکتار بوده است. متوسط تولید در هکتار چغندر قند 28.8 تن بوده که در مقایسه با کشورهای پیشرفته چندان مطلوب نیست در بعضی کشورها به بالاتر از 60 تن در هکتار می رسد متوسط تولید در هکتار نیشکر نیز حدود 85 تن در هکتار گزارش شده است. مصرف سالانه قند و شکر در ایران به بیش از یک میلیون و هشتصد هزار تن می رسد که با مصرف سرانه حدود 27 کیلوگرم در مقایسه با متوسط مصرف سرانه در جهان بالاست. کارخانه های ایران اغلب حدود نیمی از قند و شکر مصرفی را تولید می کند و بقیه از طریق واردات شکر تأمین می شود. واردات شکر به صورت شکر خام و شکر سفید صورت می گیرد. هزینه تمام شده در هر کیلو شکر در ایران در سال 1978 بیش از 3400 ریال تخمین زده شده در حالی که در همین سال نرخ جهان شکر خام هر تن حدود 152 دلار و شکر سفید حدود 275 دلار بود.
- نقش شکر در تغذیه انسان:
شکر امروزه به عنوان یکی از مواد غذایی مهم در جیره غذایی روزانه افراد مطرح است و در تأمین انرژی مورد نیاز بدن نقش تعیین کننده ای دارد. قیمت نسبتا ارزان شکر در مقایسه با مقدار کالری که ایجاد می کند این کالا را به یک منبع اساسی برای رفع نیاز انرژی در جوامع فقیر مبدل ساخته است اگر هزینه ای را که برای خرید آن مقدار از مواد غذایی معمول که پس از مصرف هزار کالری انرژی در بدن ایجاد می کنند با شکر مقایسه نماییم ، می توان نتیجه گیری کرد که هزار کالری انرژی حاصل از شکر ارزانتر است. در جوامع پیشرفته صنعتی که غالبا به علت کم تحرکی با مشکل چاقی مواجه اند سعی می شود که مصرف شیرین کننده های مصنوعی فاقد کالری یا کم کالری مانند ساخارین (saccharin) سیکلامات (cyclamate) آسپارتام (aspartame) و موارد مشابه آنها به عنوان جانشین و رقیبی برای شکر در تغذیه انسان معمول شوند، اما هنوز شکر حرف اول را در میان شیرین کننده های مصرفی انسان دارد. گرچه زیانهایی برای مصرف شکر در تغذیه انسان مطرح می سازند، اما گمان نمی رود که در صورت متعادل این شیرین کننده طبیعی زیانی، در حد شیرین کننده های مصنوعی در برداشته باشند.
دستورالعملهای عمومی
به منظور رسیدن به نتایج صحیح و دقیق آزمایشگاهی ، رعایت بعضی نکات ضرروری به شرح زیر توصیه می گردد.
1-وسایل آزمایشگاهی اعم از پی پت ،بالن حجمی ،پورت و غیره از نظر صحت حجم مورد آزمایش قرار گیرد و در صورت نیاز مجدداً کالیبره شوند.
2-محلول های آزمایشگاهی باید مورد آزمایش قرار گیرد و در صورت نیاز فاکتور آن ها تعیین گردد. وزن مخصوص محلول های مورد نیاز را می توان به وسیله پیکنومتر دردمای 20 تعیین نمود.
3- دستگاه های پلاریمتر ، رفرکتومتر ، متر ، خاکسترسنج و سایر دستگاههای مشابه باید طبق کاتالوگ دستگاه کالیبره شوند.
یادآوری :
پلاریمتر تنها ساکارز را نشان نمی دهد ، بلکه کلیه موادی که دارای کربن های نامتقارن هستند نظیر سایر قندها و قسمت عمده اسیدهای آمینه را نشان می دهد بنابراین پلاریزاسیون به معنی درصد ساکارز نمی باشد . چون مقدار اسیدهای آمینه چغندر نسبتاً کم است بنابراین تأثیر آن روی پلاریمتر قابل اهمیت نمی باشد . لیکن چنانچه به هر دلیلی رافینوز و یا قندانورت و یا سایر قندها در محلول زیاد باشد اثر آن می تواند قابل توجه باشد (12) (15) (16)
4- دمای محیط آزمایشگاه باید 20 باشد در غیر این صورت از جدول تصحیح دما استفاده شود.
5-ظروف آزمایشگاهی بایستی قبل از استفاده با آب مقطر شستشو داده شوند.
6-در رابطه با کنترل کیفی محصولات صنعتی ،مسائل مربوط به نمونه برداری بسیار مورد توجه می باشد. اطلاعات و راهکارهائی که به طور خلاصه در زیر آمده نکات کلی در مورد نمونه برداری می باشد که رعایت آنها در بدست آوردن نتایج صحیح و مناسب بسیار موثر است .
جهت دریافت فایل تاریخچة کارخانه قند لطفا آن را خریداری نمایید