آشنایی با شبکه های کامپیوتری
| دسته بندی | کامپیوتر و IT |
| بازدید ها | 5 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 126 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 28 |
آشنایی با شبکه های کامپیوتری
یک شبکه شامل مجموعهای از دستگاهها (کامپیوتر، چاپگر و ...) بوده که با استفاده از یک روش ارتباطی (کابل، امواج رادیوئی، ماهواره) و به منظور اشتراک منابع فیزیکی (چاپگر) و اشتراک منابع منطقی (فایل) به یکدیگر متصل میگردند. شبکهها میتوانند با یکدیگر نیز مرتبط شده و شامل زیر شبکههائی باشند.
تفسیم بندی شبکه ها
شبکههای کامپیوتری را بر اساس مولفههای متفاوتی تقسیم بندی مینمایند. در ادامه به برخی از متداولترین تقسیمبندی های موجود اشاره میگردد .
تقسیم بندی بر اساس نوع وظایف
کامپیوترهای موجود در شبکه را با توجه به نوع وظایف مربوطه به دو گروه عمده: سرویسدهندگان (Servers) و یا سرویسگیرندگان (Clients) تقسیم مینمایند. کامپیوترهائی در شبکه که برای سایر کامپیوترها سرویس ها و خدماتی را ارائه می نمایند، سرویسدهنده نامیده میگردند. کامپیوترهائی که از خدمات و سرویسهای ارائه شده توسط سرویسدهندگان استفاده می کنند، سرویس گیرنده نامیده میشوند. در شبکههای Client-Server، یک کامپیوتر در شبکه نمیتواند هم به عنوان سرویسدهنده و هم به عنوان سرویسگیرنده، ایفای وظیفه نماید
جهت دریافت فایل آشنایی با شبکه های کامپیوتری لطفا آن را خریداری نمایید
شبیه سازی شبکه های کامپیوتری
| دسته بندی | کامپیوتر و IT |
| بازدید ها | 10 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 471 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 49 |
شبیه سازی شبکه های کامپیوتری
فهرست مطالب:
مقدمه
* توضیحاتی در مورد شبکه های کامپیووتری
* مدل OSI و توضیح وظایف لایه های آن
* توضیحاتی در مورد شبکه محلی (LAN) و هم بندی های معروف
* توضیحاتی در مورد شبیه سازی
* نرم افزار Arena و توضیحات کلی در مورد ساختمان کاری آن
* توضیحاتی کوتاه در مورد قطعات مختلف موجود در ماژول Basic Process
* مدل سازی از LAN و توضیحات مرحله ای از روند انجام کار
* منابع و مأخذ
ضمیمه ها :
- آموزش شبیه سازی با نرم افزار Arena ( دکتر مصطفی زندیه )
- آموزش ماژول های فلوچارت در نرم افزار Arena
- آموزش ماژول های داده ایی در نرم افزار Arena
بسمه تعالی
مقدمه
همانطور که می دانید امروزه در تمامی نقاط کره خاکی ما فعالیت های عظیم صنعتی و اقتصادی در دست انجام است و کارخانه ها و مراکز تولیدی، صنعتی با در نظر گرفتن نیروی کار و وجود مواد اولیه مورد نیازشان ، گاهی به صورت شبانه روزی نیز فعالیت می کنند.
در این میان مهمترین مسئله ای که صاحبان صنایع و کارخانجات و یا موسسات خدماتی به آن توجه خاصی مبذول می دارند همانا بهینه سازی فعالیت ها و اعمالشان است تا بتوانند با به کار بردن حداقل مواد اولیه و قطعات و نیروی مورد نیاز، بالاترین کیفیت محصولات یا خدمات را ارائه نمایند. در حالت دیگر، اشخاص صاحب سرمایه و گروه هایی که در مراحل اولیه ورود به این نوع فعالیت ها هستند، نیاز دارند که تصویری با معنی از آنچه می خواهند بر رویش سرمایه گذاری کنند و نیز میزان مطلوبیت (بازدهی) آن فعالیت خاص به دست آورند. و یا به طور اختصار ، نیاز به داشتن شناخت کلی از چرخه (Input-Process-Output) فعالیت مورد نظرشان دارند.
شاید اولین پیشنهاد به منظور نیل به این هدف، نمونه سازی کوچک (آزمایشگاهی) باشد. که البته نیازمند هزینه های اولیه ای است در مورد طرحی که فعلاً شناخت جامعی بر مشکلات آن نداریم.
اندیشه شیه سازی از این جا آغاز می شود که ما برای بدست آوردن شناخت نسبت به آن کار، بدون اینکه متحمل هزینه های سنگین پیاده سازی مدل نمونه شویم، قبل از هر کار یک مدل کامپیوتری کامل از فعالیت مورد نظر بوجود آورده و نیازها، فعالیت ها، مواد اولیه، نیروی کار و کلاً عوامل دخیل در نتیجه فعالیت را لحاظ کنیم و می سنجیم و با در نظر گرفتن تمامی اثرات آنان، با ضریب اطمینان بیشتری نسبت به ادامه کار و فعالیت اقتصادی اقدام می نماییم.
استفاده های ما از شبکه های کامیوتری نیز به این تکنولوژی نقش مهمی در زندگی روزمره ما بخشیده است و لزوم بهینه سازی در سرعت، کیفیت ارائه و نیز هزینه خدمات شبکه ای به وضوح احساس می شود.
به همین جهت بر آن شدیم تا با ارائه مدلی کلی از اعمال انجام گرفته در یک شبکه محلی (Lan) که برخورد بیشتری با آن داریم، یکی از راه های بهینه سازی در سرعت دسترسی به شبکه را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم و موضوع مقایسه بین فعالیت های انجام گرفته توسط هاب و هاب-سوییچ در شبکه محلی را انتخاب نمودیم.
جهت دریافت فایل شبیه سازی شبکه های کامپیوتری لطفا آن را خریداری نمایید
تندآموز مفاهیم شبکههای کامپیوتری
| دسته بندی | کامپیوتر و IT |
| بازدید ها | 2 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 283 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 54 |
تندآموز مفاهیم شبکههای کامپیوتری
چکیده
فصل اول
شبکه کامپیوتری چیست ؟
مدل های شبکه
اجزا ءشبکه
انواع شبکه از لحاظ جغرافیایی
ریخت شناسی شبکه
پروتکل های شبکه
مدل Open System Interconnection OSI
ابزارهای اتصال دهنده
فصل دوم
مفاهیم مربوط به ارسال سیگنال و پهنای باند
کابل شبکه
کارت شبکه
عملکردهای اساسی کارت شبکه
نصب کارت شبکه
تنظیمات مربوط به ویندوز برای ایجاد شبکه
شبکه های بی سیم
مفاهیم و تعاریف
پارامترهای مؤثر در انتخاب و پیاده‌سازی یک سیستم WLAN
جمع‌بندی
فهرست منابع فصل اول و دوم
چکیده
استفاده از شبکه های کامپیوتری در چندین سال اخیر رشد فراوانی کرده وسازمانها وموسسات اقدام به برپایی شبکه نموده اند . هر شبکه کامپیوتری باید با توجه به شرایط وسیاست های هر سازمان ، طراحی وپیاده سازی گردد. در واقع شبکه های کامپیوتری زیر ساخت های لازم را برای به اشتراک گذاشتن منابع در سازمان فراهم می آورند؛در صورتیکه این زیر ساختها به درستی طراحی نشوند، در زمان استفاده از شبکه مشکلات متفاوتی پیش آمده و باید هزینه های زیادی به منظور نگهداری شبکه وتطبیق آن با خواسته های مورد نظر صرف شود.
در زمان طراحی یک شبکه سوالات متعددی مطرح می شود:
-برای طراحی یک شبکه باید از کجا شروع کرد؟
-چه پارامترهایی را باید در نظر گرفت ؟
-هدف از برپاسازی شبکه چیست ؟
- انتظار کاربران از شبکه چیست ؟
- آیا شبکه موجود ارتقاء می باید ویا یک شبکه از ابتدا طراحی می شود؟
-چه سرویس ها و خدماتی برروی شبکه ارائه خواهد شد؟
بطور کلی قبل از طراحی فیزیکی یک شبکه کامپیوتری ، ابتدا باید خواسته ها شناسایی وتحلیل شوند، مثلا در یک کتابخانه چرا قصد ایجاد یک شبکه را داریم واین شبکه باید چه سرویس ها وخدماتی را ارائه نماید؛ برای تامین سرویس ها وخدمات مورد نظر اکثریت کاربران ، چه اقداماتی باید انجام داد ؛ مسائلی چون پروتکل مورد نظر برای استفاده از شبکه ، سرعت شبکه واز همه مهمتر مسائل امنیتی شبکه ، هریک از اینها باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد. سعی شده است پس از ارائه تعاریف اولیه ، مطالبی پیرامون کاربردهای عملی آن نیز ارائه شود تا در تصمیم گیری بهتر یاری کند.
|
فصل اول |
شبکه کامپیوتری چیست ؟
اساسا یک شبکه کامپیوتری شامل دو یا بیش از دو کامپیوتر وابزارهای جانبی مثل چاپگرها، اسکنرها ومانند اینها هستند که بطور مستقیم بمنظور استفاده مشترک از سخت افزار ونرم افزار، منابع اطلاعاتی ابزارهای متصل ایجاده شده است توجه داشته باشید که به تمامی تجهیزات سخت افزاری ونرم افزاری موجود در شبکه منبع1(Source) گویند.
در این تشریک مساعی با توجه به نوع پیکربندی کامپیوتر ، هر کامپیوتر کاربر می تواند در آن واحد منابع خود را اعم از ابزارها وداده ها با کامپیوترهای دیگر همزمان بهره ببرد.
" دلایل استفاده از شبکه را می توان موارد ذیل عنوان کرد2" :
1 - استفاده مشترک از منابع :
استفاده مشترک از یک منبع اطلاعاتی یا امکانات جانبی رایانه ، بدون توجه به محل جغرافیایی هریک از منابع را استفاده از منابع مشترک گویند.
2 - کاهش هزینه :
متمرکز نمودن منابع واستفاده مشترک از آنها وپرهیز از پخش آنها در واحدهای مختلف واستفاده اختصاصی هر کاربر در یک سازمان کاهش هزینه را در پی خواهد داشت .
3 - قابلیت اطمینان :
این ویژگی در شبکه ها بوجود سرویس دهنده های پشتیبان در شبکه اشاره می کند ، یعنی به این معنا که می توان از منابع گوناگون اطلاعاتی وسیستم ها در شبکه نسخه های دوم وپشتیبان تهیه کرد ودر صورت عدم دسترسی به یک از منابع اطلاعاتی در شبکه " بعلت از کارافتادن سیستم " از نسخه های پشتیبان استفاده کرد. پشتیبان از سرویس دهنده ها در شبکه کارآیی،، فعالیت وآمادگی دایمی سیستم را افزایش می دهد.
4 - کاهش زمان :
یکی دیگر از اهداف ایجاد شبکه های رایانه ای ، ایجاد ارتباط قوی بین کاربران از راه دور است ؛ یعنی بدون محدودیت جغرافیایی تبادل اطلاعات وجود داشته باشد. به این ترتیب زمان تبادل اطلاعات و استفاده از منابع خود بخود کاهش می یابد.
5 - قابلیت توسعه :
یک شبکه محلی می تواند بدون تغییر در ساختار سیستم توسعه یابد وتبدیل به یک شبکه بزرگتر شود. در اینجا هزینه توسعه سیستم هزینه امکانات وتجهیزات مورد نیاز برای گسترش شبکه مد نظر است.
6 - ارتباطات:
کاربران می توانند از طریق نوآوریهای موجود مانند پست الکترونیکی ویا دیگر سیستم های اطلاع رسانی پیغام هایشان را مبادله کنند ؛ حتی امکان انتقال فایل نیز وجود دارد".
در طراحی شبکه مواردی که قبل از راه اندازی شبکه باید مد نظر قرار دهید شامل موارد ذیل هستند:
1 - اندازه سازمان
2 - سطح امنیت
3 - نوع فعالیت
4 - سطح مدیریت
5 - مقدار ترافیک
6 - بودجه
مفهوم گره " Node" وایستگاههای کاری " Work Stations "]1] :
" هرگاه شما کامپیوتری را به شبکه اضافه می کنید ، این کامپیوتر به یک ایستگاه کاری یا گره تبدیل می شود.
یک ایستگاه کاری ؛ کامپیوتری است که به شبکه الصاق شده است و در واقع اصطلاح ایستگاه کاری روش دیگری است برای اینکه بگوییم یک کامپیوتر متصل به شبکه است. یک گره چگونگی وارتباط شبکه یا ایستگاه کاری ویا هر نوع ابزار دیگری است که به شبکه متصل است وبطور ساده تر هر چه را که به شبکه متصل والحاق شده است یک گره گویند".
برای شبکه جایگاه وآدرس یک ایستگاه کاری مترادف با هویت گره اش است.
جهت دریافت فایل تندآموز مفاهیم شبکههای کامپیوتری لطفا آن را خریداری نمایید
انتقال داده ها و شبکه های کامپیوتری
| دسته بندی | کامپیوتر و IT |
| بازدید ها | 2 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 467 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 35 |
انتقال داده ها و شبکه های کامپیوتری
انتقال دادهها و شبکههای کامپیوتری
انتقال دادهها، شبکههای کامپیوتری و سیستمهای توزیع شده
در دنیای امروز که میتوان آن را عصر اطلاعات نامید، انتقال دادهها (Data Commonication) و شبکههای کامپیوتری (Computer Networks) که حاصل پیوند دو صنعت کامپیوتر و مخابرات است، از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد. هدف از پیدایش شبکههای کامپیوتری، اتصال کامپیوترهای مستقل از طریق یک فناوری واحد و قوانین مشخص به منظور انتقال دادهها و اشتراک منابع است. منظور از انتقال دادهها، ارسال و دریافت دادهها به صورت پیوسته آنالوگ یا گسسته دیجیتال بر روی رسانههای مختلف انتقال مانند زوج سیم به هم تابیده، فیبر نوری، هوا و غیره میباشد.
توجه کنید که اینترنت و وب، هیچکدام یک شبکه کامپیوتری نمیباشند. اینترنت (Internet)، شبکه شبکهها است و از به هم پیوستن هزاران شبکه نامتجانس و گوناگون که هر کدام از آنها فناوری و قوانین مخصوص به خودش را دارد به وجود آمده است. اما وب گسترده جهانی (WWW. World Winde Web) نمونهای از یک سیستم توزیع شده است. یک سیستم توزیع شده، مجموعهای از چندین کامپیوتر مستقل است که از دید کاربر به صورت یک سیستم نامرئی (Transparent)، متمرکز (Centeralized) و متجانس به نظر میرسد و کاربر به جای نگرانی در مورد به خاطر سپردن آدرسها (مثلا آدرس اینترنتی IP)، هر چیز را از طریق نام آن فراخوانی مینماید (مثلا در وب همه چیز به صورت سند یا صفحه وب است و از طریق نام URL قابل دستیابی است و این نامها به صورت خودکار توسط خدمتگزارهای نام حوزه به آدرس IP تبدیل میشوند.) همچنین دقت کنید که وب، میان افزار (Middleware) است و یک لایه نرمافزاری میباشد که در یک محیط ناهمگن بر روی سیستم عاملهای متنوع مستقل قرار دارد، اما ایده سیستمهای عامل توزیع شده، وظیفه ایجاد یک تصویر متمرکز از کامپیوترهای مستقل را بر عهده سیستم عامل واحد توزیع شده میسپارد.
کاربردهای شبکه
امروزه با گسترش اینترنت و جهانی شدن وب، کاربردهای شبکههای کامپیوتری از تنوع زیادی برخوردار است که برای نمونه، چند مورد از آنها عبارتند از: جستجو و تحقیق و دسترسی به اطلاعات به روز پراکنده در دنیا، تجارت الکترونیکی، خرید، فروش و حراج کالا، آموزش از راه دور و دانشگاه مجازی، دولت الکترونیکی، درمان از راه دور، کنفرانس صوتی و تصویری از راه دور، کنترل، مدیریت و نظارت بر سیستمهای صنعتی از راه دور، پست الکترونیکی، پیامرسانی فوری، گروههای خبری، گفتگو و گپ زدن، بازی و سرگرمی تعاملی، پخش فیلمهای درخواستی، کمک به ایجاد واقعیت مجازی و دهها کاربرد دیگر.
اجزای شبکه
شبکههای انتقال داده از سه بخش عمده تشکیل میشوند:
کامپیوترهای میزبان (Host) که هدف اصلی ایجاد شبکه، اتصال کامپیوترهای میزبان به یکدیگر است.
پردازندههای واسط مانند هابها (Hub)، تکرار کنندهها (Repeater)، پلها (Bridge)، سوئیچها (Switch) و مسیریابهای (Router) میانی که وظیفه مدیریت شبکه و هدایت ارسال دادهها از مبدأ و مقصد را بر عهده دارند. مدل ریاضی شبکههای کامپیوتری یک گراف است که در آن، گرهها (Nodes) همان پردازندههای واسط هستند.
جهت دریافت فایل انتقال داده ها و شبکه های کامپیوتری لطفا آن را خریداری نمایید
امنیت شبکه های کامپیوتری
| دسته بندی | کامپیوتر و IT |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 1164 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 242 |
امنیت شبکه های کامپیوتری
|
مقدمه ای بر تشخیص نفوذ (Intrusion Detection) مقدمه ای بر شبکه خصوصی مجازی (VPN) مقدمه ای بر IPSec مقدمه ای بر فایروال |
|
مفاهیم امنیت شبکه رویدادهای امنیتی و اقدامات لازم در برخورد با آنها (Incident Handling) امنیت در تولید نرم افزارها مقایسه تشخیص نفوذ و پیش گیری از نفوذ 10 نکته برای حفظ امنیت امنیت تجهیزات شبکه
|
|
هفت مشکل امنیتی مهم شبکه های بی سیم 802.11 :بخش اول هفت مشکل امنیتی مهم شبکه های بی سیم 802.11 :بخش دوم |
|
امنیت شبکه لایه بندی شده (۱) امنیت شبکه لایه بندی شده (۲) امنیت شبکه لایه بندی شده (۳) امنیت شبکه لایه بندی شده (۴) امنیت شبکه لایه بندی شده ( (۵ امنیت شبکه لایه بندی شده (۶) |
|
اولین اتصال یک کامپیوتر به اینترنت(۱) اولین اتصال یک کامپیوتر به اینترنت(۲) |
|
کاربرد پراکسی در امنیت شبکه (۱) کاربرد پراکسی در امنیت شبکه (۲) کاربرد پراکسی در امنیت شبکه (۳) |
|
امنیت در شبکه های بی سیم(بخش اول): مقدمه امنیت در شبکه های بی سیم(بخش دوم): شبکههای محلی بی‌سیم امنیت در شبکه های بی سیم (بخش سوم): عناصر فعال و سطح پوشش WLAN امنیت در شبکه های بی سیم (بخش چهارم): امنیت در شبکه های محلی بر اساس استاندارد 802.11 امنیت در شبکه های بی سیم (بخش پنجم): سرویسهای امنیتی WEP - Authentication امنیت در شبکه های بی سیم (بخش ششم): سرویس های امنیتی 802.11b – Privacy و Integrity امنیت در شبکه های بی سیم (بخش هفتم) : ضعف های اولیه ی امنیتی WEP امنیت در شبکه های بی سیم-بخش هشتم |
|
روش‌های معمول حمله به کامپیوترها (۱) روش های معمول حمله به کامپیوترها (۲) |
|
عدم پذیرش سرویس یا DoS (بخش اول) عدم پذیرش سرویس(۳):روش های مقابله عدم پذیرش سرویس (۲) : انواع حملات |
|
کرمهای اینترنتی مفید (۱) کرمهای اینترنتی مفید (۲) |
|
نرم‌افزارهای جاسوسی و مقابله با آنها (۱) نرم‌افزارهای جاسوسی و مقابله با آنها (۲) نرم‌افزارهای جاسوسی و مقابله با آنها (۳) |
|
نبرد فیلترها و تولیدکنندگان اسپم (۱) نبرد فیلترها و تولیدکنندگان اسپم (۲) |
|
ویروس و ضدویروس طرز کار برنامه های ضد ویروس قابلیت‌های نرم‌افزارهای ضدویروس |
|
DomainKeys: اثبات هویت فرستنده ایمیل و حفاظت از آن محافظت در مقابل خطرات ایمیل (۱) محافظت در مقابل خطرات ایمیل (۲) |
|
پروتکل های انتقال فایل امن |
|
حمله به برنامه‌های وبی (۱) حمله به برنامه‌های وبی (۲) حمله به برنامه های وبی (۳) حمله به برنامه های وبی (4): حملات پیشرفته تر حمله به برنامه های وبی (5):حمله به نشست |
|
رمزنگاری کلیدها در رمزنگاری شکستن کلیدهای رمزنگاری رمزنگاری در پروتکل‌های انتقال |
|
دنیای هکرها پنجره آسیب پذیری، دلیلی برای هک شدن |
مقدمه :
دو تا سه دهه قبل شبکه های کامپیوتر ی معمولا در دو محیط وجود خارجی داشت :
- محیط های نظامی که طبق آئین نامه های حفاظتی ویژه به صورت فیزیکی حراست میشد و چون سایتها و تجهیزات شبکه نیز در محیط خفاظت شده نظامی مستقر بود و هیچ ارتباط مستقیم با دنیای خارج نداشتند لذا دغدغه کمتری برای خفظ اسرار و اطلاعات وجود داشت . نمونه بارز این شبکه APARNET در وزارت دفاع آمریکا بود
- محیطهای علمی و دانشگاهی که برای مبادله دستاوردهای تحقیقی و دستذسی به اطلاعات علمی از شبکه استفاده می کردند ومعمولا بر روی چنین شبکه هایی اطلاعاتی مبادله می شد که آشکار شدن آنها لطمه چندانی به کسی وارد نمی کرد
با گسترش روز افزون شبکه های بهم پیوسته و ازیاد حجم اطلاعات مورد مبادله و متکی شدن قسمت زیادی از امور روز مره به شبکه های کامپیوتری و ایجاد شبکه های جهانی چالش بزرگی برای صاحبان اطلاعات پدید آمده است امروزه سرقت دانشی که برای آن وقت و هزینه صرف شده یکی از خطرات بالقوه شبکه های کامپیوتری به شمار می آید.
در جهان امروز با محول شدن امور اداری و مالی به شبکه های کامپیوتری زنگ خطر برای تمام مردم به صدا در آمده است و بر خلاف گذشته که خطراتی نیز دزدی و راهزنی معمولاً توسط افراد کم سواد و ولگرد متوجه مردم بود امروزه این خطر توسط افرادی تحمیل میشود که باهوش و باسواند و قدرت نفوذ و ضربه به شبکه را دارند معمولا هدف افرادی که به شبکه های کامپیوتری نفوذ یا حمله میکنند یکی از موارد زیر است:
- تفریخ یا اندازه گیری ضریب توانایی فردی یا کنجکاوی (معمولا دانشچویان)
- دزدین دانشی که برای تهیه آن بایستی صرف هزینه کرد (راهزنان دانش)
- انتقام جوئی و.ضربه زدن به رقیب
- آزار رسانی و کسب شهرت از طریق مردم آزاری
- جاسوسی و کسب اطلاعت از وضعیت نظامی و سیاسی یک کشور یا منطقه
- جابجا کردن مستقیم پول واعتبار از حسابهای بانکی و دزدیدن شماره کارتهای اعتبار
- رقابت ناسالم در عرصه تجارت و اقتصاد
- بدست آوردن نرم افزار نرم افزار یا داده های که تهیه آنها منوط به صرف هزینه است
- کسب اخبار جهت اعمال خرابکاری و موذیانه
به هر حال امروزه امنیت ملی و اقتدار سیاسی و اقتصادی به طرز پیچیده ای به امنیت اطلاعات گره خورده و نه تنها دولتها بلکه تک تک افراد را نیز تهدید میکند برای ختم مقدمه از شما سوال میکنیم که چه حالی به شما دست میدهد وقتی متوجه شدید که شماره حساب بانکی یا کارت اعتباریتان توسط فرد ناشناس فاش شده و انبوهی هزینه روی دست شما گذاشته است ؟ پس به عنوان یک فرد مطلع از خطراتی که یک شبکه کامپیوتری را تهدید میکند این پروژه را دنبال کنید.
مفاهیم امنیت شبکه
امنیت شبکه یا Network Security پردازه ای است که طی آن یک شبکه در مقابل انواع مختلف تهدیدات داخلی و خارجی امن می شود. مراحل ذیل برای ایجاد امنیت پیشنهاد و تایید شده اند:
1- شناسایی بخشی که باید تحت محافظت قرار گیرد.
2- تصمیم گیری درباره مواردی که باید در مقابل آنها از بخش مورد نظر محافظت کرد.
3- تصمیم گیری درباره چگونگی تهدیدات
4- پیاده سازی امکاناتی که بتوانند از دارایی های شما به شیوه ای محافظت کنند که از نظر هزینه به صرفه باشد.
5- مرور مجدد و مداوم پردازه و تقویت آن درصورت یاقتن نقطه ضعف
1- مفاهیم امنیت شبکه
برای درک بهتر مباحث مطرح شده در این بخش ابتدا به طرح بعضی مفاهیم در امنیت شبکه می پردازیم.
1-1منابع شبکه
در یک شبکه مدرن منابع بسیاری جهت محافظت وجود دارند. لیست ذیل مجموعه ای از منابع شبکه را معرفی می کند که باید در مقابل انواع حمله ها مورد حفاظت قرار گیرند.
1- تجهیزات شبکه مانند روترها، سوئیچ ها و فایروالها
2- اطلاعات عملیات شبکه مانند جداول مسیریابی و پیکربندی لیست دسترسی که بر روی روتر ذخیره شده اند.
3- منابع نامحسوس شبکه مانند عرض باند و سرعت
4- اطلاعات و منابع اطلاعاتی متصل به شبکه مانند پایگاه های داده و سرورهای اطلاعاتی
5- ترمینالهایی که برای استفاد هاز منابع مختلف به شبکه متصل می شوند.
6- اطلاعات در حال تبادل بر روی شبکه در هر لحظه از زمان
7- خصوصی نگهداشتن عملیات کاربرن و استفاده آنها از منابع شبکه جهت جلوگیری از شناسایی کاربران.
مجموعه فوق به عنوان دارایی های یک شبکه قلمداد می شود.
1-2 حمله
حال به تعریف حمله می پردازیم تا بدانیم که از شبکه در مقابل چه چیزی باید محافظت کنیم. حمله تلاشی خطرناک یا غیر خطرناک است تا یک منبع قابل دسترسی از طریق شبکه ، به گونه ای مورد تغییر یا استفاده قرار گیرد که مورد نظر نبوده است.برای فهم بهتر بد نیست حملات شبکه را به سه دسته عمومی تقسیم کنیم:
1- دسترسی غیرمجاز به منابع و اطلاعات از طریق شبکه
2- دستکاری غیرمجاز اطلاعات بر روی یک شبکه
3- حملاتی که منجر به اختلال در ارائه سرویس می شوند و اصطلاحا Denial of Service نام دارند.
کلمه کلیدی در دو دسته اول انجام اعمال به صورت غیرمجاز است. تعریف یک عمل مجاز یا غیرمجاز به عهده سیاست امنیتی شبکه است، اما به عبارت کلی می توان دسترسی غیرمجاز را تلاش یک کاربر جهت دیدن یا تغییر اطلاعاتی که برای وی در نظر گرفته نشده است، تعریف نمود اطلاعات روی یک شبکه نیز شامل اطلاعات موجود بر روی رایانه های متصل به شبکه مانند سرورهای پایگاه داده و وب ، اطلاعات در حال تبادل بر روی شبکه و اطلاعات مختص اجزاء شبکه جهت انجام کارها مانند جداول مسیریابی روتر است. منابع شبکه را نیز می توان تجهیزات انتهایی مانند روتر و فایروال یا مکانیزمهای اتصال و ارتباط دانست.
هدف از ایجاد امنیت شبکه ، حفاظت از شبکه در مقابل حملات فوق است، لذا می توان اهداف را نیز در سه دسته ارائه کرد:
1- ثابت کردن محرمانگی داده
2- نگهداری جامعیت داده
3- نگهداری در دسترس بودن داده
1-3 حلیل خطر
پس از تعیین دارایی های شبکه و عوامل تهدیدکننده آنها ، باید خطرات مختلف را ارزیابی کرد. در بهترین حالت باید بتوان از شبکه در مقابل تمامی انواع خطا محافظت کرد، اما امنیت ارزان به دست نمی آید. بنابراین باید ارزیابی مناسبی را بر روی انواع خطرات انجام داد تا مهمترین آنها را تشخیص دهیم و از طرف دیگر منابعی که باید در مقابل این خطرات محافظت شوند نیز شناسایی شوند. دو فاکتور اصلی در تحلیل خطر عبارتند از :
1- احتمال انجام حمله
2- خسارت وارده به شبکه درصورت انجام حمله موفق
1-4 سیاست امنیتی
پس از تحلیل خطر باید سیاست امنیتی شبکه را به گونه ای تعریف کرد که احتمال خطرات و میزان خسارت را به حداقل برساند. سیاست امنیتی باید عمومی و در حوزه دید کلی باشد و به جزئیات نپردازد. جزئیات می توانند طی مدت کوتاهی تغییر پیدا کنند اما اصول کلی امنیت یک شبکه که سیاست های آن را تشکیل می دهند ثابت باقی می مانند.در واقع سیاست امنیتی سه نقش اصلی را به عهده دارد:
1- چه و چرا باید محافظت شود.
2- چه کسی باید مسئولیت حفاظت را به عهده بگیرد.
3- زمینه ای را بوجود آورد که هرگونه تضاد احتمالی را حل و فصل کند.
سیاستهای امنیتی را می توان به طور کلی به دو دسته تقسیم کرد:
1- مجاز (Permissive) : هر آنچه بطور مشخص ممنوع نشده است ، مجاز است.
2- محدود کننده (Restrictive) : هر آنچه بطور مشخص مجاز نشده است ، ممنوع است.
معمولا ایده استفاده از سیاستهای امنیتی محدودکننده بهتر و مناسبتر است چون سیاستهای مجاز دارای مشکلات امنیتی هستند و نمی توان تمامی موارد غیرمجاز را برشمرد. المانهای دخیل در سیاست امنیتی در RFC 2196 لیست و ارائه شده اند.
1-5 طرح امنیت شبکه
با تعریف سیاست امنیتی به پیاده سازی آن در قالب یک طرح امنیت شبکه می رسیم. المانهای تشکیل دهنده یک طرح امنیت شبکه عبارتند از :
1- ویژگیهای امنیتی هر دستگاه مانند کلمه عبور مدیریتی و یا بکارگیری SSH
2- فایروالها
3- مجتمع کننده های VPN برای دسترسی از دور
4- تشخیص نفوذ
5- سرورهای امنیتی AAA ( Authentication، Authorization and Accounting) و سایر خدمات AAA برای شبکه
6- مکانیزمهای کنترل دسترسی و محدودکننده دسترسی برای دستگاههای مختلف شبکه
جهت دریافت فایل امنیت شبکه های کامپیوتری لطفا آن را خریداری نمایید
سیستم های کامپیوتری مدیریت پل
| دسته بندی | کامپیوتر و IT |
| بازدید ها | 3 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 7087 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 405 |
سیستم های کامپیوتری مدیریت پل
بخش اول: طرح کلی
مقدمه
جی ای کرمن، مهندس اصلی (عالی رتبه) شاهراه، آژانس شاهراه ها
پیش زمینه آژانس شاهراه “hihung Agency” مسئولیت اداره شبکه راههای اصلی انگلستان را به عهده دارد. این امر به معنای نگاه داری و بهبود بخشیدن به شبکه موجود است که پل ها بخش مهمی از آن را تشکیل می دهند. پل ها نه فقط به دلیل وجود کاربردی خود بلکه به دلیل منابع اساسی مورد نیاز برای نگاهداری آنها اهمیت دارند.
از سال 1988، سرمایه صرف شده برای برنامه نگهداری پل های راه های اصلی کشور حتی به مرز 1000 میلیون پوند هم رسیده است. بخش اعظم هزینه به نیاز مبنی بر نگهداری پل ها در حد استاندارد و به خصوص در مورد وسائط نقلیه سنگین اروپایی بین المللی مربوط است. هدف اصلی، حصول اطمینان از این امر است که از اول ژانویه 1999 تمام سازه هایی که راه های اصلی بر آنها سوارند می توانند به طور ایمن توسط کامیون ها مورد استفاده قرار گیرند.
در سال های اخیر، پل های راه های اصلی برای هیئت مدیره این آژانس از جایگاه خاصی برخوردار بوده اند، زیرا ناسیونال آدیت آفیس «دفتر اصلی ممیزی»، کمیته حسابهای مردمی پارلمان و کمیته حمل و نقل یکی پس از دیگری در این زمینه سرمایه گذاری کرده اند. این امر سبب شده است آژانس بیش از حد معمول به سازه ها توجه کند.
واضح است که برنامه 15 سالة احیاء (بازسازی) پل های جاده‌ای نشانگر یک تلاش اساسی از سوی آژانس است که با هدف بهبود بخشیدن به پلها میباشد به گونه‌ای که این پل ها تحت شرایط ترافیکی سنگین امروزه بتوانند عملکرد صحیحی داشته باشند. مقامات محلی و سایر صاحبان پل نیز در مورد پل های خود دست به اقدامات مشابهی زده اند.
این اقدامات بسیار آموزنده بوده اند. یک پیام واضح حاصل از این اقدامات نیاز مبرم به یک سیستم جامع برای مدیریت پل هاست. بسیاری از پل ها بدون هیچ اشکالی در ارزیابی ها رد می شوند پس دانستن این که آیا لازم است کاری برای اطمینان یافتن از ایمنی عمومی انجام شود یا فقط مسائل مربوط به هزینه کل عمر پل ضروری هستند، مهم است. این همان جایی است که داوری واضح مهندسی مورد نیاز است.
فواید حاصل از صرف هرگونه پول برای فعالیت های مدیریتی چندان روشن نیست. فوائد هر نوع اقدام اصلاحی یا پیشگیری کننده بسیار پیچیده است. اگر به طور آشکار خطر تخریب یا افتادن پل وجود داشته باشد، انجام بعضی اقدامات ضروری است، اما اگر اقدامات مربوط به کاهش دادن هزینه های آینده باشند، سود آنها فقط در درازمدت معلوم می شود.
«های ویز ایجنسی» (Highwaysw Agency) شروع به بازنگری در پایگاه اطلاعاتی قدیمی کرده است و اقدامات جدیدی را آغاز نموده است. این کارها از طریق چندین پروژه با شرکت متخصصان داخلی و خارجی صورت می گیرند. تیم ها در حال بررسی اصول اساسی فرآیندهای مدیریت پل صفی هستند. هدف آنها رسیدن به نظام قانونمندی است که جواب سؤالات آنها را بدهد.
اقدامات آژانس نه تنها بر فعالیت های نمایندگان و پیمانکاران نگهداری خود آن، بلکه روی سایر مقامات مسؤول پل ها در انگلستان و جاهای دیگر که بخواهند از این روش‌ها استفاده کنند، تأثیر خواهد گذاشت. بنابراین، باید بر این نکته تأکید کرد که هرگونه نتیجه گیری در بارة این موضوعات باید بر اساس موافقت و هماهنگی عده زیادی انجام شود. امید است این کتاب نقش مؤثری در بحث در باره این موضوعات مهم داشته باشد.
مسائل جهانی (مربوط به کل دنیا)
مؤلف این اثر، به عنوان عضوی از «کیمته اجرائی انجمن راه های جهان» (PIARC) (Executive Committee of the World Road Association)،کاملاً آگاه است که نگهداری پل ها در حال حاضر موضوعی بسیار مهم برای بسیاری از کشورهای دنیاست. در دهه های اخیر، رشد تقاضا برای حمل و نقل جاده ای به گسترش سریع شبکه راه ها، تقریباً در تمام کشورها انجامیده است. در طول مدت زمانی نسبتاً کوتاه، تعداد زیادی پل احداث شده است. بسیاری از این سازه ها د ر طول مدت چند سال پس از ساخت، دچار مشکلات و نقص های فراوانی شده اند. در بسیاری کشورها، از دهه 60 به بعد، نیاز به نگهداری پل ها تا حد غیرقابل کنترلی افزایش یافته است.
هنگامی که مقامات مسؤول آگاه شدند، نقص های بسیاری در این سازه ها کشف شده بودند. در شبکه راه های انگلستان، در طی برنامة احیاء و بازسازی فعلی، معلوم شد که 20 درصد سازه ها زیر حد استاندارد قرار دارند. چنین انتظار می رود که %30 از پل های موجود در ایالات متحده آمریکا نیز دارای نقص باشند. سال گذشته لوری هانیز (Lowrie Haynes)، مدیر اجرای آژانس، و نویسنده این اثر نشان دادند که سازه های بالا رفته «بزرگراه هان شین» در نزدیکی اساکا در ژاپن فقط سی سال پس از ساخت در حال تخریب گسترده هستند. این شرایط نشانگر مسائل اقتصادی و لجستیکی برای مقامات مربوطه هستند.
ولی باید راه حل هایی یافت. ما باید دست به دست هم دهیم و قابلیت و توانایی فنی لازم برای حل این مشکلات را، چه مشکلات معمولی منتهی به خرابی پل باشند، چه مسائل جدید تأثیرگذار روی بتن مثل واکنش آلکالی – سیلیکا یا تامازیت (Thaumasite)، به دست آوریم. این حرفه باید روش ها و مواد ابداعی جدید مثل استفاده از پلاستیک های تقویت شده فیبری (رشته ای)، و سایر فن آوری ها را بررسی کند. «های ویز ایجنسی» به شدت ابداع و نوآری در هر بعد از فعالیت ها را تشویق می نماید. این آژانس سالانه چیزی حدود 5 میلیون پوند برای R&D در حوزه سازه ها هزینه می کند.
اهداف
با این وجود، در دنیایی که امروز در آن زندگی می کنیم، فقط در پی راه حل های مهندسی بودن، کافی نیست: (صرفاً جستجوی راه حل های مهندسی کافی نیست) جامعه انتظار دارد ما به عنوان مهندسان و مدیران هر اقدامی که انجام می دهیم سایر مسائل را هم مد نظر قرار دهیم. اولین و مهمترین مسائل البته «ایمنی» است. سازه ها باید در یک وضعیت ایمن نگاه داشته شوند، و هرگاه خطر جدی وجود داشته باشد، باید بلافاصله اقدامات امنیتی صحیح صورت گیرند.
مسئله بعدی، نیازهای مشتری و دیدگاه کاربران است. مشتریان توقع دارند اختلال در ترافیک به حداقل میزان ممکن برسد تا آنجایی که به سازه ها مربوط است، این امر یک شمشیر دو لبه است – اگر مشکلی پیش آید، ترافیک مختل میشود و اگر تلاش کنید با انجام تعمیرات از بروز هرگونه خرابی و مشکل جلوگیری کنید، باعث اختلال می شود.
علت وجود راه ها، خدمات رسانی به کاربران است. پس باز نگاهداشتن راه ها برای استفاده کاربران یک هدف اولیه است. اقدامات نگهداری باید به گونه ای طراحی شوند که هر نوع اختلال در ترافیک حاصل از آن به حداقل برسد. بروز اختلال در جریان ترافیک نه تنها برای استفاده کنندگان از راه مشکل ایجاد می کند، بلکه در سرعت های پایین هم، آلودگی حاصل از بخارهای (گازهای) اگزوز به بدترین حالت خود می رسد. بنابراین، به حداقل رساندن آثار زیانبار روی محیط زیست هم از دیگر مسائلی است که باید هنگام طراحی فعالیت ها به آن توجه کنیم.
مردم و پرداخت کنندگان مالیات از ما توقع دارند هنگام صرف هرگونه هزینه از ارزش پول اطمینان حاصل کنیم. هنگام تعیین ارزش پول، باید فراتر از بازده (سود) فوری یا کوتاه مدت بنگریم. عملکرد سازه ها در تمام طول عمرشان با توجه هزینه های نگهداری آنها در آینده باید مد نظر قرار گیرند.
-بقا و دوام سازه ها را هم نباید فراموش کرد حجم زیاد اقدامات احیاء و مرمت در حال حاضر نشان می دهد که ما در گذشته چندان موفق نبوده ایم. ما باید سعی کنیم از پیش برای همه چیز برنامه ریزی کنیم و در مواقع مناسب را از نیازهای سرمایه گذاری ولجستیک در آینده آگاه سازیم. اقدامات پیشگیری کننده باید طوری طراحی شوند که مفید و مؤثر باشند و منابع کمیاب را به هدر ندهند. مواد و روش های پردوام تر نیز به این ترتیب مسئله مهمی هستند. در عین حال نباید نیاز به قابلیت سریع جایگزینی قطعات را نادیده بگیریم.
مهندسان و دیگران باید در تمام اقدامات و طرح های خود تمام این اهداف را مد نظر قرار دهند و نتایج حاصله باید نمایانگر یک توازن رضایتبخش میان آنها باشد.
چالش جدید
کاملاً قابل درک است که از لحاظ فنی، تعیین میزان برآورده شدن این اهداف هسته ای در هر اقدام مهندسی، کار دشواری است. دشواری این امر ناشی از آن است که برآوردهای درازمدت نه تنها چندان قابل اطمینان نیستند بلکه تحت تأثیر مسائل دیگری هم هستند مثل این که هزینه های صرف شده در حال حاضر را تا چه حد می توان با هزینه های ناشی از تأخیرهای ترافیکی در آینده مقایسه کرد.
با این وجود این مسئله چالشی است که مهندسی پل در حال حاضر با آن مواجه است مهندسان باید نه تنها از نتایج اقدامات خود در کوتاه مدت آگاه باشند بلکه باید تأثیر این فعالیت ها روی نسل های آینده را هم بدانند. آنها باید تا آنجا که ممکن است تمام گزینه های موجود و ریسک های مربوط به هر یک را بررسی کنند و بهترین اقدامات را پیشنهاد نمایند.
آینده
همکاری و شراکت، کلید داشتن آینده بهتر است. این آژانس در کنار ابداع و نوآوری به شرکت و همکاری هم پرداخته است تا از استفاده بهینه راه ها و پل های مهمی در آینده اطمینان حاصل کند.
در نتیجه پژوهش های در حال انجام در سراسر دنیا، امروزه امکان یافتن روش های عاقلانه تر برای درنظر گرفتن ریسک ها و گزینه ها در مهندسی پل وجود دارد. عامل و آینده انجام این کار، مسائلی است که مقامات مسؤول بزرگراه همه جا با آن روبه رو هستند. مهم ترین این مسائل چگونگی تقسیم سرمایة اندک موجود در میان این همه اقدامات واجب و ضروری است.
بسیار امیدوارکننده است که کار ارائه شده در این کتاب حاصل همکاری وسیع متخصصان بین المللی است. ما صادقانه امیدواریم که چنین همکاری های بین المللی و گسترش و تداوم یابد.
در آخر، باید گفت که پروژه های گنجانده شده در این کتاب صرفاً تمرین های دانشگاهی (آکادمیک) نیستند، بلکه روش ها و معیارهای تولید هستند که برای مهندسان بسیار مفید می باشند و بر استراتژی و اقتصاد مدیریت شبکه های راه ها تأثیر واقعی خواهند داشت. اقدامات جدید برای ارزیابی کل طول عمر در حال حاضر روی سازه ها در میدلند لینکر و قسمت های MCI در لندن – که دو نمونه از بزرگترین پروژه های نگهداری پل در شبکه راه های انگلستان هستند – در حال انجام هستند. چنین روش های کاربردی مبتکرانه ای باید تداوم یابند.
نگاهداری سازه های «های ویز ایجنسی»
دیوید بیکر، های ویز ایجنسی، انگلستان
مقدمه
«آژانس بزرگراه ها» در اول آوریل 1994 به عنوان «نماینده اجرایی وزارت (دپارتمان) حمل و نقل انگلستان» تاسیس شد. مسئولیت این آژانس ارائه یک شبکه راه ها و جاده های ایمن، موثر و قابل قبول برای محیط زیست در انگلستان است. «آژانس بزرگ راهها» قصد دارد با مدیریت و نگهداری مؤثر، از شبکه 9500 مایلی حاضر حداکثر استفاده را بکند. این شبکه شامل حدوداً 9500 پل و 5100 سازه دیگر از قبیل دیوارهای حائل، نهرهای سرپوشیده، علائم راهنمایی رانندگی است. 80 درصد از پل ها عمدتاً از بتن ساخته شده اند، 15 درصد سازه های فولادی هستند و 5 درصد طاق های سنگ کاری شده هستند. در این میان سازه های مختلفی از «لیبون بریج» (هفت پل) به وسعت 988 متر گرفته تا نهرهای سرپوشیده کوچک با وسعت کمتر از یک متر دیده می شود. بیشتر پل ها در سی سال اخیر ساخته شده اند ولی بعضی از آنها دارای قدمتی 100 ساله هستند.
برنامة احیا و بازسازی پل ها
در نوامبر 1987، دپارتمان حمل و نقل یک برنامه 15 ساله را برای احیاء پل های موجود در راه ها و جاده ها و سایر سازه ها آغاز نمود (برنامه پل ها). این برنامه در واکنش به رشد سریع حجم ترافیک، افزایش وزن مجاز وسائل نقلیه، مسائل مربوط به دوام پل های بتنی و سایر سازه ها که بر اثر پاشیدن نمک برای باز شدن یخ ها ایجاد شده بود، طراحی شد.
«آژانس بزرگ راهها» برنامه پل ها را به موازات برنامه های احداث و نگهداری راه ها و جاده ها اجرا کرده است. «نمایندگی های نگهداری»، که از شرکت های مهندسان مشاور و مقامات محلی تشکیل شده اند، برنامه پل ها را به نمایندگی از این آژانس به اجرا درمی آورند. اهداف اصلی آنها برای نگهداری راه ها و جاده ها به این ترتیب است:
خفظ سرمایه گذاری های انجام شده در گذشته در سیستم راه ها با صرف هزینه بهینة برای طول راه ها و ایجاد کمترین اختلال در جریان ترافیک: و حصول اطمینان از این امر که راه ها ایمن و قابل اعتماد هستند و کیفیت راندن در آنها حد استانداردی را برآورده می کند. (طرح تجاری های ویز ایجنسی،
96-1995)
به طور خاص هدف این آژانس در رابطه با نگهداری پل چنین است:
حفظ ثبات ساختاری و ایمنی از طریق نگهداری و در صورت لزوم ارتقاء و رساندن پل ها و سایر سازه ها به یک استاندارد قابل قبول با صرف کمترین هزینه در طول عمر سازه (89-1988)
«آژانس بزرگ راهها» استانداردها و کتابچه های راهنمایی را وضع و صادر می کند که تمام مهندسان موظفند در هنگام طراحی، مقاوم سازی، ارتقاء بخشیدن و نگهداری پل ها و سایر سازه ها از آن پیروی می کنند. این استانداردها موارد ضروری ذکر شده در برنامه پل ها را پوشش می دهند (دربر می گیرند) و آژانس بزرگ راهها برای تعریف ارزیابی ماهیت، کیفیت و کمیت کار انجام شده روی سازه ها از این استانداردها استفاده می کند. وقتی دانش و اطلاعات آژانس در باره رفتار پل ها و سازه ها افزایش می یابد، این استاندارد هم به روز می شوند. این آژانس هزینه یا برای انجام شدن بازرسی های دوره یا جهت حصول اطمینان از نگهداری پل ها طبق استانداردها و شناسایی اقدامات ضروری برای بهبود، پیشرفت و نگهداری سازه‌ها اختصاص داده است.
علاوه بر پل های آژانس بزرگراه ها، حدوداً 000/100 پل در شبکه راه ها محلی وجود دارد. اکثر این پل ها به مقامات محلی تعلق دارند اگرچه حدود 10 درصد از آنها استفاده می کنند و احساس می کنند برای رفع نیازهایشان کافی است. علی رغم استفاده گسترده از Pontis در ایالات متحده آمریکا، هنوز حوزه هایی وجود دارند که به کار و بهبودهای بیشتری نیاز دارند. این مسائل، موضوع طرح های پروژه های فعلی هستند.
توسعه و تحقیق استراتژیک
«اداره فدرال بزرگ راهها» در حال حاضر فعالیت پژوهشی خود را به سه حوزه وسیع تقسیم کرده است. اولی، مدیریت پل است یعنی بهبود بخشیدن به بازرسی ها، ارزیابی های غیرتخریبی و سیستم های مدیریت پل. دومی، مواد ساختمانی (مصالح) با کیفیت بالا هستند. در حال حاضر پژوهش‌هایی در باره فولاد با کیفیت بالا، بتن با کیفیت بالا، پولی مرهای فیبری و آلومینیوم در حال انجام است. سومین حوزه، که کاربردهای مهندسی نام دارد، دسته بندی فعالیت های پژوهشی است که در حوزه‌ای که قبلاً ذکر شد جای نمی گیرد. این فعالیت‌ها عبارتند از روش های و فن آوری‌ها بهبود یافته، طراحی، مسائل مربوط به زلزله، فرسایش، مسائل هیدرولیک و ژئوتکنولوژی.
هدف گروه اول فعالیت ها بهبود بخشیدن به وضعیت پل های کشور از طریق استفاده مؤثر از فن آوری جدید است. بعضی پروژه های خاص در دست اجرا عبارتند از:
-وارد کردن (لحاظ کردن) بازرسی سطح عناصر و ارزیابی وضعیت پل و فاکتور تحمل بار و مقاومت در کتابچه راهنمای AASHOT
-روش های پژوهش و ارزیابی برای استفاده از اطلاعات مربوط به بازرسی به عنوان پایه و اساس ارزیابی نیازهای ملی، ارزیابی عملکرد پل ها و روش های تخصیص بودجه
-فن آوری هایی برای ارزیابی کلی پل ها با پژوهش های سریع و بهینه
-فن آوری هایی برای ارزیابی و اکتشاف سریع ترک های ایجاد شده در پل
-روش های بهبود یافته از طریق پژوهش برای نمره دادن سریع و کمی به ظرفیت تحمل پل ها
-روش های بهبود یافته از طریق پژوهش برای ارزیابی فونداسیون های ناشناخته
-احداث و اداره یک مرکز برای به کار بردن فن آوری های غیرتخریبی در بزرگ راهها
-تعیین احتمال مطالعات شناسایی برای بازرسی بصری در پل های واقع در بزرگراه ها
-روش های جدید در سیستم های پشتیبان اتخاذ تصمیبم در مدیریت پل ها از جمله روش‌های بهینه سازی، طراحی پایگاه داده، مدل سازی دیتا و مدل های فضائی دیتا
-ایجاد روش های بهینه برای هزینة چرخه عمر
-برگزاری یک کنفرانس بین المللی در باره مدیریت پل
هدف اصلی در حوزه دوم پژوهش، ارتقاء بخشیدن و ایجاد مواد مستحکم تر و بادوام تر در ساخت و نوسازی پل هاست تا مدت خدمات رسانی پل ها (عمر مفید آنها) افزایش یابد. بعضی از پروژه های در دست اجرا یا آنهایی که در آینده راه اندازی می شوند عبارتند از:
-راه اندازی و ارائه کمک فنی در پروژه های تست و آزمایش مواد ساختمانی با کیفیت بالا در چندین ایالت
-به انجام رساندن مطالعات در مقیاس وسیع در باره ویژگی های استیل با کیفیت بالا
-به روز کردن و بهبود بخشیدن به ویژگی های مورد نیاز مواد ساختمانی
-ایجاد یک راهنمای طراحی و ورک شاپ (کارگاه) برای مواد ساخته شده از رشته های پلی مری (FRP)
-ایجاد یک پایگاه داده در باره پروژه های FRP از جمله ویژگیهای ماده
-ارائه مشاوره فنی در باره مواد ساختمانی مورد استفاده در پل ها
-هدف سومین حوزه (کاربردهای مهندسی) نوآوری در طراحی و ساخت پل و ایجاد صلاحیت فنی در حوزه های هسته ای فنی است. بعضی پروژه های مربوطه عبارتند از:
-ایجاد نرم افزار Virtis و Opis، با همکاری AASHTO، برای اندازه گیری تحمل بار پل ها و طراحی پل های جدید.
-برگزاری همایش بین المللی در باره زلزله
-انجام یک پروژه در مورد اقدامات لازم برای لاردبی
نتیجه گیری
«اداره فدرال بزرگ راهها» یک برنامه عملی مدیریت پل طراحی کرده است که هدف از آن اجرای یک برنامه چندین بیلیون دلاری به منظور حصول اطمینان از ایمنی پل ها و بهبود بخشیدن به شرایط و وضعیت چندین هزار پل موجود در بزرگ راههای آمریکاست. کلید انجام و موفقیت این برنامه شراکت و همکاری با «دپارتمان های ایالتی حمل و نقل» برای به کارگیری روش های ثابت و هماهنگ و در عین حال قابل انعطاف است. این روش ها طی بیش از 25 سال شکل گرفته اند و دائم تلاش هایی در جهت بهبود بخشیدن به آنها صورت می‌گیرد. روش های جدیدی برای مدیریت پل طراحی و اجراء شده اند، فلسفه های جدید جایگزین تفکر قدیمی شده اند، فن آوری های جدید توسعه یافته اند و هر روز در این زمینه شاهد نوآوری های جدیدی هستیم. به نظر می رسد تنها فاکتور ثابت موجود «تغییر» است. تجربه FHWA در زمینه مدیریت پل در سطح ملی در محیطی دائماً در حال تغییر (ص 23) نشان داده است که تغییر اغلب در جهت بهتر شدن وضعیت است، به خصوص اگر تمام عوامل دست اندرکار در جهت رسیدن به یک هدف مشترک کاملاً روشن و دقیق عمل کنند و در چارچوب شراکت و احترام متقابل فعالیت کنند.
The Scottish Office bridge management procedures
روش های «اسکاتیشن افیس» برای مدیریت پل
مقدمه
وجود یک سیستم با کیفیت و دارای مدیریت خوب برای ادارة پل ها نقش اساسی در رفاه و آسایش کشور اسکاتلند دارد. پل ها حلقه های اساسی زنجیر در این شبکه هستند و این دارایی های ارزشمند کشور باید با استفاده از اقدامات مناسب نگهداری و حمایت شوند تا مطمئن شویم در تمام طول عمر مفید خود، عملکرد رضایت بخشی دارند. «هیئت مدیره راه های ملی» (National Koade Ditrectorate) (NRD) مسؤولیت نگهداری از این شبکه و سازه های آن را به عهده دارد.
تا 20 سال قبل، نگهداری از پل ها نسبت به احداث پل از اهمیت بسیار کمتری برخوردار بود. این کار به شیوه ای تصادفی و بدون برنامه انجام می شد و آن هم فقط وقتی که یک اشکال جدی آشکار می شد. این اقدامات دیرهنگام که پس از وقوع اشکال رخ می داد، نشان داد که عملیات بهسازی اغلب گران تر از اقدامات به موقع تمام می شوند و در عین حال اگر اقدامات زودتر انجام می شدند، در روند ترافیک اختلال ایجاد نمی شد. با این وجود، اهمیت نگهداری در سال های اخیر، عمدتاً به دلیل نگرانی در باره دوام پل ها و تأثیر عبور وسائط نقلیه از روی آنها، آشکارتر شده است. این مسئله به خصوص هنگام عبور وسائط سنگین از روی پل هایی که طبق استاندارد های فنی ساخته نشده اند، اهمیت می یابد. در نتیجه، توجه بیشتری به طراحی روشی برای نگهداری از پل ها با تأکید بر نگهداری دائمی و جلوگیری کننده معطوف شده است.
نگهداری از پل عبارت است از بازرسی گاه به گاه، ارزیابی شرایط و وضعیت پل، بهسازی، شامل استحکام بخشیدن، نگهداری برنامه ریزی شده، تعمیر صدمات تصادفی و تعویض (جایگزین کردن) قطعات. عملیات نگهداری به صورت اقدامات برای طولانی تر کردن عمر مفید یک پل با حداقل هزینه و با کمترین دخالت در عملکرد اجرایی آن تعریف شده است.
اهداف اصلی استراتژی به کار رفته توسط «هیئت مدیره راه های ملی» برای نگهداری پل ها عبارتند از:
-حفظ استحکام مواد به کار رفته در سازه های پل و حصول اطمینان از ایمنی عموم مردم
-حداکثر استفاده از بودجه موجود با حصول اطمینان از ارزش پول (از بین رفتن ارزش پول)
-ایجاد حداقل اختلال ممکن در رفت و آمد استفاده کنندگان از پل
نگهداری پل فعالیتی است پیچیده و باید با برنامه ریزی صحیح و اولویت بندی در استفاده از بودجه، از منابع مالی و مدیریتی موجود به شکل بهینه بهره برداری کرد تا بتوان بدون اتلاف سرمایه به اهداف بازار رسید.
این موضوع سؤالات زیادی را در ذهن ایجاد می کند مثل این که: چه چیزهای باید تعمیر شود، بهترین زمان برای انجام اقدامات کدام است، چه مقدار بودجه در سال های آینده باید به این مسئله اختصاص داده شود؟ لازمه پرداختن به این موضوع درنظرگرفتن چندین فاکتور فنی، عملیاتی و اقتصادی مختلف است تا بتوان تصمیمات مناسبی اتخاذ کرد.
این مقاله روش ها و ابزارهایی را که در حال حاضر در اسکاتلند برای مدیریت سازه های بزرگراه ها به کار می رود، توضیح می دهد.
مدیریت سازه
مدیریت برنامه
«وزیر امور خارجه» اسکاتلند حدود 1860 پل را با وسعت بیش از 3 متر را که در شبکه راه های کشور واقع شده اند به عهده دارد. این پل ها عمدتاً از بتن ساخته شده اند، اگرچه 9 درصد از آنها از سنگ و آجر هستند. بیش از 70 درصد از این پل ها از 1960 به بعد احداث شده اند. به علاوه، حدود 370 سازه دیگر از قبیل دیوارهای نگاهدارنده (Retaining Walls)، نهرهای سرپوشیده و سازه های حامل علائم راهنمایی وجود دارند. بخش «امور پل ها»در «هیئت مدیره راه های ملی» مسؤولیت مدیریت کلی برنامه نگهداری سازه ها را به عهده دارد. ترتیبات جدیدی بر عقد قرارداد هم در آوریل سال 1996 برای مدیریت و نگهداری راه ها اتخاذ شد. این قراردادها خدمات و استانداردهای لازم برای عملیات اجرایی و مدیریتی را مشخص می کند.
شبکه راه های اسکاتلند بر اساس روش مدیریتی «هیئت مدیره» به 8 واحد تقسیم شده است. این واحدها از 3 «واحد اصلی» که به بزرگراه ها و راه های دوبانده بین شهری اختصاص دارند و 5 «واحد کلی» که به بزرگراه های یک بانده مربوط هستند، تشکیل شده اند. برای هر واحد، یک «سازمان مدیریتی» یعنی یک شرکت عامل، طبق یک قرارداد مشغول به کار می شود که وظیفه آن انجام عملیات بازرسی و نگهداری سازه های راه هاست.
«یک گروه ممیزی عملکرد» (بازرسی عملکرد) نیز تشکیل شده است تا اطمینان حاصل شود خدمات به شکل درستی ارائه می شوند و بهترین ارزش ممکن برای پول حفظ می شود.
علی رغم افزایش یافتن هزینه صرف شده برای نگهداری پل، تقاضا همیشه از عرضه بیشتر است. بنابراین، اختصاص منابع مالی موجود به یک شکل منطقی بسیار مهم است. در سالهای اخیر، روش های ذهنی کم کم کمرنگ شده اند و روش های سیستماتیک بر مبنای برقراری ارتباط میان اولویت ها و بودجه موجود ایجاد شده اند. در سال 1996 سیستمی برای سازه ها معرفی شد که بعداً به شرح آن خواهیم پرداخت.
«هیئت مدیره راه های ملی»، مثل سایر سازمان های نظارت بر راه ها در انگلستان، در سال 1988 یک برنامه اساسی برای احیاء پل ها را آغاز کرد تا پل های کشور را بر اساس استانداردهای فنی سنجیده و درصورت لزوم، در جاهای دارای نقص، عملیات بهسازی انجام دهد. بودجه سالانه اختصاص یافته برای بازرسی، نگهداری، ارزیابی، و نوسازی سازه های موجود در بزرگراه ها در اسکاتلند حدود 13 میلیون دلار است.
سیستم های کامپیوتری مدیریت پل
یک سیستم خوب مدیریت و نگهداری، به اطلاعات خوب در بارة شکل پل، مواد به کار رفته در آن، هزینه ها و اجرای عملیات نیاز دارد تا بتوان درست تصمیم گرفت. یک پایگاه داده کامپیوتری برای پل های موجود در بزرگراه توسط هیئت مدیره ساخته شده است تا اطلاعات و برنامه های موجود در بارة مدیریت سازه ها در آن ثبت شود. این پایگاه داده که TRBDB نامیده می شود، در حال حاضر این مدول ها را همراه با ورودی، جستجو تسهیلات گزارش ارائه می‌دهند.
-فهرست کامل تمام سازه ها
-برنامة دوره ای «بازرسی های اصلی»
-اطلاعات موجود در بارة برنامه های بازرسی سازه ها
-اولویت بندی عملیات نگهداری
-مخارج صرف شده و ثبت کارهای انجام شده
-حرکات غیرطبیعی (عادی) وسائط نقلیه
-وضعیت دیواره های پل ها
-تأیید فنی سازه ها
طراحی، توسعه، پشتیبانی و آموزش کاربران به گونه ای صورت گرفته است که از استفاده صحیح هیئت مدیره و سایر سازمان ها از سیستم اطمینان حاصل شود.
این سیستم پایه و اساس ارزیابی نحوه عملکرد سازه ها از جمله قسمت های فرعی مثل بست ها، لولاها، سیستم های ضد آب در تمام طول عمر آنها است. هر «سازمان مدیریتی» می تواند از طریق یک شبکه کامپیوتری متصل به کامپیوتر میزبان (Host Computer) در «دفتر مرکزی اسکاتلند» در ادینبرگ (Edinberg)، به TRBDB دسترسی پیدا کند.
اسناد دپارتمان
شرایط تعیین شده از سوی «هیئت مدیره» برای نگهداری و بازرسی پل ها در «کتابچه راهنمای طراحی راه ها و پل ها» و «کتابچه راهنمای اسناد قراردادها برای عملیات پل سازی» ذکر شده است. به علاوه یک «کتاب راهنما» برای افرادی که مسؤولیت نگهداری و بازرسی سازه ها را بر عهده دارند نیز به چاپ رسیده است که توضیح می دهد گزارش های «بازرسی های اصلی» (PI) (Principal Inspection) (ص 27) چگونه باید تهیه شوند تا بتوان از نتیجه آنها در تخصیص بودجه استفاده کرد.
روش های مدیریتی Management Procedurer
بازرسی
بازرسی های دوره ای بخش مهمی از فرآیند نگهداری پل هستند. این بازرسی ها علاوه بر تضمین سلامت عموم مردم، وضعیت فنی سازه ها را هم به ثبت می رسانند و نقائص را شناسایی می کند. شرایط کلی وضع شده از سوی «هیئت مدیره» برای بازرسی و ارائه گزارش در «استاندارد BD63» و «یادداشت راهنمای BA63» ذکر شده اند. چهار حوزه برای بازرسی وجود دارد. بازرسی سطحی (کنترل مختصر سطحی برای شناسایی نقائص آشکاری که ممکن است به حادثه یا هزینه های بالای نگهداری منجر شوند)؛ بازرسی کلی (که در فواصلی که بیشتر از 2 سال طول نمی کشد انجام می شود)؛ بازرسی اصلی (که فواصل کمتر از 6 سال انجام می شود) و بازرسی ویژه (در صورت لزوم).
شرایط ویژه برای گزارش بازرسی اصلی در «کتابچه راهنما: سازه های راه های کشور: بازرسی های ویژه برای شناخت اولویت ها» آمده است.
شناسایی سازه های اصلی دچار نقص باید بر اساس یک سیستم جامع موقعیت یابی صورت بگیرد. روش هایی که باید مورد استفاده قرار گیرند در یک سند به چاپ رسیده با عنوان «سیستم موقعیت یابی» ذکر شده است.
اولویت بندی اقدامات نگهداری
یکی از مسائلی که در پروسه مدیریت پل اهمیت حیاتی دارد، تعیین و تشخیص اولویت اقدامات نگهداری است. بر اساس این اولویت بندی منابع تخصیص می یابند و برنامه ها طراحی می شوند. TRBDB تمام سازه های موجود در شبکه راه ها را که واجد شرایط (شایسته) PI هستند ثبت می کند و سالی را که بازرسی آنها در یک برنامه 6 ساله باید انجام شود مشخص می کند. هزینه‌های نگهداری اساساً بر طبق گزارشات PI سال گذشته تخصیص می یابند. اگرچه سیستم PI برای اولویت بندی اقدامات نگهداری فقط در مورد کارهای عادی با درجات ضرورت مختلف کاربرد دارند، سیستم آنقدر انعطاف پذیر هست که بتواند در هنگام بروز حوادث غیرمترقبه، تغییرات ایجاد شده در بودجه و تغییر در اولویت‌بندی را پاسخگو باشد به عنوان مثال به تعویق انداختن عملیات نگهداری به گونه ای که همراه با سایر عملیات اجرایی در راه ها انجام شود تا حداقل اختلال ممکن در ترافیک رخ دهد.
گزارش های PI با یک فرمت استاندارد تهیه می شوند و در آنها عکس های رنگی هم چاپ می شود تا نقائص جدی کاملاً آشکار شوند به علاوه، اقدامات لازم باید اولویت بندی شوند تا بتوان برای آینده و تخصیص بودجه برنامه ریزی کرد.
این گزارش ها، در پائیز هر سال در «بخش پل‌های» NRD با استفاده از TRBDB تحلیل می شوند تا برنامه نگهداری برای سال آینده تهیه شود. این تجزیه و تحلیل به طور اتوماتیک اولویت بندی ها را مجدداً بررسی می کند تا اقداماتی که سال گذشته هیچ بودجه ای به آنها اختصاص نیافته، شناسایی شوند.
عناصر اصلی دچار نقص یک سازه بر اساس یک مقیاس از 1 تا 4 نمره گذاری می شوند. (1 نشانه نقص جزئی و 4 نشانه نقص جدی است). نمرة 4 برای نقص هایی در نظر گرفته شود که یا برای ایمنی خطر جدی ایجاد کنند یا هزینه تعمیر آنها روز به روز افزایش پیدا کند. این قبیل کارها در برنامه مربوط به سال بعد در اولویت های نخست قرار می گیرند. برعکس، نقائص دارای نمرة 1 و 2، به همین زودی مورد رسیدگی واقع نمی شوند و در حال «بازرسی کلی» به آنها رسیدگی می شود تا در پایان برنامة 6 ساله رفع شوند.
یک گزارش PI باید به یک پیشنهاد و راهنمایی در باره چگونگی اقدامات ختم شود. قبل از ارائه هرگونه پیشنهاد، نتایج PI و بازرسی های تکمیلی باید در نظر گرفته شوند. TRBDB 8 اقدام زیر را پیشنهاد می دهد که مهندس PI باید یکی از آنها را انتخاب کند:
1-هیچ نوع علامات نگهداری مورد نیاز نیست: هیچ سازة دچار نقص با نمره بیش از 2 وجود ندارد.
2-اقدامات نگهداری باید در اولین فرصت ممکن انجام شود؛ سازه های اصلی دارای نقص با نمره بیش از 2 هستند.
3-در سال مالی آینده «بازرسی ویژه» لازم است تا ماهیت و میزان کارهای مورد نیاز تعیین شود.
4-در انتظار نوسازی برنامه ریزی شده بماند و اقدامات نگهداری را همزمان با اجرا شدن این برنامه انجام دهد.
5-وقتی یک برنامه احداث جاده جدید در میان باشد، اقدامات نگهداری را تا پس از باز شدن جاده جدید به تعویق بیندازد تا حداقل اختلال ممکن در ترافیک راه ها ایجاد شود.
6-اقدامات نگهداری را عقب بیندازد تا همزمان با سایر عملیات مورد نیاز روی جاده انجام شوند.
7-در صورتی که تخریب بخشی از برنامه های مربوط به راه باشد، می توان سازه دارای نقص را به حال خود واگذاشت تا زمان تخریب راه فرا برسد (در این حالت باید تا هنگام تخریب راه، سازه مورد نظر را مورد بازرسی دائم قرار داد).
8-در صورتی که تعمیر یک قطعه یا سازه اقتصادی و مقرون به صرفه نباشد، قطعه یا سازه دیگری را جایگزین آن کند.
گزارش های PI باید بسته به نوع اقدام انتخاب شده شامل برآورد هزینه و هزینه مورد نیاز برای به انجام رساندن اقدامات نگهداری یا برآورد هزینه لازم برای «بازرسی ویژه» باشند. این برآوردها در سال آینده به عنوان پیشنهاد مزایده (bid) برای تأمین بودجه به کار می روند. این برآورد باید موارد زیر را در بر داشته باشد:
-آماده سازی شمای کلی (برنامه اصلی)
-نظارت بر سایت عملیات
-مقدمات کار
-فهرست قسمت های دچار نقص و هزینه لازم برای تعمیر یا تعویض آنها
-هزینه های لازم برای پیشامدهای غیرمترقبه
-مدیریت ترافیک
-هزینه لازم برای پرداخت دستمزد کارکنان
-خدماتی مثل آزمایش و تست
هنگام انتخاب گزینة تعمیر (انجام تعمیرات) باید هزینه های مربوط به کل طول عمر مثل هزینه نگهداری سازه در آینده و هزینه های ناشی از بلند شدن ترافیک را در نظر گرفت.
اطلاعاتی در باره هزینه عملیات و چرخه عمر سازه هم هنگام اتخاذ تصمیم لازم است. متأسفانه، اطلاعاتی کسی دربارة چگونگی عملکرد سازه های تعمیر شده در درازمدت وجود دارد و پیشگویی (پیش بینی) طول عمر آنها با اطمینان دشوار است (نمی توان با اطمینان طول عمر آنها را مشخص کرد).
تا همین اواخر، اسناد مربوط به پل ها از این لحاظ کامل نبودند و اطلاعات موجود در باره سازه های تعمیر شده برای کاربران قابل استفاده نبود. در نتیجه، تخصیص هزینة سازه در کل طول عمر آن دشوار بود. با این وجود، TRBDB در حال حاضر در حال جمع آوری اطلاعاتی در این زمینه است تا بتوان با استفاده از آن هزینه های نگهداری را بهتر پیش بینی کرده و به درک بهتری از کارآیی مواد و روش‌های مختلف به کار رفته در تعمیر رسید
جهت دریافت فایل سیستم های کامپیوتری مدیریت پل لطفا آن را خریداری نمایید